Η Πυραμίδα του Maslow: Η ιεράρχηση των 5 Αναγκών, η κινητροδότηση & η διοίκηση των ανθρώπινων πόρων

Σύμφωνα με την αρχική διατύπωση του Maslow, υπάρχουν πέντε σύνολα βασικών αναγκών που σχετίζονται μεταξύ τους σε μια ιεραρχία υπεροχής (ή δύναμης). Συνήθως, η ιεραρχία απεικονίζεται με τη μορφή πυραμίδας, αν και ο ίδιος ο Maslow δεν ήταν υπεύθυνος για το εμβληματικό διάγραμμα.

Η πυραμίδα ξεκινά από τη βάση με τις φυσιολογικές ανάγκες (τις πιο ισχυρές από όλες) και κορυφώνεται στην κορυφή με τις ανάγκες αυτοπραγμάτωσης. Στα μεταγενέστερα γραπτά του, ο Maslow πρόσθεσε ένα έκτο επίπεδο «μετα-αναγκών» και μετακίνητρου.

Η έννοια της ιεραρχίας των αναγκών έγινε η κεντρική οργανωτική αρχή στη θεωρία του Abraham Maslow για τα ανθρώπινα κίνητρα. Ως ερευνητής ψυχολόγος που ξεκίνησε την καριέρα του τη δεκαετία του 1940 με μια σειρά μελετών για τα κίνητρα, οι οποίες κορυφώθηκαν με το βιβλίο του Motivation and Personality (Κίνητρο και Προσωπικότητα) (1954), ο Maslow προώθησε σημαντικά την κατανόηση των ανθρώπινων κινήτρων. Όταν ο Maslow ξεκίνησε την έρευνά του, η ψυχολογία θεωρούσε σε μεγάλο βαθμό το κίνητρο της πείνας και το κίνητρο της δίψας ως το παράδειγμα για όλα τα άλλα κίνητρα και εξέτασε το κίνητρο μέσω μελετών σε ζώα, της θεωρίας της συμπεριφοράς ή και των δύο. Ο Maslow απέρριψε αυτές τις πρώιμες θεωρίες ως ανεπαρκείς για να εξηγήσουν τις ανθρώπινες διαστάσεις του κινήτρου. Συμπλήρωσε την πειραματική μελέτη με κλινικά στοιχεία και ανακατεύθυνε την εστίαση από τις παρορμήσεις στους στόχους και από τους μεμονωμένους καθοριστικούς παράγοντες σε μια αίσθηση του ατόμου ως ένα ολοκληρωμένο και δυναμικό σύνολο. Οι αναγκες διακρινονται σε:

Φυσιολογικές Ανάγκες: Οι φυσιολογικές ανάγκες αποτελούν το χαμηλότερο επίπεδο της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow. Είναι τα πιο απαραίτητα πράγματα που χρειάζεται ένα άτομο για να επιβιώσει. Περιλαμβάνουν την ανάγκη για στέγη, νερό, τροφή, ζεστασιά, ξεκούραση και υγεία. Το κίνητρο ενός ατόμου σε αυτό το επίπεδο πηγάζει από το ένστικτό του για επιβίωση.

Ανάγκες ασφάλειας: Το δεύτερο επίπεδο της ιεραρχίας αναγκών του Maslow αποτελείται από τις ανάγκες ασφάλειας. Οι ανάγκες ασφάλειας ή προστασίας σχετίζονται με την ανάγκη ενός ατόμου να αισθάνεται ασφαλές και προστατευμένο στη ζωή και στο περιβάλλον του. Το κίνητρο προέρχεται από την ανάγκη για νόμο, τάξη και προστασία από απρόβλεπτες και επικίνδυνες συνθήκες. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα αναγκών ασφάλειας στη σύγχρονη κοινωνία. Για να βρει σταθερότητα και ασφάλεια, ένα άτομο πρέπει να λάβει υπόψη τη σωματική του ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι αναζητά προστασία από τα στοιχεία της φύσης, τις βίαιες συνθήκες ή τις απειλές για την υγεία και τις ασθένειες. Επιπλέον, ένα άτομο χρειάζεται οικονομική ασφάλεια για να ζήσει και να ευδοκιμήσει στις σύγχρονες κοινωνίες. Αυτό αναφέρεται στην ανάγκη για ασφάλεια στην εργασία, σταθερό εισόδημα και αποταμιεύσεις.

Ανάγκες Αγάπης και Ανήκειν: Το τρίτο επίπεδο της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow είναι οι ανάγκες αγάπης και αίσθησης του ανήκειν. Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα που λαχταρούν την αλληλεπίδραση με τους άλλους. Αυτό το επίπεδο της ιεραρχίας σκιαγραφεί την ανάγκη για φιλία, οικειότητα, οικογένεια και αγάπη. Οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να δίνουν και να λαμβάνουν αγάπη, να νιώθουν ότι ανήκουν σε μια ομάδα. Όταν στερούνται αυτές τις ανάγκες, τα άτομα μπορεί να βιώσουν μοναξιά ή κατάθλιψη.

