NEWSFLASH...
Καινοτομία & Τεχνολογία | Διεθνή
ανάγνωση

Rodrigo da Costa, GSA: Σημείο αναφοράς το 2021 για τον τομέα του διαστήματος στην Ευρώπη

Rodrigo da Costa, GSA: Σημείο αναφοράς το 2021 για τον τομέα του διαστήματος στην Ευρώπη

Ο Rodrigo da Costa, Executive Director του European GNSS Agency (GSA), του οργανισμού που είναι υπεύθυνος για τα Galileo και EGNOS, δύο από τα δορυφορικά συστήματα του διαστημικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιλάει στο epixeiro.gr, με αφορμή και την επικείμενη «μετεξέλιξη» του GSA σε EUSPA.

Δώστε μας μια εικόνα από τη λειτουργία του GSA, τις τεχνολογίες που υποστηρίζει και την συμμετοχή της Ελλάδας σε όλες αυτές τις καινοτόμες δραστηριότητες.

O Οργανισμός για το ευρωπαϊκό GNSS είναι ένας αποκεντρωμένος οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπεύθυνος για την παροχή υπηρεσιών, την εύρυθμη λειτουργία αλλά και την ασφάλεια των Galileo και EGNOS, δύο από τα δορυφορικά συστήματα που συνθέτουν το Διαστημικό Πρόγραμμα της ΕΕ. Ο GSA σχεδιάζει και παρέχει δορυφορικές υπηρεσίες για ένα μεγάλο αριθμό χρηστών, τόσο στην Ευρώπη όσο και στον κόσμο. Οι υπηρεσίες που παρέχει καλύπτουν τομείς της αγοράς όπως η αεροπλοΐα, η ναυτιλία, η γεωργία, η αυτοκινητοβιομηχανία, οι υπηρεσίες συγχρονισμού, η γεωματική καθώς και άλλες υπηρεσίες/εφαρμογές όπου είναι απαραίτητη η χρήση της τοποθεσίας μέσω δορυφόρων.

Παράλληλα, για να διασφαλίσει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες επωφελούνται από το Διαστημικό Πρόγραμμα της ΕΕ στον ύψιστο βαθμό, ο GSA παρέχει οικονομικά κίνητρα, τεχνογνωσία και καθοδήγηση (coaching) σε εταιρείες, startups, καινοτόμους επιχειρηματίες αλλά και φοιτητές που κάνουν χρήση των Galileo, EGNOS & Copernicus στο επιχειρηματικό τους μοντέλο.

Ο GSA διοικείται από το GSA Administrative Board, αποτελούμενο από εκπροσώπους των κρατών μελών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Μέσω του συμβουλίου επικοινωνούμε ισότιμα σε κάθε μέλος όλες τις ευκαιρίες (διαγωνισμούς, προκηρύξεις, επιχορηγήσεις) ώστε να προωθηθούν στις κατάλληλες εθνικές αρχές. Πρόσφατα, στον διαγωνισμό #GeomaticsOnTheMove, το πρώτο βραβείο απέσπασε Έλληνας μεταδιδακτορικός ερευνητής του ΕΜΠ, ο Παναγιώτης Αγραφιώτης.

Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν πολλές ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις, startups και μη, ώστε να κάνουν χρήση του «Ευρωπαϊκού Διαστήματος» (#EUSpace) όπως το αποκαλούμε. Περιμένω με χαρά να συνεργαστώ με τις ελληνικές Αρχές ώστε να πολλαπλασιάσω τις ευκαιρίες.

Τι ακριβώς είναι τα συστήματα Galileo, EGNOS, Copernicus και GOVSATCOM και πώς αυτά βελτιώνουν την καθημερινότητα των Ευρωπαίων και την πραγματοποίηση του επιχειρείν; Ποιες είναι μερικές πρακτικές εφαρμογές τους;

Το Galileo είναι το παγκόσμιο σύστημα δορυφορικής πλοήγησης της ΕΕ που δημιουργήθηκε με σκοπό την παροχή υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης και πλοήγησης υψηλής ακρίβειας. Η δορυφορική πλοήγηση είναι πλέον στοιχείο της καθημερινότητας μας, τη συναντάμε στα κινητά μας, στα τρένα, πλοία, αεροπλάνα άλλα και σε περιπτώσεις όπου ο χρόνος και ακρίβεια της τοποθεσίας είναι ζωτικής σημασίας, όπως η έρευνα και διάσωση.

