Ιωάννης Γκόλιας: Οι δυσλειτουργίες του ΕΜΠ να μετατραπούν σε ευκαιρίες δημιουργικής ανανέωσης και εκσυγχρονισμού

Με τον Καθηγητή και Υποψήφιο Πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κ. Ιωάννη Γκόλια, γνώστη εκ των έσω, των θεμάτων που ταλαιπωρούν τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, συζητήσαμε για πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης τους με απώτερο στόχο την καλύτερη λειτουργία τους και την συμβολή τους στην επιχειρηματικότητα.

Ευσταθία Χρυσοβέργη: Κύριε Γκόλια, πείτε μας λίγα λόγια για εσάς.

Ιωάννης Γκόλιας: Είμαι Πολιτικός Μηχανικός απόφοιτος του ΕΜΠ με εξειδίκευση στα Συγκοινωνιακά στο Imperial College. Καθηγητής στον Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Κυκλοφοριακής Τεχνικής, με τριακονταετή περίπου ακαδημαϊκή καριέρα και με πλούσιο επιστημονικό έργο που έχει δημοσιευτεί σε περισσότερες από 160 επιστημονικές εργασίες με ευρεία διεθνή αναγνώριση. Από το 2009 είμαι Πρόεδρος της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών και από το 2013 Κοσμήτορας της ίδιας σχολής. Έχω διατελέσει Γενικός Γραμματέας στο Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών και Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων.

ΕΧ: Πώς πήρατε την απόφαση να θέσετε υποψηφιότητα ως πρύτανης ΕΜΠ;

ΙΚ: Πιστεύω ότι πέρα από την ακαδημαϊκή διάκριση είναι υποχρέωση όλων των μελών του ΕΜΠ να συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση των κρίσιμων προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Ίδρυμα σήμερα. Θεωρώ το ΕΜΠ αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου και ως εκ τούτου θέλω να το βλέπω να ευημερεί. Έχοντας διατελέσει δύο φορές Πρόεδρος της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών στην περίοδο 2009-13 και με την θητεία μου ως Κοσμήτορας της Σχολής αυτής από το 2013, έχω αποκτήσει μια πλούσια ακαδημαϊκή διοικητική εμπειρία και γνώση των θεμάτων του ΕΜΠ. Με βάση την εμπειρία και τη γνώση αυτή έχω την πεποίθηση ότι παρά την κρισιμότητα των προβλημάτων υπάρχουν ρεαλιστικές λύσεις, που μπορούν να μετατρέψουν τις δυσλειτουργίες σε ευκαιρίες δημιουργικής ανανέωσης και εκσυγχρονισμού.

ΕΧ: Θεωρείτε ότι οι δυσκολίες και απαιτήσεις αυτής της θέσης θα αυξηθούν λόγω και της οικονομικής κρίσης και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;

ΙΚ: Η θέση του Πρύτανη στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει ιδιαίτερες δυσκολίες ούτως ή άλλως αφού το ελληνικό πανεπιστήμιο δέχεται αυτή τη στιγμή επίθεση από πολλές πλευρές με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί κρίσιμα προβλήματα για τη λειτουργία του. Είναι προφανές ότι η οικονομική κρίση μεγεθύνει όλα τα μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα μας. Δυστυχώς λόγω των γενικότερων οικονομικών στόχων η Πολιτεία αρνείται να καλύψει ακόμη και βασικές ανάγκες του Πανεπιστημίου σε έμψυχο υλικό και υλικοτεχνική υποδομή. Είναι υποχρέωση όλων των διοικήσεων των πανεπιστημίων να αναδεικνύουν με σύστημα και επιμονή την υποχρέωση της πολιτείας να διατηρήσει τη χρηματοδότηση σε επίπεδο επαρκές για την εξασφάλιση ανώτατης εκπαίδευσης υψηλής στάθμης. Παράλληλα είναι απαραίτητη η εξεύρεση νέων πηγών εξωτερικής χρηματοδότησης του Ιδρύματος από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, με αυστηρή τήρηση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας και με συμμόρφωση στους κανόνες θεσμικού πλαισίου υιοθετημένου από την Πολυτεχνειακή κοινότητα.

ΕΧ: Εάν τελικά εκλεγείτε, ποιές θα είναι οι πρώτες αλλαγές που σχεδιάζετε; Πού θα επικεντρωθείτε;

ΙΚ: Η επίμονη διεκδίκηση της άμεσης προκήρυξης όλων των κενών διοικητικών θέσεων για τη δημιουργία μιας ιεραρχικής πυραμίδας με επαρκές προσωπικό, η διαμόρφωση ρεαλιστικής οικονομικής πολιτικής και η εξεύρεση νέων πόρων εξωτερικής χρηματοδότησης του Ιδρύματος, η εγκαθίδρυση αποτελεσματικού συστήματος φύλαξης των εγκαταστάσεων και των χώρων, η αναβάθμιση του μηχανισμού στήριξης της έρευνας, η αντιμετώπιση των θεμάτων συντήρησης κτηρίων και εξοπλισμού, η βελτίωση των κοινωνικών παροχών των φοιτητών αποτελούν τα κυριότερα θέματα, που θα αντιμετωπισθούν άμεσα. Παράλληλα άμεσα θα προωθηθούν οι διαδικασίες και για άλλα σημαντικά θέματα, όπως η διαμόρφωση της μακροπρόθεσμης ακαδημαϊκής δομής και αναπτυξιακής στρατηγικής του Ιδρύματος, η ολοκλήρωση του Οργανισμού και του Κανονισμού, ο εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων σπουδών και η αναβάθμιση των εκπαιδευτικών διαδικασιών, η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η εξασφάλιση χώρων μελέτης και συναναστροφής φοιτητών και προσωπικού, η αναβάθμιση της δημόσιας εικόνας του ΕΜΠ και της κοινωνικής συμβολής του.

