EBRD: Η υποστήριξη στην ελληνική οικονομία και τα σχέδια μετά την πανδημία

Δώστε μας μια εικόνα από την παρουσία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης στην Ελλάδα και της στήριξης που έχει προσφέρει στην ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις της χώρας μας.

To έργο της ΕBRD στην Ελλάδα ξεκίνησε στα τέλη του 2015 με σκοπό την υποστήριξη της ανάκαμψης της χώρας και έχουμε επενδύσει σχεδόν 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε 60 έργα μέχρι σήμερα. Αυτές οι επενδύσεις περιλαμβάνουν έργα σε διάφορους τομείς, όπως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ακίνητα, τουρισμός, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και τράπεζες.

Η Ελλάδα ήταν πάντα μεταξύ των κορυφαίων χωρών επενδύσεων της ΕBRD. Οι πελάτες και οι συνεργάτες μας περιλαμβάνουν κορυφαίες επιχειρήσεις, όπως οι 4 συστημικές τράπεζες, και έχουμε σημειώσει κάποιες σημαντικές επιτυχίες στη χώρα. Επενδύσαμε 22,7 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη του μεγαλύτερου έργου αστικής ανάπλασης στην Ελλάδα, του Ελληνικού. Έχουμε επίσης συμμετάσχει στην πρώτη έκδοση Eurobond από τον Μυτιληναίο Α.Ε. με επένδυση 45 εκατ. ευρώ. Υποστηρίξαμε την πρώτη έκδοση ομολόγων της Aegean Airlines, με επένδυση 22,5 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, συμβάλλαμε στην προώθηση βιώσιμων «πράσινων» επενδύσεων στον ελληνικό τομέα ακινήτων με υποστήριξη για την αγορά από την Invel Real Estate ενός μεριδίου στην Πανγαία. Στον τομέα της ενέργειας, εντείνουμε τις προσπάθειές μας για την υποστήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας την Tέρνα Ενεργειακή, με επένδυση 18 εκατομμυρίων ευρώ στην επιτυχή έκδοση των πράσινων ομολόγων της.

Φέτος, υποστηρίξαμε και το SME Remedium Cap fund, με επένδυση ύψους 20 εκατ. ευρώ. Τέλος, υποστηρίξαμε τη Lidl Hellas με δάνειο 70 εκατομμυρίων ευρώ που θα χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη «πράσινων» καταστημάτων και την πιστοποίηση βιώσιμων κτιρίων στην Ελλάδα.

Στις αρχές του 2018 ξεκινήσαμε στην Ελλάδα το πρόγραμμα παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και από τότε έχουμε υποστηρίξει πάνω από 70 ελληνικές ΜμΕ από διάφορους τομείς (μεταποίηση, χονδρική / λιανική, τεχνολογία κλπ.).

Η EBRD δημοσίευσε πρόσφατα τις προβλέψεις της για τις οικονομίες στις οποίες επενδύει, στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Αναλύστε μας την τρέχουσα πρόβλεψη για την Ελλάδα και το πώς θα διαμορφωθεί η οικονομία της χώρας μας.

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση μας, που δημοσιεύτηκε στις 13 Μαΐου, οι οικονομικοί δείκτες στην Ελλάδα συνέχισαν να βελτιώνονται το 2019, αλλά η πανδημία του κορονοϊού διέκοψε απότομα τη σταθερή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Αναμένουμε ότι η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 6% το 2020, με ανάκαμψη 6% το 2021, αλλά τα ρίσκα για αυτό το σενάριο είναι πολύ πιθανά.

Η διακοπή σχεδόν όλων των ταξιδιών εντός και εκτός Ευρώπης θα πλήξει σημαντικά τον τομέα του τουρισμού. Η εφαρμογή μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης του ιού θα μειώσει επίσης το επίπεδο κατανάλωσης και θα επιβαρύνει ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Η έκταση της ύφεσης το 2020 θα εξαρτηθεί συνεπώς από τη διάρκεια της πανδημίας και των συναφών ταξιδιωτικών περιορισμών σε όλο τον κόσμο, καθώς και από τα φορολογικά μέτρα που λαμβάνονται για τη στήριξη των επιχειρήσεων και της κατανάλωσης τόσο σε ελληνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Έχει μεταβληθεί το επενδυτικό πλάνο της EBRD για την χώρα μας, λόγω των συνεπειών από την πανδημία του κορονοϊού; Ποιες οι επενδυτικές προοπτικές, ποιοι τομείς σας ενδιαφέρουν; Γενικότερα, για τις οικονομίες στις οποίες επενδύει, ποια η στρατηγική της Τράπεζας απέναντι σε αυτό το θέμα;

Ναι, τα σχέδιά μας για την Ελλάδα, καθώς και για όλες τις χώρες μας, έχουν αναπροσαρμοστεί εξαιτίας της πανδημίας. Είμαστε πάντα σε θέση να προσαρμοζόμαστε σε περιόδους κρίσης για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των πελατών μας.