Το EGNOS είναι το ευρωπαϊκό περιφερειακό δορυφορικό σύστημα πλοήγησης, που προσφέρει κάλυψη στην Ευρώπη. To EGNOS «διορθώνει» και ενισχύει τα σήματα του GPS που λόγω ανωμαλιών στην ατμόσφαιρα μπορεί να διαστρεβλωθούν καθώς ταξιδεύουν από το διάστημα στη Γη. To EGNOS χρησιμοποιείται σε τομείς όπου χρειάζεται εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια, όπως για παράδειγμα η θέση ενός αεροπλάνου κατά την προσγείωση ή π.χ. η πλοήγηση ενός πλοίου σε ποτάμι. Σήμερα, περισσότερα από 360 αεροδρόμια στην Ευρώπη χρησιμοποιούν το EGNOS για ασφαλέστερες προσγειώσεις μεταξύ αυτών της Θεσσαλονίκης, των Ιωαννίνων, της Μυτιλήνης και της Κω. Μελλοντικά, περισσότερα ελληνικά αεροδρόμια αναμένεται να εγκαταστήσουν το EGNOS.

Το Copernicus είναι το πρόγραμμα της ΕΕ για την παρακολούθηση της Γης. Το σύστημα αποτελείται από 6 δορυφόρους, επίγειους σταθμούς και αισθητήρες. Συνδυάζοντας εικόνες υψηλής ευκρίνειας αλλά και δεδομένα από τους σταθμούς, το Copernicus παρέχει πολύτιμα δεδομένα για το περιβάλλον και το κλίμα του πλανήτη μας σε εθνικές και δημόσιες αρχές (π.χ. υπουργεία περιβάλλοντος των κρατών μελών), σε διεθνείς οργανισμούς και σε όποιον επιθυμεί να τα χρησιμοποιήσει. Η πρόσβαση είναι ελεύθερη και δωρεάν προς όλους.

Οι ασφαλείς και σταθερές, τηλεπικοινωνίες σε περιόδους κρίσεων, ανθρωπιστικών και ειρηνευτικών αποστολών είναι μείζονος σημασίας. Το GOVSATCOM, είναι μία πρωτοβουλία της ΕΕ για την παροχή ασφαλών και οικονομικά αποδοτικών τηλεπικοινωνιών μεταξύ των κρατών μελών της. Η Ελλάδα είναι από τα κράτη που συμμετέχει ενεργά στο προπαρασκευαστικό στάδιο του GOVSATCOM.

H δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Διαστημικού Ευρωπαϊκού Προγράμματος είναι μία μοναδική ευκαιρία για ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ των συστημάτων πλοήγησης (Galileo, EGNOS), του συστήματος παρατήρησης της Γης (Copernicus) και του επερχόμενου συστήματος διακρατικών τηλεπικοινωνιών GOVSATCOM. Για το λόγο αυτό, οι Ευρωπαίοι νομοθέτες αποφάσισαν να μετατρέψουν τον GSA σε EUSPA (Οργανισμό για το Διαστημικό Πρόγραμμα της ΕΕ).

Τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση των συστημάτων συνδυαστικά για την οικονομία και τις επιχειρήσεις είναι πολλαπλά. Θα σταθώ στο παράδειγμα της βιώσιμης επιχειρηματικότητας. Τόσο ο GSA, όσο και ο EUSPA στο μέλλον, προωθούν και θα συνεχίσουν να προωθούν επενδύσεις για την ανάπτυξη των ευφυών μεταφορών αλλά και της γεωργίας ακριβείας. Συνδυάζοντας εικόνες υψηλής ευκρίνειας από το Copernicus με την ακριβή τοποθεσία που παρέχει το Galileo και το EGNOS, μπορούμε να διαχειριστούμε με βιώσιμο τρόπο πόρους όπως το νερό και το έδαφος, συμβάλλοντας έτσι στην κυκλική οικονομία. Τα δορυφορικά δεδομένα (συντεταγμένες και οπτικό υλικό) αποτελούν εξαιρετική λύση για τη βελτιστοποίηση αγροτικών εργασιών καθώς και για τον περιορισμό του αρνητικού περιβαλλοντικού αντίκτυπού τους.

Σύμφωνα με μελέτη του ΟΗΕ και του GSA, συνδυάζοντας τα διαφορετικά δορυφορικά συστήματα του, το Διαστημικό Πρόγραμμα της ΕΕ μας επιτρέπει να:

  • παράγουμε 15 εκατομμύρια τόνους λιγότερο Co2,
  • εξοικονομήσουμε 3,5 δισεκατομμύρια λίτρα καυσίμων,
  • χρησιμοποιήσουμε 1,5 εκατομμύριο τόνους λιγότερο λίπασμα,
  • μειώσουμε κατά 4,500 τόνους τα φυτοφάρμακα.

