Προς επίδοξους επιχειρηματίες: Μια ερώτηση και δύο προτροπές

Αν γκουγκλάρετε –και συμπαθάτε με για τη γλωσσική απρέπεια… σημεία των καιρών βλέπετε­– ποια είναι τα πιο κοινά λάθη που κάνουν οι περισσότεροι startuppers, αυτή η λίστα φαίνεται να είναι ατελείωτη. Από προσωπική διαστροφή, αποπειράθηκα να τα μετρήσω, αφαιρώντας τις επαναλήψεις, τα ανούσια και ασήμαντα.

Το άθροισμα στο οποίο κατέληξα ήταν 187 και σε αυτό τον αριθμό σταμάτησα τη καταγραφή, για να μη φτάσω τα 200, κάτι που μάλλον δεν θα είχε ιδιαίτερη δυσκολία. Αν κάποιος διαβάσει όλες αυτές τις κακοτοπιές και δεν είναι και πολύ αποφασισμένος, φιλόδοξος και παθιασμένος να δοκιμάσει την τύχη του στο επιχειρείν, ίσως να άλλαζε γνώμη και να ξεκινούσε την αποστολή βιογραφικών σε εταιρίες. Διαβάστε μερικές από αυτές αλλά μη πτοηθείτε, τουλάχιστον όχι ακόμα.

• Δεν καταστρώνουν ένα business plan
• Δεν μπορούν να ορίσουν με ακρίβεια ποιοι είναι οι πελάτες τους
• Υπερεκτιμούν το μέγεθος της αγοράς
• Δεν τα πάνε καλά με τα νούμερα. Οικονομικοί δείκτες και βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες αποτελούν terra incognita
• Κάνουν λανθασμένες προσλήψεις και τις κάνουν είτε πολύ νωρίς είτε πολύ αργά
• Δεν παίρνουν εύκολα αποφάσεις ή αργούν ή τις λαμβάνουν με επιπόλαιο τρόπο

Πιστεύω ότι δεν υπάρχει νόημα στο να μείνουμε αποκλειστικά σε εκείνα τα λάθη που σχετίζονται με το αυστηρώς νοούμενο επιχειρηματικό πλαίσιο. Με ενδιαφέρει περισσότερο να σταθώ σε τρία θέματα κομβικής σημασίας, όπως τα έχω βιώσει με άτομα και ομάδες υποψήφιων επιχειρηματιών και έχουν να κάνουν με τις προσωπικές τους στάσεις, αντιλήψεις και συμπεριφορές.

Η ερώτηση

«Γιατί θέλεις να γίνεις επιχειρηματίας»; Κατά την άποψη μου αυτή είναι η σημαντικότερη ερώτηση που χρειάζεται να κάνετε στον εαυτό σας πριν οτιδήποτε άλλο. Ενίοτε αυτή η πρώτη ερώτηση –φυσικά δεν είναι η μόνη– μπορεί να διαφοροποιηθεί, χωρίς ωστόσο να αλλάζει η ουσία της.

«Ποιοι είναι οι προσωπικοί σου στόχοι»; Αν πρόκειται να συνεργαστώ και να υποστηρίξω ένα άτομο ή μια ομάδα, το λιγότερο που ζητάω από αυτούς τους ανθρώπους είναι να θέτουν με σαφήνεια και ακρίβεια τους στόχους τους. Και εννοείται ότι δεν αναφέρουμε στους επιχειρηματικούς στόχους του project, αλλά καθαρά στους προσωπικούς τους. Αν δεν είναι απόλυτα ξεκάθαροι, αν δεν είναι σε θέση να περιγράψουν και να τεκμηριώσουν γιατί θέλουν να ακολουθήσουν επιχειρηματική πορεία καθώς και ποιες είναι οι προσδοκίες τους, τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες να εγκαταλείψουν την προσπάθεια, να δαπανήσουν πολύτιμους πόρους – χρόνο, χρήμα και ενέργεια– και με την πρώτη δυσκολία να σηκώσουν τα χέρια ψηλά.