ΕΧ: Εκτιμάτε ότι η ανάπτυξη επιχειρηματικού σκέπτεσθαι – αλλά και η σύνδεση της ακαδημαϊκής κοινότητας με τις επιχειρήσεις θα είναι ωφέλιμη και πώς;

ΙΚ: Το ελληνικό πανεπιστήμιο στο σημερινό περιβάλλον της οικονομικής κρίσης πρέπει να υιοθετήσει ως μια από τις σημαντικές προτεραιότητές του την έννοια της κοινωνικής ευθύνης και της συμβολής στην ανάπτυξη. Η αποστολή αυτή αποκτά συνεχώς μεγαλύτερη σημασία για την κοινωνία, η οποία μέσα στη συνεχώς εντεινόμενη οικονομική κρίση, αναμένει από τα πανεπιστήμια να αποτελέσουν μηχανισμούς ανάπτυξης και εφαρμογής της καινοτομίας στην πράξη, με θετικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της οικονομίας. Στόχος της προσπάθειας αυτής δεν είναι η εμπορευματοποίηση της πανεπιστημιακής τεχνογνωσίας αλλά η ευρύτερη συνεισφορά στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ενίσχυση της παροχής γνώσεων και της απόκτησης δεξιοτήτων σχετικά με την ανάπτυξη καινοτομίας σε τεχνολογίες, υπηρεσίες και προϊόντα. Παράλληλα είναι αναγκαία η εγκαθίδρυση διαδικασιών που θα ενθαρρύνουν την εφαρμογή των γνώσεων αυτών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα σε κλάδους ταχείας και υγιούς ανάπτυξης. Για την αντιμετώπιση της σημαντικής απόστασης μεταξύ της υψηλής επιστημονικής επίδοσης του ΕΜΠ και της έννοιας της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας στις μονάδες παραγωγής θα προωθηθεί η συνέργεια με τον παραγωγικό ιστό της οικονομίας για την προαγωγή της καινοτομίας. Για την υποστήριξη των προσπαθειών θα δημιουργηθεί στο ΕΜΠ μονάδα μεταφοράς τεχνογνωσίας με καλά καταρτισμένα στελέχη.

ΕΧ: Ποιά η θέση σας σχετικά με την δράση των φοιτητικών παρατάξεων στα πανεπιστημιακά ιδρύματα;

Η ύπαρξη και δραστηριοποίηση συλλογικοτήτων τόσο στο χώρο των φοιτητών, όσο και των εργαζομένων, γενικότερα, είναι κάτι θεμιτό. Το θέμα είναι οι συλλογικότητες αυτές να εξυπηρετούν το σκοπό τους και να μην αποσταθεροποιούν το ίδρυμα. Οι φοιτητικές παρατάξεις πρέπει μέσα από προτάσεις και διάλογο να βοηθούν στην επίλυση προβλημάτων που απασχολούν τους φοιτητές και όχι να εξυπηρετούν μικροπολιτικά συμφέροντα με δράσεις που μπορούν να ζημιώσουν το ίδρυμα και τις σπουδές τους. Συμπερασματικά, η γνώμη των φοιτητών όπως και των υπολοίπων μελών της κοινότητας είναι επιθυμητή, αλλά αυτή πρέπει να εκφράζεται στα αρμόδια όργανα και με τρόπο που δεν καταστρατηγεί τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των υπολοίπων μελών του πανεπιστημίου.

ΕΧ: Τι θα συμβουλεύατε τους νέους, που εξετάζουν την δυνατότητα να σπουδάσουν σε ένα ξένο εκπαιδευτικό ίδρυμα;

Θέλω κατ' αρχήν να τονίσω ότι πολλά από τα πανεπιστημιακά τμήματα της χώρας μας δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα σε σχέση με τα αντίστοιχα της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών ως προς την ποιότητα των σπουδών και την επιστημονική εγκράτεια των αποφοίτων τους. Θα αναφέρω εδώ τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, η οποία για δεύτερη συνεχή χρονιά κατατάσσεται από τις διεθνείς αξιολογήσεις 7η στην Ευρώπη και 27η στον κόσμο μεταξύ του συνόλου των Σχολών Πολιτικών Μηχανικών. Αντιλαμβάνομαι βέβαια ότι κάποια από τα εγγενή προβλήματα των ελληνικών πανεπιστημίων, που σχετίζονται με την συχνή ανατροπή του ισχύοντος ακαδημαϊκού ημερολογίου, οδηγούν σε πλήρη ανατροπή του όποιου προγραμματισμού των φοιτητών και δημιουργούν μια πρόσθετη ανασφάλεια σε σχέση με το μέλλον τους, που εντείνεται από την τρέχουσα οικονομική κρίση. Είναι καθήκον δικό μας να προωθήσουμε τις διαδικασίες που θα εξασφαλίσουν μια διαρκή ακαδημαϊκή ηρεμία, της οποίας η έλλειψη αδικεί σημαντικά τα πανεπιστήμιά μας. Μέχρι τότε θα έλεγα ότι οι νέοι πρέπει να αξιολογούν προσεκτικά την εναλλακτική λύση μιας εκπαιδευτικής τους «μετανάστευσης», επιλέγοντάς την μόνον όταν η ακαδημαϊκή υπεροχή του πανεπιστημίου που θα επιλέξουν δικαιολογεί τα οικονομικά και λοιπά μειονεκτήματα μιας τέτοιας μετανάστευσης.