Η έρευνα και διάσωση είναι ένας τομέας όπου η ευρωπαϊκή δορυφορική τεχνολογία καινοτομεί χάρη στην υπηρεσία Galileo Return Link Service. Όταν κάποιος βρεθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης (π.χ. ναυάγιο, ατύχημα κατά την ορειβασία) και ενεργοποιήσει ένα ραδιοφάρο (προσωπική συσκευή εντοπισμού) τότε οι δορυφόροι του Galileo θα τον εντοπίσουν και θα αποστείλουν την τοποθεσία του στις Αρχές. Η καινοτομία στην υπηρεσία αυτή είναι το επιβεβαιωτικό μήνυμα που λαμβάνει ο χρήστης ότι οι υπηρεσίες διάσωσης έλαβαν το σήμα του και ότι η τοποθεσία του έχει προσδιοριστεί.

H υπηρεσία Galileo Return Link Service αυξάνει τα ποσοστά επιβίωσης, δίνοντας μια ψυχολογική ώθηση στους ανθρώπους που βρίσκονται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Σύμφωνα με το COSPAS-SARSAT, χάρη στο Galileo Search & Rescue, το διεθνές σύστημα SAR σώζει ετησίως πάνω από 2.000 ανθρώπινες ζωές. Μέσω χρηματοδότησης του GSA, το Helios Project εξοπλίζει ραδιοφάρους με την υπηρεσία Galileo Return Link Service. Οι πρώτοι ραδιοφάροι είναι ήδη διαθέσιμοι στην Ελλάδα.

interviewgsafinal3.jpg?mtime=20210109220917#asset:236829

Ειδικότερα, για το Galileo, ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση του και σε πόσες συσκευές εντοπίζεται; Χρησιμοποιούν, αυτή τη στιγμή, τα smartphones μας δεδομένα από αυτό το σύστημα;

Το Galileo βρίσκεται σε λειτουργία από το 2016 με 26 δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη Γη. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν σχεδόν 2 δισεκατομμύρια συμβατά κινητά με το Galileo και ο αριθμός αυξάνεται καθημερινά. Επιπλέον, από το 2018 έως σήμερα, 65 μοντέλα νεοκατασκευασθέντων αυτοκινήτων στην Ευρώπη είναι υποχρεωτικά εξοπλισμένα με τη συσκευή eCall, η οποία σε περίπτωση ατυχήματος ειδοποιεί και παρέχει την ακριβή τοποθεσία του ατυχήματος στους διασώστες χάρη στο Galileo.

Για να είναι μια συσκευή συμβατή με το Galileo, το μόνο που χρειάζεται είναι ένα δέκτη με δυνατότητα λήψης των σημάτων του. Η πλειονότητα των κινητών τηλεφώνων είναι συμβατή με το Galileo.

Ποιο είναι το μέγεθος της αγοράς γύρω από τα συστήματα GNSS και πόσο από αυτό «αναλογεί» (και θα αναλογεί) στο Galileo;

Τα κέρδη που παράγονται από τα παγκόσμια συστήματα δορυφορικής πλοήγησης (GNSS) προέρχονται τόσο από την πώληση συσκευών (π.χ. κινητά) όσο και από την παροχή υπηρεσιών που στηρίζονται στην προαναφερθείσα τεχνολογία. Εκτιμούμε ότι το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς αναμένεται να εκτοξευτεί από τα €150 δις ευρώ το 2019 στα €325 δις το 2029.

Οι υπηρεσίες που στηρίζονται στα συστήματα GNSS, πέραν του ότι παρέχουν απτά οφέλη στους τελικούς χρήστες, είναι επίσης και οι πιο προσοδοφόρες, αφού περισσότερο από το 50% (166 δις το 2029) των συνολικών κερδών της αγοράς GNSS προέρχεται από αυτές.

Το ευρωπαϊκό μερίδιο ανέρχεται στο 27%. Ένας από τους στόχους μας ως GSA & EUSPA είναι η περαιτέρω αύξηση και εδραίωση των ευρωπαϊκών δορυφορικών συστημάτων στην παγκόσμια αγορά. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στο GSA Market Report 2019.

