H τρέχουσα οικονομική κρίση, έχει επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου, θέτοντας πολλά από τα καθημερινά ζητήματα από μία διαφορετική οπτική γωνία. Έτσι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (Ε.Κ.Ε.), συμβάλει στην αναδιάρθρωση ολόκληρης της επιχειρηματικής κοινότητας, ώστε να καταστεί περισσότερο κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη.
Η πραγματικότητα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις, είναι ότι πλέον δεν κρίνονται μόνο από την οικονομική τους, αλλά πρωτίστως από τη δεοντολογική, κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική τους. Μία πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, έδειξε ότι το 70% των Ευρωπαίων καταναλωτών όταν αγοράζει προϊόντα ή υπηρεσίες, λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις μιας επιχείρησης σε σχέση με τις κοινωνικές της ευθύνες. Παρά την οικονομική κρίση, το 44% των καταναλωτών προτιμά οικολογικά προϊόντα, ενώ το 80%, δείχνει ιδιαίτερη εκτίμηση στις κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρήσεις. Παράλληλα, το 73% των καταναλωτών ελκύεται από περιβαλλοντικά υπεύθυνες εταιρείες ενώ το εντυπωσιακό είναι ότι ποσοστό 15%, δεν διστάζουν να πληρώσουν περισσότερο για τα προϊόντα μίας κοινωνικά υπεύθυνης εταιρείας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ε.Κ.Ε. δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως στο παρελθόν, ως παραδοσιακή αντίληψη που περιόριζε τον ρόλο της σε δωρεές για κοινωφελείς σκοπούς, σε χορηγίες εκδηλώσεων και σε μέτρα βασικής φροντίδας για τους εργαζόμενους, αλλά απαιτείται να υιοθετεί σταδιακά μια συστηματική και στρατηγική προσέγγιση, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων.
Με αυτή την μεταστροφή οι επιχειρήσεις, θα στοχεύσουν στη μακροπρόθεσμη αύξηση της απόδοσής τους μέσα από πρακτικές που ικανοποιούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τα άτομα και τις ομάδες που επηρεάζουν ή επηρεάζονται από τη λειτουργία μιας επιχείρησης.
Ωστόσο, η δική μας ελληνική πραγματικότητα, υποδέχτηκε την Ε.Κ.Ε. μέσα από την πύλη των διαφημιστικών εταιρειών ή των εταιρειών δημοσίων σχέσεων, καλύπτοντας ανάγκες της υφιστάμενης επικοινωνιακής δομής, με αποτέλεσμα υιοθετήσει χωρίς καμία προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα, τα αμερικανικά «πακέτα». Αυτή η τακτική ή η ελαφρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε η Ε.Κ.Ε., είχε ως αποτέλεσμα να την περιβάλλει με το μανδύα της διαφήμισης ή της χορηγίας, χωρίς δυστυχώς να εισχωρήσει στο DNA των επιχειρήσεων και οργανισμών. Έτσι, οι κονσερβοποιημένες πρακτικές Ε.Κ.Ε. χωρίς προσαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα, καθώς και οι υπερτιμημένες υπηρεσίες σε προγράμματα Ε.Κ.Ε με βάση τις κοστολογήσεις των διαφημιστικών εταιρειών, είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστεί η φαντασία και η δημιουργικότητα, αλλά κυρίως, να εγκλωβιστεί η αξία και οι αρχές που πρεσβεύει καθώς επίσης η αποτελεσματικότητά της ως στρατηγικό εργαλείο, σε ένα πρότυπο πολυτέλειας με περιτύλιγμα τη φιλανθρωπία και την ηθικοπλαστική ενέργεια υπό τον μανδύα πρακτικών δημοσίων σχέσεων.
Επιπρόσθετα, η μελέτη και παρατήρηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, μαρτυρά ότι υφίσταται μία σύγχυση ως προς την έννοια της Ε.Κ.Ε. Ενώ η πλειοψηφία επιχειρήσεων αναγνωρίζει τη σημαντικότητα των θεμάτων που πραγματεύεται, προσδίνουν μικρό βαθμό σημασίας στα ζητήματά της και θεωρούν ότι η φύση των αντικειμένων δραστηριοποίησής τους, δεν σχετίζεται άμεσα τουλάχιστον με τα θέματα της κοινωνικής ευθύνης τους.
