«Δεν θέλω να ηγούμαι ομάδας. Πειράζει»;

Για να οπτικοποιήσετε καλύτερα το συγκεκριμένο απόσπασμα του διαλόγου, βρισκόμαστε σε ένα meeting room της εταιρείας όπου η Μαρίζα, στα πλαίσια της ετήσιας αξιολόγησης προσωπικού, συζητάει με τον Δημήτρη σχετικά με την απόδοση του και έχει ως στόχο να τον παρακινήσει για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα. (Εσείς κρατήστε τη λέξη «παρακινήσει»). Η σχέση και των δύο είναι καταπληκτική, η συνεργασία τους, στα δύο χρόνια που συνεργάζονται, είναι άψογη.

–Δημήτρη, πιστεύω ότι όλη η εικόνα που παρουσιάζεις, λαμβάνοντας υπόψη ακόμα και τις επιμέρους παραμέτρους των πεδίων στα οποία αξιολογείσαι, είναι πολύ καλή. Για ακόμα μια χρονιά. Δεν περίμενα κάτι λιγότερο από σένα. Αυτό που θέλω να ζητήσω από σένα είναι να αρχίσεις να σκέφτεσαι πώς θα μπορούσαμε να σε αξιοποιήσουμε περισσότερο στο τμήμα αφού φαίνεται πώς έχεις δυνατότητες να σχηματίσεις τη δική σου ομάδα, την οποία θα καθοδηγείς. Αισθάνομαι ότι είσαι έτοιμος να κάνεις το επόμενο βήμα.

–Τι ακριβώς μου προτείνεις Μαρίζα; Να αναλάβω τη δική μου ομάδα και να υποθέσω ότι μάλλον εννοείς τη Φωτεινή, τον Αντώνη και τον Βασίλη; Σωστά;

–Αν όχι εσύ, ποιος θα το κάνει; Δε νομίζεις ότι είσαι ο πιο κατάλληλος για αυτό; Πρόκειται για μια σαφή αναβάθμιση. Μια νέα πρόκληση, με σημαντικά κίνητρα. Υψηλότερες αποδοχές, εταιρικό αυτοκίνητο, αναβάθμιση της ιδιωτικής ασφάλειας και τίτλο manager.

–Μαρίζα, με τιμάει η πρόταση σου και το ξέρεις. Ωστόσο, δεν λειτουργεί σαν κίνητρο για μένα. Δεν μου αρέσει να ηγούμαι ομάδας και να έχω την ευθύνη για την προσωπική και την ομαδική τους απόδοση. Φοβάμαι ότι κάπου μπορεί να χάσω τον έλεγχο, να χαλάσω τη σχέση που έχω μαζί τους και να χάσω την εμπιστοσύνη που μου δείχνεις μέχρι σήμερα. Αντιλαμβάνομαι ότι το πακέτο είναι καλό αλλά όλο αυτό είναι έξω από μένα. Δεν αισθάνομαι ότι έχω ηγετική φλέβα και οι τίτλοι ποτέ δεν μου λέγανε κάτι.

Τελικά, η Μαρίζα δεν κατάφερε να τον πείσει και αν δεν το κατάφερε η Μαρίζα, δεν θα μπορούσε κανένας άλλος στην εταιρεία να το κάνει. Ας αξιολογήσουμε την περίπτωση του Δημήτρη γιατί δεν είναι η μόνη. Με μια φράση: Η ηγεσία δεν είναι για όλους. Και δεν υπάρχει κάτι το επιλήψιμο σε αυτό.

Έτσι λέω εγώ. Ωστόσο, πολλές επιχειρήσεις ασπάζονται ακριβώς το αντίθετο. Υπάρχει η εδραιωμένη πεποίθηση ότι ένα στέλεχος πρέπει να έχει χαράξει και να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη πορεία η οποία θα καταλήγει στο να γίνει διευθυντής μιας ομάδας, ενός τμήματος ή ακόμα και όλης της εταιρείας. Μόνο και μόνο τότε θα θεωρείται επιτυχημένο. Οποιαδήποτε παρέκκλιση από αυτή την πορεία συνιστά «επιπολαιότητα» εκ μέρους του στελέχους. «Αφήνεις μια τέτοια ευκαιρία να πάει χαμένη; Είσαι με τα καλά σου»;

Με αυτή τη στερεοτυπική αντιμετώπιση, πολλές εταιρείες έχουν σχηματίσει, συνεκδοχικά, την αντίληψη ότι μια προαγωγή σε διευθυντική θέση αποτελεί, εξ ορισμού και a priori, ισχυρό κίνητρο και αρνούνται να αντιληφθούν ότι ένας άνθρωπος που υπεραποδίδει σε μια θέση, δε σημαίνει ότι μπορεί και θέλει να προαχθεί σε μια θέση όπου θα διοικεί ανθρώπους. Δεν επιζητούν όλοι μεγαλύτερες και περισσότερες ευθύνες, δεν ενδιαφέρονται όλοι να αναλάβουν περισσότερες γραφειοκρατικές διαδικασίες –βλέπε reporting– που συνεπάγεται μια διευθυντική θέση και ούτε όλοι θέλουν να διακινδυνεύσουν όσα έχουν κερδίσει. Ο Δημήτρης είναι ένας από αυτούς. Φέρνει αποτελέσματα, δεν είναι ο πιο ομαδικός παίκτης και δεν έχει δείξει ότι έχει τις ικανότητες να ηγείται ομάδας. Και το γνωρίζει καλύτερα από τη Μαρίζα και τον οποιοδήποτε άλλο που κάνουν την αφελή υπόθεση ότι «αφού έχει εξαιρετική απόδοση στο Α, τότε θα έχει και στο Β». Τελείως λανθασμένη και γερασμένη άποψη και άκρως επικίνδυνη για το κάθε Δημήτρη.

«Κάτι τέτοιοι άνθρωποι, όπως ο Δημήτρης, δεν είναι φιλόδοξοι» υποστηρίζουν κάποιοι έχοντας πρόθεση και διάθεση μομφής. Και το λένε μόνο και μόνο επειδή, κατ΄ αυτούς, η φιλοδοξία εκφράζεται αποκλειστικά με την κατάκτηση μιας «ηγετικής» θέσης. Αντί για τέτοιες υπεραπλουστεύσεις, κάντε έναν κόπο να σκεφτείτε τις διαφορετικές μορφές που μπορεί να ενσωματώνει η έννοια της φιλοδοξίας για να μπορείτε να προσφέρετε στους ανθρώπους σας εναλλακτικές προτάσεις που να τους ταιριάζουν, να τους παρακινούν και να διασφαλίζουν την υψηλή τους απόδοση.