Το μέγεθος του κόστους του σεισμού στην Τουρκία και τη Συρία, κατά πρώτο λόγο σε απώλεια ανθρώπων, είναι τρομακτικά οδυνηρό. Αποκαλύπτει την αδυναμία μπροστά σε ένα μη ανθρωπογενές καταστροφικό φαινόμενο. Αδυναμία, που θα μπορούσε να περιοριστεί σε σημαντικό βαθμό με την πρόβλεψη και την αντισεισμική θωράκιση - να προσθέσω και με ένα σχέδιο κάλυψης, αποκατάστασης της συνέχειας στη ζωή των πληγέντων και οργανωμένης κοινωνικής ανασυγκρότησης, σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Μια άμεσα παρηγορητική απάντηση στην ανθρωπιστική κρίση και τον πόνο, είναι βέβαια η αλληλεγγύη και φιλαλληλία, η συνδρομή. Και είναι σημαντικό πως υπάρχει προδήλως αυτή η διάθεση, με πρωτοστατούσες τις διασωστικές αποστολές, που επετέλεσαν με αυταπάρνηση ένα συγκινητικό έργο σώζοντας ζωές. Ως προς την υλική υποστήριξη, είναι πρακτικά περισσότερο διαχειρίσιμη σε ανάλογες καταστάσεις η οικονομική βοήθεια.
Ωστόσο, οι πειρασμοί επικοινωνιακών πολιτικών στην επιχειρηματική κοινότητα, που φτιάχνουν δημόσια εικόνα πρόσκαιρου - ευκαιριακού εντυπωσιασμού, όταν προτρέχουν των πράξεων συγκεκριμένης κατάθεσης αλλά και του αντικρίσματος σε απτό αποτέλεσμα μεγέθους συνεισφοράς, με βρίσκουν κατηγορηματικά αντίθετο. Ανάλογες πρακτικές διαφαίνονται, δυστυχώς, αν και κατά κανόνα συντρέχουν με αγαθή προαίρεση.
Θα παραινούσα, λοιπόν, έχοντας αποχωρήσει πλέον από την άσκηση πολιτικών επικοινωνίας στην επιχειρηματική κοινότητα, τα καθ’ ύλην αρμόδια στελέχη και τα τμήματα που είναι υπεύθυνα για τη δημόσια εικόνα των επιχειρήσεών τους, να μη βιάζονται για τη δημοσιοποίηση. Το λάθος αυτό το έχω διαπράξει κι εγώ σε στιγμές εταιρικού «οίστρου» κατά την τεσσαρακονταετή διαδρομή μου.
Διαπιστώνεται αυτές τις ημέρες μια σπουδή να ιχνογραφήσουν το «κοινωνικό πρόσωπο» και την «υπευθυνότητα» του οργανισμού τους με δελτία τύπου - γενικόλογες ανακοινώσεις προθέσεων και σχεδίων για πρωτοβουλίες, προκειμένου να υποστηριχθούν οι πληγέντες συνάνθρωποι στην Τουρκία και τη Συρία. Δεν είναι νέο το φαινόμενο, έχει συμβεί και σε άλλες καταστροφές στο παρελθόν και είναι κάτι σαν μεταδοτική ασθένεια μεταξύ των εταιρειών που σπεύδουν «να δηλώσουν» παρούσες.
Η δέσμευση αποτελεί μια εσωτερική, εταιρική υπόθεση στη βάση ενός κώδικα αξιών. Μια ηθική διαχείριση οποιασδήποτε αρωγής δεν διεκδικεί ποτέ την κεφαλαιοποίηση πριν την ολοκληρωμένη υλοποίηση της δράσης και την έμπρακτη, τεκμηριωμένη υποστήριξη των θυμάτων μιας τέτοιας τραγωδίας. Όταν αυτό συμβαίνει ενώ οι τεράστιες πληγές χαίνουν και οι οιμωγές του πόνου κορυφώνονται, σκεπάζοντας κάθε άλλη φωνή, η σχετική έπαρση «ευαισθησίας» αποτελεί επικοινωνιακή απρέπεια απέναντι στη βαθειά θλίψη (μέχρι και χυδαιότητα). Και μια τέτοια δημοσιότητα αργά ή γρήγορα στιγματίζει αρνητικά το brand που επιζητεί την επίδειξη.
Ας έχουν οι βιαστικοί -αποφεύγω να συμπληρώσω και οι καιροσκόποι του φαρισαϊσμού- τη βεβαιότητα πως η κοινωνία έχει αναπτυγμένο το αλάθητο αισθητήριο και μέτρο για την αξία κάθε προσφοράς. Γι’ αυτό και αναγνωρίζει - τιμά ή ψέγει, επιδοκιμάζει ή αποδοκιμάζει εν τοις πράγμασι, όταν έλθει η ώρα. Τότε, έχουν ίσως θέση και σεμνές ανακοινώσεις που μπορεί και να μη χρειάζονται καν, καθ’ όσον αρκούν οι μαρτυρίες ευγνωμοσύνης, όπως για παράδειγμα έρχονται αβίαστα και γίνονται ύμνος για τις ομάδες των διασωστών. Εκεί, μίλησαν οι πράξεις.
Με τους βεβαιωμένους νεκρούς πάνω από 46.000 -και τις οίδε με πόσους αγνοούμενους κάτω από τα ερείπια- με εκατοντάδες χιλιάδων άστεγους αλλά και χωρίς τόπο αναφοράς (μόνο οι Σύροι πρόσφυγες στην Τουρκία ξεπερνούσαν τα 3,5 εκατ. πριν τον σεισμό), με 82.000 κτήρια ολικώς κατεστραμμένα ή ακατάλληλα και προς κατεδάφιση, η ελαφρότητα της διαφήμισης καλών προθέσεων ή ενεργειών από επιχειρήσεις, σε αυτή τη φάση, αγγίζει την προπέτεια.
Σχόλια