Δείξε μου τον κάδο σου να σου πω ποιος είσαι

Στις πλατείες και έξω από καταστήματα εστίασης συναντάμε τους μεγάλους «κώδωνες» για γυαλί, ενώ σε αρκετές πόλεις έχουν προστεθεί μωβ κάδοι για ρούχα και υποδήματα. Παράλληλα, ειδικοί μικροί κάδοι φιλοξενούν μπαταρίες, λαμπτήρες και μικροσυσκευές κ.λπ.

Ωστόσο, αν κοιτάξει κανείς τι συμβαίνει στο εξωτερικό, η εικόνα αλλάζει ριζικά. Από τα περίπλοκα συστήματα διαλογής στην Ιαπωνία με 10 και πλέον κατηγορίες, μέχρι τους υπόγειους κάδους της Ολλανδίας και τους «έξυπνους» κάδους της Σιγκαπούρης που συμπιέζουν τα απορρίμματα και ειδοποιούν το δήμο, η τεχνολογία και ο σχεδιασμός στους κάδους πρωταγωνιστούν.

Αχ αυτοί οι Ιάπωνες!

Η Ιαπωνία είναι ένα λαμπρό παράδειγμα στην εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων. Σε μέρη, όπως η Minamata, ο διαχωρισμός φτάνει τους 24 τύπους απορριμμάτων, με ενεργή συμμετοχή της κοινότητας και οικονομικά κίνητρα.

Στη Minamata οι κάτοικοι χωρίζονται σε κοινοτικές ομάδες (κάτι σαν συλλόγους γειτονιάς). Κάθε ομάδα έχει εθελοντές που αναλαμβάνουν τοπικά καθήκοντα, π.χ. να επιτηρούν τον χώρο όπου αφήνονται τα απορρίμματα, να ελέγχουν το σωστό διαχωρισμό, να εκπαιδεύουν τους νέους κατοίκους. Υπάρχει ακόμα και μια θέση που ονομάζεται “gomi-baba” (γιαγιά των σκουπιδιών) — συνήθως ηλικιωμένες κυρίες που επιβλέπουν αν όλοι κάνουν σωστά τον διαχωρισμό! Γιατί το κάνουν αυτό οι Ιάπωνες; Γιατί έχουν οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα.

Τα ανακυκλώσιμα υλικά συλλέγονται ανά γειτονιά και μεταφέρονται σε κεντρικά σημεία συλλογής. Εκεί γίνεται ζύγιση από το δημοτικό προσωπικό ή από την εταιρεία ανακύκλωσης με την οποία συνεργάζεται ο δήμος. Κάθε ποσότητα ανακυκλώσιμου υλικού (αλουμίνιο, χαρτί, πλαστικό κ.λπ.) έχει συγκεκριμένη τιμή στην αγορά ανακύκλωσης. Τα έσοδα από την πώληση των ανακυκλώσιμων καταγράφονται ανά γειτονιά. Στη συνέχεια, ο δήμος αποδίδει τα χρήματα στις κοινοτικές ομάδες, με βάση το βάρος που παρέδωσε η καθεμία. Τα χρήματα αυτά δεν πάνε σε μεμονωμένα άτομα αλλά επενδύονται από τις ομάδες γειτονιάς σε τοπικές δράσεις (π.χ. φεστιβάλ, δραστηριότητες για παιδιά), σε μικρές υποδομές (παγκάκια, διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων), ή ακόμα και σε κοινωνική στήριξη (π.χ. βοήθεια σε ηλικιωμένους). Ουσιαστικά, το κίνητρο είναι διπλό: Οι πολίτες βλέπουν απτά οικονομικά οφέλη για τη γειτονιά τους και η κοινωνική συνοχή ενισχύεται, γιατί όλοι έχουν λόγο να συνεργαστούν.

Κάδοι με αισθητική... Κι όμως υπάρχουν!

Πίσω στην Ελλάδα, στα μεγάλα αστικά κέντρα οι κάδοι, φαίνονται συνήθως γεμάτοι και βρώμικοι. Κι όμως υπάρχουν κάδοι που ξεχωρίζουν για την αισθητική τους. Συνήθως τους βρίσκουμε σε χώρους ιδιωτικών επιχειρήσεων ή δημόσιων χώρων που διαχειρίζονται ιδιώτες. Οι κάδοι δεν είναι πια απλώς δοχεία απορριμμάτων. Είναι καθρέφτης της περιβαλλοντικής κουλτούρας κάθε πόλης και δείκτης του πώς η τεχνολογία, η αισθητική και η συμμετοχή των πολιτών μπορούν να συνδυαστούν για ένα πιο καθαρό και βιώσιμο μέλλον.

Να μερικές εταιρείες στην Ελλάδα που κατασκευάζουν καλαίσθητους, μικρούς ή "καλλιτεχνικούς" κάδους

Molyto- Κατασκευάζει 100% ελληνικούς κάδους, ανοξείδωτους, με έμφαση στην ποιότητα, την αισθητική και την προσαρμοστικότητα οι οποίοι σχεδιάζονται με βάση τις ανάγκες της κάθε επιχείρησης.