Ανάγκες Εκτίμησης: Το τέταρτο επίπεδο της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow είναι οι ανάγκες εκτίμησης. Οι ανάγκες εκτίμησης σχετίζονται με την ανάγκη ενός ατόμου να αποκτήσει αναγνώριση, κύρος και να αισθάνεται σεβασμό. Μόλις κάποιος εκπληρώσει τις ανάγκες του για αγάπη και αίσθηση του ανήκειν, επιδιώκει να ικανοποιήσει τις ανάγκες του για εκτίμηση. Ο Μάσλοου διέκρινε τις ανάγκες για αυτοεκτίμηση σε δύο κατηγορίες: την ανάγκη για σεβασμό από τους άλλους και την ανάγκη για σεβασμό από τον εαυτό. Ο σεβασμός από τους άλλους σχετίζεται με την επίτευξη φήμης, κύρους και αναγνώρισης. Ο σεβασμός από τον εαυτό σχετίζεται με την αξιοπρέπεια, την αυτοπεποίθηση, την ικανότητα, την ανεξαρτησία και την ελευθερία.

Ανάγκες Αυτοπραγμάτωσης: Το πέμπτο και τελευταίο επίπεδο της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow είναι οι ανάγκες αυτοπραγμάτωσης. Η αυτοπραγμάτωση σχετίζεται με την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού ενός ατόμου. Σε αυτό το επίπεδο, οι άνθρωποι προσπαθούν να γίνουν όσο το δυνατόν καλύτεροι. Η ανάγκη για αυτοπραγμάτωση μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, όπως:

• Απόκτηση δεξιοτήτων (π.χ. δεξιότητες χρηματοοικονομικής μοντελοποίησης )
• Συνεχιζόμενη εκπαίδευση (π.χ., διαδικτυακά μαθήματα κατάρτισης )
• Αξιοποίηση δεξιοτήτων, γνώσεων και ταλέντων
• Κυνηγώντας τα όνειρα της ζωής
• Αναζητώντας την ευτυχία

Η τήρηση της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow βοηθά στην ενίσχυση αυτής της ατμόσφαιρας, αλλά υπάρχουν και πρόσθετα οφέλη από την καλλιέργεια αυτού του περιβάλλοντος.

• Κουλτούρα στον χώρο εργασίας: Η διαχείριση της κουλτούρας στον χώρο εργασίας είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση και τη διατήρηση μιας ευτυχισμένης και βιώσιμης επιχείρησης. Η στόχευση σε στόχους που συνδέονται με τα στοιχεία αγάπης και αίσθησης του ανήκειν της θεωρίας θα βοηθήσει στην ενίσχυση αυτής της θετικής κουλτούρας.
• Βελτιωμένη εμπλοκή των εργαζομένων: Η ενίσχυση της εκτίμησης των εργαζομένων σας επαινώντας την καλή απόδοση ενθαρρύνει τη μεγαλύτερη εμπλοκή των εργαζομένων.
• Βελτιωμένη παραγωγικότητα: Σε σχέση με την εμπλοκή, έρευνα της Gallup δείχνει ότι οι επιχειρήσεις με αφοσιωμένους υπαλλήλους βιώνουν βελτίωση 18% στην παραγωγικότητα σε σύγκριση με εκείνες με χαμηλότερα επίπεδα εμπλοκής.
• Μείωση των απουσιών: Ομοίως, η ίδια έρευνα διαπίστωσε ότι οι επιχειρήσεις με πιο αφοσιωμένο/ευτυχισμένο προσωπικό παρουσίασαν βελτιώσεις στις απουσίες κατά περίπου 81%, αποδεικνύοντας ότι τα καλύτερα, πιο συνδεδεμένα και ολιστικά εργασιακά περιβάλλοντα προάγουν την ανάπτυξη πιο υγιών εργαζομένων.
• Ευκολότερη πρόσληψη και διατήρηση: Όταν χρησιμοποιείτε την προσέγγιση του Maslow για να δημιουργήσετε μια καλύτερη εργασιακή κουλτούρα, η πρόσληψη και η διατήρηση ταλέντων στην επωνυμία είναι ευκολότερη. Οι άνθρωποι θέλουν να συμμετέχουν σε επιτυχημένες και βελτιούμενες εταιρείες.

Παρά την εξέχουσα θέση και τη συνεχιζόμενη επιρροή της, η ιεραρχία των αναγκών του Maslow έχει δεχθεί σοβαρή κριτική. Πολλοί άλλοι ερευνητές έχουν παρατηρήσει ότι η θεωρία έχει ελάχιστη βάση στην επιστημονική μέθοδο , αντίθετα βασίζεται σε υποκειμενική ανάλυση. Η έννοια της αυτοπραγμάτωσης, ειδικά, είναι ουσιαστικά αδύνατο να ελεγχθεί εμπειρικά. Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι το ιεραρχικό μοντέλο είναι άσχετο, καθώς υπάρχουν παραδείγματα ανθρώπων που αγωνίζονται να καλύψουν βασικές ανάγκες όπως η στέγη και η ασφάλεια, αλλά είναι σε θέση να καλύψουν υποτιθέμενα υψηλότερες ανάγκες όπως η αγάπη και να εκφράσουν μεγάλη δημιουργικότητα. Επομένως, οι περισσότεροι σύγχρονοι ψυχολόγοι θεωρούν το κίνητρο και τις ανάγκες ως λειτουργικά σε πολλαπλά επίπεδα ταυτόχρονα.