Αυτός που δεν κάνει λάθη, είναι αυτός που δεν κάνει τίποτα

Αυτός που δεν κάνει λάθη, είναι αυτός που δεν κάνει τίποτα... Δεν ξέρω σε ποιον ανήκει αυτή η φράση, αλλά είναι μία φράση που πλέον ακούγεται, λέγεται, γράφεται και αναλύεται από τους ειδικούς του management και των ειδικών στην διαχείριση της γνώσης εντός των επιχειρήσεων ολοένα και περισσότερο. Οι επιχειρήσεις που έχουν συγκεκριμένη κουλτούρα διοίκησης, που έχουν μετατραπεί σε οργανισμούς μάθησης, γνωρίζουν ότι αν θες να επιτύχεις, αν προσδοκάς να αναπτυχθείς, να καινοτομήσεις και να κερδίσεις το συγκριτικό πλεονέκτημα θα πρέπει να έχεις συγκεκριμένη διαχείριση για τα λάθη που συμβαίνουν εντός της επιχείρησης.

Η άμεση διόρθωση αλλά και η μάθηση μέσα από τα λάθη

Σε ένα πρώτο στάδιο αυτό που καλείται να κάνει κανείς είναι να διορθώσει ό,τι διορθώνεται και να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, έτσι ώστε οι συνέπειες που μπορούν να προκύψουν από μία λάθος απόφαση ή μία λάθος εκτέλεση οδηγίας να είναι όσο το δυνατόν λιγότερες.

Σε ένα δεύτερο στάδιο -και εκεί υστερούν οι περισσότερες επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι μικρές που τις περισσότερες φορές οι προϊστάμενοι, διευθυντές, ιδιοκτήτες αγνοούν τις βασικές αρχές management, διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού και knowledge management- είναι η μάθηση μέσα από τα λάθη. Όταν γίνονται λάθη εντός της επιχείρησης δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ευθύνεται μόνο ο υπάλληλος που το έκανε. Σίγουρα υπάρχουν αυτές οι περιπτώσεις όπου το λάθος είναι ευθύνη ενός, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που αυτό είναι απόρροια κακής οργάνωσης ή στρατηγικής και μερίδιο ευθύνης έχουν περισσότεροι του ενός. Τι έφταιξε; Η κριτική στο τι συνέβη πρέπει να γίνεται με αντικειμενικότητα, με αναλυτική εξέταση όλων των παραγόντων εκείνων που συνέβαλαν στη λάθος κίνηση και εν συνεχεία, να γίνει αναπροσαρμογή της διαδικασίας προκειμένου το ίδιο λάθος να αποφευχθεί στο μέλλον.  Την ίδια διαδικασία καλείται να κάνει και ο υπάλληλος για ένα λάθος στο οποίο φέρει την αποκλειστική ευθύνη. Θα πρέπει να μάθει μέσα από αυτό και να αλλάξει ότι απαιτείται για να μην συμβεί ξανά.

Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού

Θα ήταν σημαντική παράλειψη να μην αναφερθεί ότι λάθη που επαναλαμβάνονται συνεχώς δεν ανήκουν στην κατηγορία των λαθών, τα οποία εξετάζει το παρόν άρθρο. Υπάλληλος ή στέλεχος επιχείρησης, ο οποίος δεν μαθαίνει από τα λάθη του, δεν αλλάζει στρατηγική και δεν τροποποιεί τις διαδικασίες που τον οδηγούν στην επανάληψη αυτών δεν μπορεί να επικαλεστεί ότι τα λάθη γίνονται για να μαθαίνουμε. Η μάθηση μέσα από τα λάθη έχει ακριβώς τον αντίθετο σκοπό, να μαθαίνουμε μέσα από αυτά και να μην τα επαναλαμβάνουμε. Κάθε θεωρία και κάθε προσέγγιση έχει προφανώς όρια και δεν είναι εφαρμόσιμη παντού και πάντα.  Η αποδοχή των λαθών επίσης, διαφέρει από επάγγελμα σε επάγγελμα. Δεν είναι το ίδιο ένα ιατρικό λάθος με ένα λάθος στην παραγγελία ενός πελάτη μιας εταιρείας τροφίμων και ποτών. 

Η κουλτούρα μάθησης στο επίκεντρο

Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί θα πρέπει να δημιουργούν μία τέτοια κουλτούρα, όπου οι υπάλληλοι να μην «τρέμουν» και να μην «χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους» στην περίπτωση που συμβεί ένα λάθος. Η διοίκηση των οργανισμών και των επιχειρήσεων θα πρέπει να έχουν δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα που επιτρέπει την αποδοχή των λαθών και την μάθηση από αυτά, το μοίρασμα της γνώσης και των εμπειριών ανάμεσα στους υπαλλήλους, την ανατροφοδότηση από όλα τα μέρη της ιεραρχικής κλίμακας και την συνεχή αξιολόγηση στρατηγικών και διαδικασιών και την τροποποίηση αυτών όπου απαιτείται.

Οι προϊστάμενοι και υπεύθυνοι τμημάτων θα πρέπει να εξετάζουν το κάθε λάθος εξατομικευμένα και με την συμβολή όλων όσοι «συνέβαλαν» στο λάθος θα πρέπει να αναλύσουν τους επιμέρους παράγοντες που μπορεί να οδήγησαν σε αυτό. Όταν εντοπιστούν εκείνοι οι παράγοντες, σχεδιάζεται εκ νέου η στρατηγική προκειμένου να βελτιστοποιηθεί.

Η κατάλληλη προετοιμασία

Η γνώση, η μάθηση, η εμπειρία, η αναζήτηση κατάλληλων πληροφοριών και δεδομένων, η ανάπτυξη κριτικής σκέψης, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων είναι μερικοί από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην επιτυχία μιας επιχείρησης.  Όταν εντοπιστεί ένα πρόβλημα ή ένα θέμα που επιζητά λύση θα πρέπει αρχικά να εξετάσουμε όλες τις εναλλακτικές. Να τις αξιολογήσουμε, να κάνουμε ανάλυση δυνατών και αδύνατων σημείων,  να επιλέξουμε τη βέλτιστη εξ αυτών, να την εφαρμόσουμε και να αξιολογήσουμε εκ νέου τα αποτελέσματά της προκειμένου να την επανασχεδιάσουμε αν αυτό απαιτείται. Η οργάνωση και η διαχείριση μιας επιχείρησης και η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού έχουν βασικές αρχές και τεχνικές. Η ίδια μας η εμπειρία είναι σημαντική πηγή γνώσης, η μοιρασμένη εμπειρία των συναδέλφων επίσης.. Είναι πολύ σημαντικό όμως να μην ξεχνάμε το σημαντικότερο.. η γνώση από μόνη της δεν μας βοηθάει κάπου, η γνώση για να έχει αξία θα πρέπει να εφαρμόζεται…