Ποια είναι τα οφέλη από την λειτουργία ενός ευρωπαϊκού GNSS; Ποιος ο ανταγωνισμός ή η ενδεχόμενη συνεργασία που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων συστημάτων (αμερικανικό, ρωσικό , κινεζικό κτλ.) για την αποδοτικότερη λειτουργία τους;

Το Galilleo είναι το πιο φιλόδοξο, βιομηχανικό project της ΕΕ. Κατασκευάστηκε από πολίτες για τους πολίτες σε αντίθεση με τα υπόλοιπα τρία συστήματα (GPS, LONASS, BEIDOU) όπου τον έλεγχο έχει ο στρατός. Χάρη στο Galileo, η Ευρώπη εξασφαλίζει τόσο την κυριαρχία της στην παγκόσμια διαστημική αρένα αλλά και την ανεξαρτησία της. Το Galileo είναι ένα διαλειτουργικό σύστημα. Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι τα σήματα του μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά με τα σήματα των προαναφερθέντων συστημάτων για καλύτερη κάλυψη και απόδοση των χρηστών. Ωστόσο, αν χρειαστεί, για συγκεκριμένες «ευαίσθητες» υπηρεσίες και εφαρμογές, το Galileo μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα, εγγυώντας έτσι την αυτονομία της Ευρώπης.

Χρησιμοποιείται το Galileo και το EGNOS έξω από τα ευρωπαϊκά σύνορα;

Φυσικά, το Galileo είναι ένα παγκόσμιο σύστημα δορυφορικής πλοήγησης οπότε και μπορεί να χρησιμοποιηθεί δωρεάν σε όλο τον πλανήτη. Το EGNOS από την άλλη χρησιμοποιείται μόνο στην Ευρώπη και σε περιοχές της βορείου Αφρικής.

Με την κλιματική αλλαγή να βρίσκεται στο επίκεντρο και το Copernicus να «παρακολουθεί» την Γη, ποια είναι η εικόνα που μας μεταφέρεται από το πρόγραμμα; Ποια είναι η κατάσταση της «υγείας» του πλανήτη μας;, Υπάρχουν συγκεκριμένα δεδομένα για την Ελλάδα;

Το Copernicus είναι το πιο τεχνολογικά εξελιγμένο σύστημα παρατήρησης της Γης στον κόσμο. Μέσω εικόνων υψηλής ευκρίνειας από τους δορυφόρους Sentinels και σε συνδυασμό με άλλα δεδομένα, το Copernicus προσφέρει έξι υπηρεσίες που μας επιτρέπουν να αντλήσουμε σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την ατμόσφαιρα, τη θάλασσα, τη γη και την κλιματική αλλαγή. Παράλληλα, παρέχει δύο ακόμα υπηρεσίες, την Υπηρεσία Ασφάλειας για την παρακολούθηση των υδάτινων συνόρων, καθώς και την υπηρεσία Copernicus Emergency Service που προειδοποιεί τις Αρχές για τον κίνδυνο πλημμυρών ή πυρκαγιών.

Οι υπηρεσίες του Copernicus έχουν ευρύ πεδίο εφαρμογής, με ένα από τα πιο σημαντικά να είναι η γεωργία. Μάλιστα, σύμφωνα με το Copernicus Support Office, υπολογίζεται ότι χάρη σε εφαρμογές «έξυπνης» καλλιέργειας που στηρίζονται στο Copernicus παρατηρήθηκε αύξηση της αγροτικής παραγωγής κατά 10% στην Ελλάδα.

Θα ήθελα να σταθούμε και στις βελτιώσεις που αναμένεται πως θα φέρει το 5G σε όλα τα συστήματα που υποστηρίζει ο GSA. Πώς θα βελτιωθούν οι διαδικασίες, ποια τα οφέλη για πολίτες και επιχειρήσεις;

Η σχέση μεταξύ 5G και GNSS είναι σημαντική. Όπως για το 4G, έτσι και για το 5G μια πρόκληση είναι ο συγχρονισμός των σταθμών βάσης (base stations) και των κυψελωτών δικτύων (cell networks). Θα το εξηγήσω αμέσως:

