Κυκλική Οικονομία: Εμπόδια και ευκαιρίες - τι πρέπει να κάνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις

Η λεγόμενη Κυκλική Οικονομία είναι υψηλά πλέον στις ατζέντες τόσο των κρατών - κυβερνήσεων όσο και των επιχειρήσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο, ισχυρό είναι το ενδιαφέρον που εκδηλώνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για την ενσωμάτωση της Κυκλικής Οικονομίας στο φάσμα των δραστηριοτήτων τους, ωστόσο σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας παραμένει η ελλιπής ενημέρωση.

Αυτό και άλλα κρίσιμα στοιχεία αναδεικνύει πρόσφατη έρευνα της ΕΥ για τον ΣΕΒ στην οποία τίθενται επί τάπητος τα σημερινά δεδομένα, οι προτεραιότητες και τα επόμενα βήματα που απαιτούνται από τις ελληνικές επιχειρήσεις - μεταξύ άλλων - για την ταχύτερη υιοθέτηση αρχών κυκλικής οικονομίας από τις επιχειρήσεις. Παρακάτω τα βασικά σημεία:

Ελλιπής ενημέρωση των επιχειρήσεων για την Κυκλική Οικονομία

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις, συγκεκριμένα το 53%, δηλώνει ότι δεν είναι επαρκώς ενημερωμένες ή έχουν περιορισμένες γνώσεις σχετικά με την Κυκλική Οικονομία. Ωστόσο, υψηλότερο ποσοστό ενημέρωσης σημειώνεται στις μεγάλες επιχειρήσεις (71%) και στις επιχειρήσεις μελών ΣΕΒ (55%), οι οποίες όπως διαπιστώνεται αναλαμβάνουν περισσότερες πρωτοβουλίες όσον αφορά την Κυκλική Οικονομία.

Ισχυρό ενδιαφέρον επιδεικνύουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για την ενσωμάτωση πρωτοβουλιών στην κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας

Οι περισσότερες επιχειρήσεις δηλώνουν πρόθυμες να επενδύσουν πόρους στην ανάπτυξη ή ωρίμανση επιχειρηματικών σχεδίων, με τις μεσαίες μάλιστα να παρουσιάζουν μεγαλύτερη δυναμική από τις μεγαλύτερες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 60% των επιχειρήσεων δηλώνει πως θα βρίσκεται σε προηγμένο στάδιο εντός των επόμενων 2 ετών, ωστόσο επί του παρόντος, σε προηγμένο στάδιο βρίσκεται μόλις το 38%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δυναμική μετάβασης σε προηγμένο στάδιο, φαίνεται να είναι μεγαλύτερη στις μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, από 29% στο 53%. Αντίστοιχα, οι μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ βρίσκονται ήδη σε πιο ανεπτυγμένο στάδιο, δηλώνουν πρόθυμες να συνεχίσουν τη μετάβαση, από 58% στο 74%.

Οι δομικές ελλείψεις λειτουργούν ανασταλτικά για τις επιχειρήσεις

Σε εξωγενείς παράγοντες που σχετίζονται με το ευρύτερο πλαίσιο της Κυκλικής Οικονομίας αφορούν οι δύο από τις τέσσερις σημαντικότερες προκλήσεις, καθώς σύμφωνα με την έρευνα, οι επιχειρήσεις επισημαίνουν ως κύριους ανασταλτικούς παράγοντες στην ανάπτυξη ή ωρίμανση επιχειρηματικών σχεδίων, την ανεπάρκεια υποδομών και το έλλειμα τυποποίησης και τεχνικών προδιαγραφών.

Ευκαιρίες για επιτάχυνση της μετάβασης

Η προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, η επιμόρφωση και επιβράβευση των καταναλωτών όπως και η αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για την παροχή κινήτρων που ενθαρρύνουν την εφαρμογή των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας, αναγνωρίζονται οριζόντια από τις επιχειρήσεις ως ευκαιρίες που θα συμβάλλουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης ή ωρίμανσης των επιχειρηματικών σχεδίων. Ταυτόχρονα, η δημιουργία συνεργειών στην αλυσίδα αξίας, προκρίνεται ως άμεση προτεραιότητα από τις μεσαίες επιχειρήσεις.

Προτάσεις για την ενσωμάτωση της Κυκλικής Οικονομίας

Σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το ενδιαφέρον είναι των ελληνικών επιχειρήσεων για την ισχυρό την ανάληψη πρωτοβουλιών στην κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας, παρά τις ελλείψεις ενημέρωσης, είναι ισχυρό.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως το 60% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι εντός των δύο επόμενων ετών θα διαθέτει αναλυτικό σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία. Αναφορικά με τις προτάσεις των ειδικών για την ενσωμάτωση των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας εντοπίζουμε:

• Συστηματική ενημέρωση των επιχειρήσεων, έμφαση στις ΜμΕ και παρουσίαση καλών πρακτικών.
• Εκπαίδευση και ενημέρωση των καταναλωτών ώστε να αναγνωρίζουν και να επιλέγουν προϊόντα/υπηρεσίες με κυκλικά χαρακτηριστικά.
• Χρηματοδότηση έρευνας και καινοτομίας για την επίλυση προβλημάτων με μεγάλο δυναμικό αξιοποίησης των αποτελεσμάτων.
• Διαμόρφωση ειδικού σχήματος διακυβέρνησης και συμμετοχή επιχειρηματικών φορέων.
• Ολοκλήρωση υποδομών συλλογής, αποθήκευσης, μεταφοράς και επεξεργασίας ρευμάτων αποβλήτων για την επίτευξη των εθνικών στόχων με το βέλτιστο κόστος.
• Διαμόρφωση πλαισίου κινήτρων/αντικινήτρων ώστε η ταφή να είναι η ακριβότερη επιλογή.
• Θέσπιση προτύπων/προδιαγραφών για δευτερογενή υλικά και καύσιμα και επανασχεδιασμός προϊόντων με κριτήρια κυκλικότητας.
• Εφαρμογή του εθνικού σχεδίου για Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις και διεύρυνση σε περισσότερα υλικά.
• Προτεραιότητα στην εκπόνηση των εθνικών σχεδίων που προβλέπονται στον Οδικό Χάρτη Κυκλικής Οικονομίας.
• Εφαρμογή πλαισίου δεικτών και αξιοποίησή του στη λήψη αποφάσεων