Σίγουρα, όταν αναφερόμαστε σε ένα ιό του οποίου η εξάπλωση τείνει σε πανδημία, οι αναλύσεις σχετικά με τον οικονομικό αντίκτυπο μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, καθώς η διαφύλαξη τη δημόσιας υγείας, ως αρχή βρίσκεται πρώτη στην ιεραρχία. Παρ’ όλα αυτά, πολλά ερωτήματα αιωρούνται την επικείμενη περίοδο σχετικά με τα οικονομικά αποτελέσματα κατά τη διάρκεια και αφότου αντιμετωπιστεί έμπρακτα ο ιός. Είναι, λοιπόν, η οικονομία φορέας του Covid-19; Θα αντέξουν οι επιχειρήσεις και γενικότερα η αγορά την πίεση στο χρηματοοικονομικό υπόβαθρο; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα, όσο πολύπλοκες και να φαίνονται, είναι μονοσύλλαβες και είναι ναι.
Η οικονομία είναι αδιαμφισβήτητα φορέας του Covid-19. Από αυτό το σημείο, τόσο σε μικροσκοπικό, όσο και σε μακροσκοπικό επίπεδο, τα συμπεράσματα των πρώτων ενδείξεων, «φωνάζουν» για το μέλλον της οικονομίας. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες σε παγκόσμιο επίπεδο, δείχνουν σταθερά πτωτική συμπεριφορά. Με ενδεικτικά παραδείγματα, όπως ο δείκτης SSE Composite στην Ασία, ο S&P 500 και ο Dow Jones στην Αμερική καθώς και οι FTSE 100 και DAX στην Ευρώπη, δείχνουν τόσο μεγάλες απώλειες που έχουν αγχώσει και τους πιο αισιόδοξους. Αξιοσημείωτο, μάλιστα, είναι το γεγονός ότι οι απώλειες ανά εβδομάδα στους χρηματιστηριακούς δείκτες στην απέναντι μεριά του Ατλαντικού είναι μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες στην οικονομική κρίση του 2008, πράγμα που ωθεί τους επενδυτές στη λύση της ρευστοποίησης για τη διαφύλαξη των κεφαλαίων τους. Οι επενδυτές, σε όρους οικονομικούς, άντλησαν 3,18 τρις και 1,5 τρις από την κεφαλαιοποίηση των αμερικανικών και ευρωπαϊκών μετοχών αντίστοιχα, μόνο την προηγούμενη εβδομάδα. Είναι προφανές, ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών καταγράφουν ζημίες, καθημερινά, και θα συνεχίσουν σε αυτό το μονοπάτι όσο η ιός εξαπλώνεται και όσο οι χρηματιστηριακές εταιρείες και οι οίκοι αξιολόγησης προβαίνουν σε «δηλώσεις πανικού», επηρεάζοντας την ορθή αντιμετώπιση του ζητήματος.
Σε πιο μικροσκοπικό επίπεδο, ανάλογα τον τόπο τον οποίο θα λάβουμε ως δείγμα, οι επιχειρήσεις μικρότερου μεγέθους διαφέρουν ως προς τα οικονομικά τους δεδομένα. Στην Ασία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν πληγεί αφού η Κίνα, ως χώρα σταθμός, βρίσκεται σε «καραντίνα» και φυσικά, ακολουθούν οι υπόλοιπες χώρες. Στις υπόλοιπες ηπείρους, τα αποτελέσματα δεν είναι ενδεικτικά μίας παγκόσμιας κρίσης της υγείας, αλλά είναι αρκετά νωρίς για να εξάγουμε βάσιμα συμπεράσματα, τα οποία θα πρέπει να υπολογιστούν βάσει διαφόρων παραμέτρων. Το μόνο συμπέρασμα το οποίο μπορούμε να αναφέρουμε με σιγουριά, είναι ότι οι αγορές νοσούν, και θα συνεχίσουν να νοσούν έως ότου αντιμετωπιστεί οριστικά ο Covid-19.
Θα αντέξουν, όμως, οι αγορές τη συνεχή πίεση κατά τη διάρκεια της κρίσης της υγείας; Αδιαμφισβήτητα. Ο κλοιός γύρω από τις επιχειρήσεις θα στενέψει, δείχνοντας σκληρό πρόσωπο, όμως στο «τέλος της ημέρας», οι επιχειρήσεις και οι αγορές γενικότερα θα βγουν νικητές από την οικονομική αυτή κρίση. Είναι θέμα χρόνου η λήξη του φαινομένου του Covid-19. Ο τομέας της υγείας, σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει να αναδείξει εξαιρετική τεχνολογία και σημαντικούς επιστήμονες, οι οποίοι θα δώσουν τη λύση και συνάμα θα σηματοδοτήσουν τη λήξη του συναγερμού.