Έτσι, μόνο το 10% των Ελληνικών επιχειρήσεων διαθέτει ολοκληρωμένη εταιρική στρατηγική για την ΕΚΕ, όταν στην Ευρώπη το ποσοστό ξεπερνά το 40%. Παράλληλα η επιχειρηματική κοινότητα παρουσιάζεται διχασμένη σε ότι αφορά τη γνώση και την κατανόηση της έννοιάς της, αφού από τις πρακτικές εμφαίνεται ότι μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν γνωρίζει ή κατανοεί την έννοιά της. Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται ότι απουσιάζει ο διάλογος με τα ενδιαφερόμενα μέρη, στοιχείο αναπόσπαστο για την ουσιαστική και αποτελεσματική εφαρμογή της ΕΚΕ.
Για να ξεπεραστούν όμως αυτά, επιβάλλεται να αναθεωρηθούν πολλά από τα πράγματα που μέχρι σήμερα θεωρούνταν δεδομένα. Με αφετηρία το εσωτερικό κοινό της επιχείρησης, δηλαδή το ανθρώπινο δυναμικό της που αποτελεί τον κύριο φορέα των ικανοτήτων που συμβάλουν καθοριστικά στην ανταγωνιστικότητά της, η επιχείρηση διασφαλίζει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα όπως η δημιουργική κινητοποίηση των εργαζομένων στην επίτευξη των επιχειρησιακών της στόχων. Οι μελέτες είναι σαφέστατες: 50% των κατόχων μεταπτυχιακών τίτλων, επιλέγουν να εργαστούν σε κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρήσεις ακόμα και με μικρότερο μισθό.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η προώθηση και ενσωμάτωση της ΕΚΕ στην επιχειρησιακή στρατηγική και στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων, απαιτείται να αποτελεί βασική προτεραιότητα.
Ως φυσική συνέχεια, οι φωνές που ζητούσαν τη θεσμοποίηση της Ε.Κ.Ε. και την μετατροπή της σε υποχρεωτική λειτουργία, εν μέρει τελικά εισακούστηκαν. Οι πρόσφατες οδηγίες της Ε.Ε. οι οποίες καταρτίστηκαν με την ουσιαστική συμβολή της Ελληνικής προεδρίας, υποχρεώνει μεγάλες εταιρείες και επιχειρηματικούς ομίλους να δημοσιοποιούν στο εξής, εκτός από τους ισολογισμούς τους και στοιχεία Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Τέτοια στοιχεία σχετίζονται με τη δραστηριότητά τους στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος, της κοινωνικής πολιτικής, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της δωροδοκίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου, καθώς και σχετικά με την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και τα επαγγελματικά προσόντα των μελών και οργάνων διοίκησής τους.
Κοινή αίσθηση είναι ότι τα επόμενα χρόνια οι οδηγίες θα επεκταθούν στις μικρότερες επιχειρήσεις και εν τέλει θα αποτελέσουν υποχρεωτική λειτουργία για όλο τον επιχειρηματικό κόσμο.
Υπό το φως των παραπάνω, η Ε.Κ.Ε. αποτελεί μοναδική ευκαιρία για να δοθεί πραγματικό περιεχόμενο στην έννοια «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη», πολύ πέρα από μεμονωμένες πρωτοβουλίες – συχνά επικοινωνιακού χαρακτήρα - που απλώς έχουν στόχο να τονώσουν το «κοινωνικό προφίλ» των επιχειρήσεων. Απαιτείται να σταματήσει να αποτελεί μία ελιτίστικη αντίληψη που απορρέει από φιλανθρωπική διάθεση. Οφείλει να αποτελέσει οργανικό κομμάτι της σύγχρονης επιχειρηματικότητας καθώς αποτελεί επένδυση και όχι κόστος και κατά συνέπεια, να ενταχθεί ως βασικό μέσο στρατηγικής τους, ορίζοντάς την ως τη βασική προτεραιότητα για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητά τους.
Σχόλια