Έχουμε αυξήσει την υποστήριξη μας για τις χώρες στις οποίες επενδύουμε και αναμένουμε να αφιερώσουμε το σύνολο των δραστηριοτήτων μας για να βοηθήσουμε τις 38 αναδυόμενες οικονομίες όπου επενδύουμε να καταπολεμήσουν τις οικονομικές συνέπειες της κρίσης.

Η EBRD είναι έτοιμη να παράσχει υποστήριξη ύψους 21 δισεκατομμυρίων ευρώ κατά την περίοδο 2020-21 σε όλες τις χώρες στις οποίες επενδύει, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.

Προσαρμόζουμε και αναβαθμίζουμε τα υπάρχοντα μέσα και αναπτύσσουμε νέες πρωτοβουλίες για να παρέχουμε χρηματοδότηση και υποστήριξη. Προσπαθούμε επίσης να προετοιμάσουμε τις χώρες μας για την μετά τον ιό εποχή.

Ένας βασικός πυλώνας του πακέτου αλληλεγγύης μας είναι η παροχή χρηματοδότησης για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων αναγκών ρευστότητας και κεφαλαίου κίνησης των υπαρχόντων πελατών μας.

Η ζήτηση για αυτό το πακέτο είναι ήδη μεγάλη και γι’ αυτό η διαθέσιμη χρηματοδότηση θα αυξηθεί από 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε 4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ποια η άποψη σας για το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα; Ποιοι τομείς παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες ευκαιρίες, από εδώ και πέρα, και πώς μπορούν να προσελκυστούν ακόμη σημαντικότερες επενδύσεις; Τι απαιτείται;

Το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια. Οι κύριοι μοχλοί ανάπτυξης παραμένουν οι εξαγωγές αγαθών, η ιδιωτική κατανάλωση και μια ακόμα επιτυχημένη τουριστική περίοδος. Το οικονομικό κλίμα έφτασε σε υψηλό δωδεκαετίας το 2019. Η χώρα ενισχύθηκε επίσης από αναβαθμίσεις αξιολογήσεων από τους κύριους οίκους αξιολόγησης και αρκετές επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων.

Μεγάλα έργα υποδομής, ο τομέας των ακινήτων, καθώς και οι ιδιωτικοποιήσεις, θεωρούνται καλές ευκαιρίες και προσελκύουν το ενδιαφέρον των επενδυτών.

Ο τομέας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παρουσιάζει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον. Το κλίμα της Ελλάδας υποδηλώνει μεγάλες δυνατότητες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η χώρα μπορεί να γίνει ένας ενεργειακός κόμβος για την περιοχή και να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της «πράσινης» επανάστασης.

Ένα πιο ελκυστικό επιχειρηματικό περιβάλλον είναι απαραίτητο για περαιτέρω ανάπτυξη. Η Ελλάδα πρέπει να διορθώσει τις αδυναμίες της και να γίνει ένα μέρος όπου μπορείς να επενδύσεις εύκολα. Εάν η χώρα καταφέρει να βελτιώσει περαιτέρω τις διαδικασίες που μειώνουν τη γραφειοκρατία και την αβεβαιότητα, πιστεύω ότι θα προσελκύσει ακόμη πιο σημαντικές επενδύσεις.

Πώς μπορεί η EBRD να υποστηρίξει, σήμερα, τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Ελλάδας; Ποια προγράμματα είναι σε εξέλιξη και τι καινούριο αναμένεται τους επόμενους μήνες;

Στην Ελλάδα, συνδέουμε μικρομεσαίες επιχειρήσεις με τοπικούς και διεθνείς συμβούλους που μπορούν να τις βοηθήσουν να αναπτυχθούν. Υποστηρίζουμε επιχειρήσεις από πολλούς τομείς και δεν επικεντρωνόμαστε μόνο στην Αθήνα, καθώς περίπου το 70% των πελατών μας εδρεύει σε άλλες πόλεις.

Είτε πρόκειται για μια νέα ιστοσελίδα, ένα σύστημα διαχείρισης ποιότητας, μια στρατηγική μάρκετινγκ ή μια καινούρια εταιρική δομή διακυβέρνησης, συνεργαζόμαστε με τους πελάτες μας ώστε να προσδιορίσουμε ποιο έργο ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες τους. Έναν χρόνο μετά την ολοκλήρωση του έργου, επανερχόμαστε για να μετρήσουμε τον αντίκτυπο που είχαμε.

Το έργο μας στην Ελλάδα υποστηρίζεται επί του παρόντος από τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών μέσω χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και με πόρους της Ελληνικής Δημοκρατίας. Από την έναρξη του έργου μας στην Ελλάδα το 2018, έχουμε υποστηρίξει περισσότερες από 70 ΜμΕ με εξατομικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες και περισσότερες από 100 ΜμΕ με εκπαιδευτικά σεμινάρια για εξαγωγές και άλλες δραστηριότητες διευκόλυνσης του εμπορίου.

Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις, παρέχοντας συμβουλευτικές υπηρεσίες με προτεραιότητα στις ανάγκες που σχετίζονται με τον κορονοϊό. Προσαρμόζουμε τις τρέχουσες δραστηριότητές μας, συνεχίζοντας τα επιμορφωτικά σεμινάρια μας μέσω διαδικτύου. Θα συνεχίσουμε επίσης με την υποστήριξή μας προς τις ΜμΕ που προετοιμάζονται για την εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο Αθηνών όταν αποκατασταθεί η κανονικότητα, καθώς αναμένουμε ότι οι κεφαλαιαγορές θα διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στην παροχή χρηματοδότησης σε επιχειρήσεις και θα βοηθήσουν στην ανάκαμψή τους.

Όσον αφορά στις επενδύσεις στις ελληνικές τράπεζες, εκεί πώς διαμορφώνεται σήμερα η στρατηγική σας, μετά και την τρέχουσα κρίση;

Ξεκινήσαμε το έργο μας στην Ελλάδα συμμετέχοντας στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και επιπλέον μέχρι σήμερα, έχουμε υποστηρίξει τον ελληνικό τραπεζικό τομέα με πολλούς τρόπους. Σχεδόν το ένα τρίτο των συνολικών μας επενδύσεων στη χώρα είναι σε τράπεζες. Βοηθήσαμε δύο από τις συστημικές τράπεζες της χώρας στη διαχείριση των NPL τους, παρέχοντας χρηματοδότηση για την απόκτηση δύο χαρτοφυλακίων συνολικού ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ (Alpha Bank και Πειραιώς). Υποστηρίξαμε τις πρώτες μετά την κρίση εκδόσεις καλυμμένων ομολόγων της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank και επενδύσαμε σε τιτλοποιήσεις τόσο τραπεζών όσο και μη τραπεζικών ιδρυμάτων.

Αυτό ήταν ένα σημαντικό βήμα προς τη διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησής των τραπεζών μετά την κρίση. Και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τον τραπεζικό τομέα μαζί με άλλους έμπειρους επενδυτές. Η στρατηγική μας στοχεύει στην περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς μέσω επενδύσεων σε εκδόσεις ομολόγων (συμπεριλαμβανομένου του MREL) καθώς και από κοινού επενδύσεις σε χαρτοφυλάκια NPL όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες της αγοράς.

Πέρα όμως από την Ελλάδα, είστε επικεφαλής και για τις δραστηριότητες της EBRD στην Κύπρο. Δώστε μας μια εικόνα και από τη συγκεκριμένη αγορά, αλλά και τις ενδεχόμενες ομοιότητες και διαφορές με την ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα.

Η EBRD έχει επενδύσει σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ευρώ στην Κύπρο από το 2015.

Παρά την έντονη ανάκαμψη που παρατηρείται εδώ και αρκετά χρόνια, η Κύπρος θα πληγεί σοβαρά από τις συνέπειες της πανδημίας του κορονοϊού, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση μας. Το κλείσιμο των συνόρων και τα μέτρα για τη μείωση της μετάδοσης του ιού έχουν πλήξει τον τουρισμό.

Όπως και στην Ελλάδα, δεδομένης της έκθεσης της χώρας στα ταξίδια και στον τουρισμό, καθώς και του παραδοσιακού ρόλου των επενδύσεων και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην υποστήριξη της ανάπτυξης, ο αντίκτυπος της κρίσης αναμένεται να διαρκέσει για κάποιο χρονικό διάστημα.

Αναμένουμε η κυπριακή οικονομία να συρρικνωθεί κατά 6% το 2020, με ανάκαμψη 5% το 2021.

Βρίσκεστε στη συγκεκριμένη θέση από τον Οκτώβριο. Πώς προχωράει η εφαρμογή της στρατηγικής σας μέχρι σήμερα και ποιες οι ενδεχόμενες δυσκολίες που έχετε αντιμετωπίσει;

Ναι, πράγματι, ανέλαβα τον Οκτώβριο και είμαι πολύ περήφανη για όσα έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα εγώ κι η υπέροχη ομάδα μου. Έχουμε δεσμευτεί να υποστηρίξουμε τον ιδιωτικό τομέα και να διασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης μόλις οι συνέπειες της πανδημίας εξασθενίσουν. Το 100% του χαρτοφυλακίου μας στην Ελλάδα μέχρι στιγμής είναι στον ιδιωτικό τομέα.

Είμαστε πολύ πρόθυμοι να υποστηρίξουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα της ενέργειας και των υποδομών, πράγμα που συμβαδίζει και με τα σχέδια της κυβέρνησης για πιο «πράσινη οικονομία».

Προς το παρόν προετοιμάζουμε τη νέα μας στρατηγική για την Ελλάδα, η οποία θα θέσει τους νέους στόχους και τις προτεραιότητές μας για τα επόμενα πέντε χρόνια. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σε ένα ευρύ φάσμα τομέων για να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στις συνέπειες της πανδημίας του κορονοϊού.