Οι περισσότερες απαντήσεις που παίρνω περιστρέφονται γύρω από το «έχω μια εκπληκτική/ πρωτοποριακή/ καινοτόμα ιδέα που αν πετύχει θα…» Προσωπικά, δεν μου είναι καθόλου αρκετό. Δεν θέλω να επεκταθώ περισσότερο, αλλά όλοι πιστεύουν ότι έχουν καταπληκτικές ιδέες και ονειρεύονται ότι η αγορά τους περιμένει εναγωνίως ενώ οι πελάτες έχουν ήδη κάνει ουρά για να προλάβουν να αγοράσουν πρώτοι. Σε περίπτωση, που υπάρχει ομάδα, θεωρώ ότι είναι αυτονόητο να έχουν όλοι την ίδια ακριβώς στόχευση. Δεν μπορεί το ένα άτομο να λέει ότι «Με ενδιαφέρει να δοκιμάσω αν μπορώ να κάνω κάτι δικό μου…», ένα δεύτερο να βάζει ως στόχο « Θέλω να δημιουργήσω μια νέα αγορά επειδή…» και το τρίτο «Στόχος μου είναι να ζήσω όλη αυτή την εμπειρία…». Αν κάνουμε την υπόθεση ότι οι παραπάνω είναι όντως στόχοι (αντιλαμβάνεστε ότι δεν πληρούν καμία προδιαγραφή για να θεωρηθούν ως τέτοιοι) μάλλον δεν υπάρχει ευθυγράμμιση μεταξύ της ομάδας και είναι θέμα χρόνου να υπάρξουν απογοητεύσεις, αντιπαραθέσεις και αποχωρήσεις.

Η πρώτη προτροπή

Εστιάστε στο project για το οποίο δουλεύετε. Πολύ συχνά παρατηρώ έλλειψη εστίασης και στοχοπροσήλωσης. Αντιμετωπίζω ανθρώπους που η προσοχή τους διαχέεται, αλλάζουν προτεραιότητες, έχουν την τάση να ασχολούνται –υπέρ του δέοντος– με καινούργιες ιδέες, να λοξοδρομούν και να μεταπηδούν από το ένα θέμα στο άλλο επειδή ενθουσιάστηκαν με κάτι που εκείνη τη δεδομένη στιγμή τους μοιάζει ελκυστικό, για να αλλάξουν γνώμη λίγο αργότερα και να προσπαθούν να μαζέψουν τη σκέψη τους για να συγκεντρωθούν στο κύριο έργο τους. Αυτό το συνεχές μπρος-πίσω λειτουργεί αποπροσανατολιστικά και καταμαρτυρεί έλλειμμα δέσμευσης και μιας διαφαινόμενης ανεπάρκειας.

Θα μου πείτε ότι «σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και ανασφάλειας, χρειαζόμαστε περισσότερες εναλλακτικές στρατηγικές». Είμαι υπέρμαχος της πολλαπλής εστίασης με την προϋπόθεση ότι αυτές οι εναλλακτικές στις οποίες αναφέρεστε αφορούν στο project που έχετε καταλήξει.

Η δεύτερη προτροπή

Περάστε από τα λόγια στην πράξη. Έχετε μια φοβερή ιδέα, έχετε ήδη καταλήξει σε ένα ολοκληρωμένο και αρκετά λεπτομερές businessplan και επί μήνες αναλώνεστε σε συζητήσεις με φίλους, γνωστούς, συναδέλφους, συνεργάτες για το καταπληκτικό αποτέλεσμα που θέλετε να δείτε και για την επιτυχία που ονειρεύεστε ότι θα έλθει. Ναι, αλλά δεν θα έλθει αν δεν προχωρήσετε σε δράση Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το networking είναι απαραίτητο αλλά δεν αρκεί. Καλός και ο λόγος της μητέρας που καμαρώνει ότι το καμάρι της «ασχολείται με επιχειρήσεις», ωστόσο είναι άλλο πράγμα να ασχολείσαι και άλλο να είσαι κάτι. Για να γίνεις... χρειάζεται να εργαστείς και όχι απλά να ασχοληθείς.

Επιτέλους ξεκινήστε ακόμα και αν πιστεύετε ότι δεν είστε τελείως έτοιμοι. Ποτέ δεν είμαστε τελείως έτοιμοι. Δεν υπάρχει κάτι σαν το τέλειο πλάνο. Στη διαδρομή θα κάνετε όσες αλλαγές χρειάζονται, θα αναθεωρήσετε αποφάσεις, θα μάθετε να είστε ευέλικτοι και θα βρίσκετε λύσεις στα προβλήματα που θα σας παρουσιάζονται ενώ θα έχετε την ευκαιρία να αυτοσχεδιάσετε… και φυσικά να «αποτύχετε». Έβαλα τη λέξη σε εισαγωγικά γιατί αυτή είναι η λέξη που χρησιμοποιείται κατά κόρον. Επιτρέψτε μου να έχω μια διαφορετική θεώρηση. Για μένα, αποτυχία είναι να αναλώνεστε σε ατέρμονες συζητήσεις, μένοντας στα λόγια. Επιτυχία είναι να δράσετε, να συλλέξετε γνώση, εμπειρίες, να τριφτείτε με τις εκάστοτε συνθήκες και αν αποτύχετε είναι κέρδος. Η επιτυχία περνάει μέσα από την αποτυχία.

Μη διανοηθείτε να αφήσετε εκείνη την όμορφη ημέρα να σας αποσπάσει την προσοχή από την αποτυχία στην οποία καταφέρατε επιτυχώς να φτάσετε.