Η διακοπή του συγχρονισμού των δικτύων κινητής τηλεφωνίας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα δεδομένα, την κάλυψη και τελικά την συνολική εμπειρία του χρήστη. Τα συστήματα GNSS θα συνεχίσουν να αποτελούν σημείο αναφοράς για τον συγχρονισμό των επίγειων υποδομών 5G. Επιπλέον, το GNSS «spoofing» (χακάρισμα) είναι ένα συχνό φαινόμενο που μπορεί να επηρεάσει τους παρόχους υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας. Η καινοτόμα υπηρεσία αυθεντικοποιήσης σήματος του Galileo (OSNMA) υπόσχεται να δώσει τέλος σε αυτή την πρόκληση. Η υπηρεσία αυτή θα επιτρέπει στον εκάστοτε πάροχο να γνωρίζει αν το σήμα προέρχεται όντως από το Galileo και όχι από κάποιο κακόβουλο χρήστη.

interviewgsafinal2.jpg?mtime=20210109220827#asset:236828

Μέσα στο 2021, ο GSA θα «μετεξελιχθεί» σε EUSPA. Ποια η στόχευση, τι αλλαγές θα υπάρξουν και ποιες οι νέες αρμοδιότητες που θα αναλάβει;

Το 2021 θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τον τομέα του διαστήματος στην Ευρώπη.

H απόφαση των Ευρωπαίων νομοθετών για τη δημιουργία του EUSPA είναι ακόμα μία απόδειξη πως το διάστημα είναι ένας σημαντικός μοχλός για τις εθνικές οικονομίες των κρατών μελών αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας εν γένει.

O EUSPA είναι στην ουσία μετεξέλιξη του GSA με περισσότερες αρμοδιότητες. Ο Οργανισμός θα συνεχίσει να διαχειρίζεται με επαγγελματισμό τα συστήματα Galileo και EGNOS, ενώ θα αναλάβει την προώθηση και εμπορική αξιοποίηση του Copernicus. Επιπλέον, θα αναλάβει τον συντονισμό του GOVSATCOM. Μελλοντικά, περισσότερες αρμοδιότητες ίσως προστεθούν στην agenda του EUSPA, όπως η διαχείριση του Μηχανισμού Διαστημικής Επιτήρησης (Space Situational Awarness). Όπως και ο GSA, έτσι και ο EUSPA θα συνεχίσει να συνδέει το διάστημα με τις ανάγκες των χρηστών και να πολλαπλασιάζει τα οφέλη του για όλους τους πολίτες της ΕΕ.

Γενικότερα, ποια είναι το μέγεθος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας του διαστήματος; Ποιες οι ευκαιρίες για επενδύσεις και για ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων/startups, με στόχο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας;

Συνολικά, η διαστημική βιομηχανία της ΕΕ απασχολεί περισσότερους από 300.000 επαγγελματίες, με 50.000 από αυτούς να εργάζονται σε downstream υπηρεσίες. Τα κέρδη που παράγει κυμαίνονται μεταξύ 46-54 δισ. ευρώ. Στόχος μας στον GSA είναι να επικοινωνήσουμε στους πολίτες όλων των κρατών μελών τον θετικό αντίκτυπο του διαστήματος σε πολλές πτυχές της οικονομίας.

Από την αρχή της λειτουργίας του ο οργανισμός στηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις, νέους καινοτόμους επιχειρηματίες, όχι μόνο μέσω της παροχής οικονομικών κινήτρων προκειμένου να υλοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους πλάνα, αλλά και μέσω καθοδήγησης από το εξειδικευμένο προσωπικό του τμήματος ανάπτυξης της αγοράς του. Για τη στήριξη των επιχειρήσεων χρησιμοποιούμε διάφορους μηχανισμούς, όπως το πρόγραμμα Horizon 2020 και το πρόγραμμα Έρευνας και Aνάπτυξης Fundamental Elements.

Παράλληλα, το 2020 λανσάραμε μία σειρά από διαγωνισμούς καινοτομίας που στόχευαν στη χρήση των συστημάτων Galileo, EGNOS & Copernicus για τη δημιουργία εφαρμογών και λύσεων μέσω drones, location-based services και γεωματικής. Το 2021 επιφυλάσσει ακόμα περισσότερα! Σε όσους διστάζουν να κάνουν αίτηση θέλω να πω το εξής: Δεν είναι απαραίτητο να είσαι μηχανικός ή αστροφυσικός για να χρησιμοποιήσεις την ευρωπαϊκή διαστημική τεχνολογία. Ένα καλό business plan, μια καινοτόμα ιδέα είναι αρκετά. Το διάστημα απλώς θα απογειώσει την ιδέα σου!

... σχόλια | Κάνε click για να σχολιάσεις
Επιχειρώ - epixeiro.gr
Επιχειρώ - epixeiro.gr