Group Karaisarlis- Προσφέρει σετ κάδων ανακύκλωσης για εσωτερικούς χώρους, κατασκευασμένους από γαλβανισμένη λαμαρίνα με ηλεκτροστατική βαφή. Επίσης, υπάρχει δυνατότητα για εξατομικευμένο branding και εταιρικό λογότυπο. Οι κάδοι διατίθενται σε οικεία μεγέθη και είναι ιδιαίτερα πρακτικοί για γραφεία, κοινόχρηστους χώρους ξενοδοχείων, σχολεία κ.ά.

Alkan- Ειδικεύεται σε κάδους ανακύκλωσης ρούχων, κατασκευασμένους από ανθεκτικό μέταλλο με εργονομικό άνοιγμα και ασφαλές σύστημα κλειδώματος. Χρησιμοποιούνται τόσο από Δήμους όσο και από εμπορικά κέντρα, σχολεία και κοινωνικούς φορείς.

Τolis Display Hellas- Κατασκευάζει μεταλλικούς κάδους ανακύκλωσης με δυνατότητα βαφής σε ποικιλία χρωμάτων. Απλοί και κομψοί, κατάλληλοι για επαγγελματικές εφαρμογές.

Viomes - Προσφέρει σειρά κάδων (π.χ. "Kiklos Cubo", "Kiklos Deco") σε διάφορα χρώματα και μεγέθη για εσωτερική χρήση.

Δεν είναι κάδος, είναι τέχνη!

Στο Bryant Park της Νέας Υόρκης, οι κάδοι που σχεδίασε ο Αμερικανό-Αργεντίνος Ignacio Ciocchini ονομάστηκαν «πέταλα» και αποτελούν εντυπωσιακά γλυπτικά έργα, που με βάση το χρώμα τους υποδεικνύουν τον τύπο των απορριμμάτων τα οποία συλλέγουν. Κατασκευάστηκαν από την εταιρεία John Desmond Limited.

Στην πόλη Kamloops του Καναδά, οι κάδοι δεν είναι απλά ένα μέσο συλλογής απορριμμάτων, είναι ένας καμβάς ζωγραφικής. Πρόκειται για το Kamloops Bin Project, μία καινοτόμο πρωτοβουλία, η οποία αξιοποιεί τη δύναμη της αστικής τέχνης του γκράφιτι για να αναδείξει την αισθητική της πόλης. Το Kamloops Bin Project αποτέλεσε μια συνεργατική προσπάθεια του Δήμου Kamloops με τοπικούς συλλόγους επιχειρήσεων, τοπικούς καλλιτέχνες και νέους με σκοπό το μετασχηματισμό των καθημερινών κάδων απορριμμάτων σε ζωντανούς καμβάδες τέχνης που μεταμορφώνουν το αστικό τοπίο. Το Project επεκτάθηκε στο Βακνούβερ, αλλά και στις ΗΠΑ, και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η νεοϋορκέζικη εταιρεία MyMatR του John Starke παρουσίασε το «MyMatR Duo», έναν κάδο απορριμμάτων με τεχνητή νοημοσύνη που μετατρέπει την ανακύκλωση σε παιχνίδι. Πώς; Εξοπλισμένο με κάμερα, τεχνητή νοημοσύνη και μηχανισμούς που εξασφαλίζουν ακρίβεια ταξινόμησης κατά 90%, το MyMatR Duo καλεί τους κατοίκους της Νέας Υόρκης να αποφασίσουν σε ποια από τις δύο υποδοχές ανήκουν τα απορρίμματά τους. Ένα μήνυμα εμφανίζεται στην οθόνη, ενημερώνοντάς τους αν έκαναν σωστή επιλογή. Είτε η απόφαση είναι σωστή είτε όχι, τα αντικείμενα καταλήγουν στο σωστό προορισμό (με ακρίβεια 90%). Η ενσωματωμένη στον κάδο κάμερα τραβά μια φωτογραφία, η τεχνητή νοημοσύνη αναγνωρίζει το αντικείμενο και τα απορρίπτει μηχανικά στο σωστό κάδο.

Ένας κάδος ανακύκλωσης με ηλιακά πάνελ και wifi, επίσης στη Νέα Υόρκη, δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα να ανακυκλώσουν όσα δεν χρειάζονται. Το Solar Wifi Eco Bin λειτουργεί με τη βοήθεια εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα, η οποία επιτρέπει σε κάθε χρήστη να βλέπει και να χρησιμοποιεί δεδομένα από τους αισθητήρες οι οποίοι είναι τοποθετημένοι στους κάδους και μετρούν τα επίπεδα πλήρωσης τους. Η εφαρμογή ενημερώνει τους πολίτες για τον πλησιέστερο διαθέσιμο άδειο κάδο και τους δίνει τη δυνατότητα να γίνουν πιο περιβαλλοντικά υπεύθυνοι στη διαχείριση των απορριμμάτων. Η ενημέρωση γίνεται σε πραγματικό χρόνο ενώ οι κάδοι διαθέτουν και χώρο για διαφήμιση Out Of Home.

Και στη χώρα μας όμως η Athens Makerspace διαμορφώνει εντυπωσιακούς κάδους δύο ή τριών ρευμάτων ανακύκλωσης από πλαστικά καπάκια. Οι κάδοι της έχουν τοποθετηθεί στην Αντίπαρο.