Πάμε για καφέ; Repair Café και φέρε μαζί σου και την ηλεκτρική συσκευή σου!

Τι είναι τα Repair Café 

Στην εποχή της υπερκατανάλωσης, όπου τα προϊόντα συχνά καταλήγουν στα απορρίμματα πριν ακόμη φθαρούν, το κίνημα των Repair Café έρχεται να προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής: την επισκευή αντί για την απόρριψη ηλεκτρικών ή ηλεκτρονικών συσκευών που έχουν χαλάσει. 

Πρόκειται για χώρους όπου πολίτες συναντιούνται για να επιδιορθώσουν χαλασμένες ηλεκτρικές συσκευές, ρούχα, ποδήλατα, παιχνίδια ή μικροέπιπλα, με τη βοήθεια εθελοντών τεχνιτών και ανθρώπων με τεχνικές δεξιότητες. Εν τω μεταξύ όσο περιμένουν τη επιδιόρθωση της συσκευής τους μπορούν να απολαύσουν έναν καφέ!

Η ιδέα γεννήθηκε το 2009 στο Άμστερνταμ, από την Ολλανδή δημοσιογράφο Martine Postma, η οποία, ανησυχώντας για τη συνεχή αύξηση των αποβλήτων και την απώλεια τεχνικών γνώσεων στην καθημερινή ζωή, οργάνωσε το πρώτο Repair Café στη γειτονιά Amsterdam-West. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν εντυπωσιακή: δεκάδες πολίτες έφεραν παλιά αντικείμενα για να τα επιδιορθώσουν, να μάθουν, να μοιραστούν εργαλεία και κυρίως να ανακαλύψουν τη χαρά της επιδιόρθωσης!

Η επιτυχία αυτής της πρώτης πρωτοβουλίας οδήγησε, το 2011, στη δημιουργία του «Repair Café Foundation», ενός οργανισμού που βοηθά τοπικές κοινότητες να δημιουργήσουν τα δικά τους Repair Café, προσφέροντας οδηγούς, εκπαίδευση και δικτύωση. Σήμερα, περισσότερα από 2.500 Repair Café λειτουργούν σε πάνω από 40 χώρες παγκοσμίως — από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική μέχρι την Ιαπωνία, την Ινδία και την Αφρική — αποτελώντας ένα παγκόσμιο δίκτυο ενεργών πολιτών της κυκλικής οικονομίας.

Τι συμβαίνει στα Rerair Café 

Σε μια εποχή όπου η επισκευή έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τη σύγχρονη κουλτούρα, τα Repair Café ξαναδίνουν αξία στις χειροτεχνικές δεξιότητες και χτίζουν γέφυρες ανάμεσα στις γενιές: οι παλαιότεροι μεταδίδουν γνώση, οι νεότεροι φέρνουν ενέργεια και δημιουργικότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί τα αποκαλούν «τα νέα εργαστήρια πολιτών» — μικρά κύτταρα κυκλικής οικονομίας στις γειτονιές του κόσμου.

Μιλήσαμε με τον Δρ. Φίλιππο Κυρκίτσο, Πρόεδρο της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (ΟΕΑ)», ο οποίος μας εξήγησε τη σημασία που έχει να δίνουμε μία δεύτερη ευκαιρία στα αντικείμενα που έχουν χαλάσει. «Πάρα πολλές συσκευές που χαλάνε εύκολα μπορούν να επισκευαστούν, παρατείνοντας έτσι τη διάρκεια ζωής τους. Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε με τη λογική να υπάρχουν χώροι που σερβίρουν έναν καφέ και, όσο απολαμβάνεις τον καφέ σου, κάποια συνεργεία επιδιορθώνουν τις συσκευές που έχεις φέρει. Το σκεπτικό είναι απλό, αλλά ιδιαίτερα σημαντικό στον συμβολισμό και στο αποτέλεσμα», σημειώνει.

Η ιδέα έχει πλέον επεκταθεί και στην Ελλάδα, όπου η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης έχει εντάξει τέτοιες δράσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων της. «Εμείς, ως ΟΕΑ, υιοθετήσαμε τις πρακτικές αυτές και τις εφαρμόσαμε σε πολλές περιπτώσεις. ‘Αγκαλιάστηκαν’ από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και εντάχθηκαν στο πρόγραμμα LIFE-IP CEI-Greece για την κυκλική οικονομία, που συντονίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, με στόχο να δημιουργούνται συνεχώς νέες πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τον κόσμο να φέρει τις ηλεκτρικές του συσκευές προς επισκευή», αναφέρει ο Δρ. Κυρκίτσος.

Ωστόσο, τα Repair Café δεν περιορίζονται μόνο στις ηλεκτρικές συσκευές. «Έχουμε επεκτείνει τη δράση και στα ρούχα, μέσω ανταλλαγών, που ονομάζονται SWAP party, όπου ο καθένας μπορεί να φέρει και να ανταλλάξει ρούχα, ενώ μπορούμε να επεκταθούμε και σε μικροαντικείμενα ή μικροέπιπλα. Η ιδέα μπορεί να συνδυαστεί και με δράσεις ανταλλαγής ειδών, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την κυκλική οικονομία».

Όπως εξηγεί, ένα Repair Café μπορεί να διοργανωθεί οπουδήποτε υπάρχει διαθέσιμος χώρος: «Αρκεί να υπάρχουν τραπέζια επισκευής, εργαλεία και οι ειδικοί που θα αναλάβουν τις μικροεπισκευές. Εννοείται ότι μπορεί να υπάρχει και ένας χώρος καφέ, ώστε να γίνει πιο φιλικό και ελκυστικό στο κοινό. Θα μπορούσε μάλιστα να εξελιχθεί και σε επαγγελματική δραστηριότητα, κάτι που ακόμη δεν έχει συμβεί στην Ελλάδα».

Προς το παρόν, τα Repair Café στη χώρα μας πραγματοποιούνται κυρίως στο πλαίσιο εκθέσεων, εκδηλώσεων ή ημερίδων και χωρίς κόστος για τους συμμετέχοντες. Στο εξωτερικό, συνήθως πληρώνεις μόνο τον καφέ σου, ενώ οι επισκευές χρηματοδοτούνται μέσω προγραμμάτων ή χορηγιών. «Πιστεύουμε όμως ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί σε βιώσιμη επιχειρηματική δραστηριότητα, όπου ο καφές θα χρεώνεται ανάλογα με το είδος της επισκευής», επισημαίνει.

«Σκεφτείτε μια οικογένεια που έχει μια τοστιέρα, ένα πιστολάκι, μια μικρή ηλεκτρική συσκευή. Οι βλάβες συνήθως είναι κάτι απλό — ένα κουμπί, μια ασφάλεια, κάτι που μπορεί εύκολα να διορθωθεί. Έτσι, η επισκευή παρατείνει τη ζωή των αντικειμένων και μειώνει τα απόβλητα», καταλήγει ο Δρ. Φίλιππος Κυρκίτσος.

Τα Repair Café δείχνουν ότι η αλλαγή μπορεί να ξεκινήσει από ένα απλό κατσαβίδι και λίγη καλή θέληση. Γιατί, τελικά, η επιδιόρθωση δεν αφορά μόνο τα πράγματα, αλλά και τις σχέσεις μας με το περιβάλλον, με τους άλλους και με τον ίδιο μας τον τρόπο ζωής.