Σε «αμυντικά» οικονομικά μέτρα στρέφεται η κυβέρνηση προκειμένου να διασώσει επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας με ρυθμίσεις σε φόρους, εισφορές και επιδόματα. Όμως «ο εχθρός είναι εντός των πυλών» και ονομάζεται μείωση κατανάλωσης.
Η επιδείνωση της εξάπλωσης της πανδημίας από τον Αύγουστο και μετά οδηγεί σε κατάρρευση της ζήτησης. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Σεπτέμβριο υποχώρησε κατά -6,8% εξαιτίας των φόβων που δημιούργησε η πανδημία, αλλά και τη σταδιακή μείωση του εισοδήματος (επιχειρήσεων και ιδιωτών).
Οι παρενέργειες από την κατάρρευση του τουρισμού άρχισαν από τον Σεπτέμβριο να είναι ορατές στην κατανάλωση και στη μείωση εισοδήματος ευρύτερα στην κοινωνία. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η μείωση τουριστικών εσόδων κατά 60% θα επιφέρουν μείωση εισοδημάτων μέχρι και 15% στο σύνολο της κοινωνίας ανεξάρτητα περιοχών. Μία εκτίμηση αρκετά τρομακτική για το 2020 και για το 2021.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο «δείκτης φόβου» που συντάσσει το ΚΕΠΕ, σημείωσε αύξηση τον Σεπτέμβριο του 2020 φτάνοντας το 27,42% στις 30/9/2020 από 25,67% στις 31/8/2020. Μία αύξηση που αποδίδεται και στην διάχυση της πανδημίας και στην ένταση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων. Οι εκτιμήσεις είναι ότι εντός του Οκτωβρίου ο δείκτης θα ξεπεράσει το 30% (βασίζεται άλλωστε και στην πορεία του δείκτη FTSE Large Cap στο χρηματιστήριο).
Η δεύτερη παράμετρος ανησυχίας από την πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης είναι ότι από τον Σεπτέμβριο - Οκτώβριο και μέχρι τον Φεβρουάριο κορυφώνονται οι φορολογικές πληρωμές που -ακόμη και σε καλές συγκυρίες- επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την κατανάλωση.
Οι προβλέψεις από τα Επιμελητήρια (συνισταμένες) κάνουν αναφορά για επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, η οποία υπολογίζεται ότι θα είναι πάνω από -10% τον Οκτώβριο στη Βόρεια Ελλάδα λόγω της πανδημίας και, ενδεχομένως, κοντά στα επίπεδα αυτά θα είναι και η μεταβολή στην Αττική.
Η αγορά θεωρεί ότι ότι εάν η μεταβολή αυτή ξεπεράσει το -15% κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους (περιλαμβάνονται και οι εορτές) θα δημιουργηθούν μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα σε ό,τι αφορά τις πληρωμές φορολογικών υποχρεώσεων μέσα στο 2021. Τέλος, η αύξηση του κόστους ενέργειας μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2020 (παραδοσιακά γίνεται κάθε χρόνο) θα επιβαρύνει επιπλέον την κατανάλωση.
Σχόλια