Συνεπώς, οι αγορές δεν κάνουν αγώνα δρόμου για να αντέξουν στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, αλλά για να αντέξουν στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τη διευθέτηση του θέματος της υγείας. Ο λόγος, όμως, που διαφοροποιεί την κρίση του Covid-19 και θα καταστήσει την οικονομία «ανθεκτική», είναι η πρόβλεψη. Οι αγορές και συνάμα οι επιχειρήσεις, γνωρίζουν το πρόβλημα, γνωρίζουν την αιτία, γνωρίζουν τη λύση, και τέλος, γνωρίζουν τις επιπτώσεις. Αυτές οι συνθήκες διαφοροποιούν την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σε σχέση με άλλες οικονομικές κρίσεις του παρελθόντος οι οποίες, τις περισσότερες φορές, δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Αναμενόμενο θεωρείται το γεγονός της προσωρινής ύφεσης σε κλάδους όπως η ναυτιλία, οι μεταφορές, ο τεχνολογικός και γενικότερα το εμπόριο. Η Ασία, μέσω των οικονομιών της Κίνας, της Ιαπωνίας και άλλων ανεπτυγμένων χωρών, έχουν καταλάβει ένα σημαντικό μέρος του μεριδίου της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, και η αλυσιδωτή επίπτωση θα καταβάλει και τον υπόλοιπο κόσμο, ανεξάρτητα με την ύπαρξη ποσότητας κρουσμάτων του Covid-19 ή μη.
Η «επόμενη ημέρα» δεν θα είναι εύκολη για τις αγορές. Μπορεί ο οικονομικός αντίκτυπος να είναι ισχυρός και να πλήξει σε μεγάλο βαθμό τις αγορές, όμως θα πρέπει να τονιστεί η αιτία του προβλήματος, που ταυτόχρονα αποτελεί τη λύση του. Η αιτία δεν έγκειται σε λάθος χειρισμούς, διορθώσεις και διαταράξεις του οικονομικού συστήματος, αλλά σε φυσικά φαινόμενα, τα οποία ο άνθρωπος μπορεί, και θα επιλύσει. Με πιο απλά λόγια, οι αναλυτές ανά τον κόσμο, γνώριζαν και γνωρίζουν τις ρίζες της οικονομικής αυτής ύφεσης, έχοντας προετοιμαστεί για τη διόρθωση των αγορών μετά από το πέρας της. Ο προγραμματισμός είναι η βασική αρχή στην επανένταξη της οικονομίας στα ανοδικά μονοπάτια. Χωρίς αμφιβολία, η προσπάθεια της οικονομίας να σταθεί στα πόδια της θα είναι μία δύσκολη διαδικασία και ίσως να καταστεί χρονοβόρα, αλλά ακόμα και οι δυσχερείς προβλέψεις δείχνουν ότι στο τελευταίο τρίμηνο του 2020 θα βρισκόμαστε σε σημείο σταθεροποίησης. Την τελική απάντηση στο ερώτημα της επαρκής αντίδρασης των αγορών στο πέρας της κρίσης μπορεί να δώσει μόνο ο χρόνος. Το μέγεθος του χαμένου εδάφους μέχρι την εξάλειψη του κινδύνου θα ορίσει το χρονικό διάστημα το οποίο θα χρειαστεί η εκάστοτε αγορά για να επανέλθει στα κανονικά επίπεδα. Η μεταβλητή της εξίσωσης που καλείται να επιλύσει η ανθρωπότητα είναι ο χρόνος, και επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα της εξίσωσης, δηλαδή τον απολογισμό των ζημιών.
Η οικονομία έχει ανταπεξέλθει στο παρελθόν σε καταστάσεις μεγαλύτερου κινδύνου, και έχει σταθεί εκ νέου στα πόδια της. Η ιστορία τις περισσότερες φορές επαναλαμβάνεται και πλέον οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για τη συσπείρωση και την αντιμετώπιση του ζητήματος ανά τον κόσμο. Οι ενστικτώδεις κινήσεις που απορρέουν από τον πανικό που έχει επιφέρει ο Covid-19, δεν θα προσδώσουν λύσεις σε οικονομικό επίπεδο, αλλά ούτε σε κοινωνικό. Η ψύχραιμη αντιμετώπιση του «ισοζυγίου» υγείας και οικονομίας, θα μειώσει το χρόνο κατά τον οποίο η κοινωνία και οι αγορές είναι εκτεθειμένες στον κίνδυνο, και θα ελαχιστοποιήσει τις ζημίες, σε ότι συνεπάγεται αυτό.
Σχόλια