Η «τρύπα» στον ΕΦΚΑ χρειάζεται μία σύγχρονη και δυναμική αναλογιστική μελέτη για να κλείσει σε εύλογο χρόνο

Ωστόσο, έρχεται η κυβέρνηση και συγκεκριμένα η κα Μιχαηλίδου να ζητήσει από τους μη μισθωτούς (δηλαδή τους πλέον ευάλωτους) να καλύψουν παλαιότερες υποχρεώσεις τους. Αυτή τη στιγμή, η απειλή της μη παροχής ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών σε όσους έχουν οφειλές στον ΕΦΚΑ φαντάζει απειλητική έως και απάνθρωπη σε κάποιες περιπτώσεις (αδυναμίας πληρωμών και σταδίου προ πτώχευσης). Πέρα από συγκεκριμένες ρυθμίσεις που αφορούν ευάλωτες ομάδες ,οι υπόλοιποι μη μισθωτοί αντιμετωπίζουν το φάσμα της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω της ακρίβειας. Ανάμεσά τους είναι και οι ‘πονηροί’ που εισφοροδιαφεύγουν αλλά θα πρέπει το Ελληνικό Κράτος να λειτουργήσει με γνώμονα το όφελος των πολλών και όχι την τιμωρία των κακών. Όπως άλλωστε είναι και η φιλοσοφία της Εφορίας για δεκαετίες (πώς να κλείσουμε τις τρύπες για τους κακούς και όχι πώς να ωφελήσουμε τους καλούς μη δυνάμενους φοροδότες).

Τα μέτρα που διαβάσαμε στον Τύπο δεν είναι σίγουρο ότι θα εφαρμοστούν. Πιθανότατα είναι η επικοινωνιακή προσέγγιση του Υπουργείου που καταφεύγει στις απειλές για να προσέλθουν όλοι οι έχοντες οφειλές για ρύθμιση. Μία πρακτική που δείχνει πόσο πίσω είμαστε από τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι σίγουρο ότι η κα Μιχαηλίδου δεν κάλεσε τους αναλογιστές του Υπουργείου ούτε την Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος για να ζητήσει μία γρήγορη μελέτη για το πόσο θα ωφελούσε η ρύθμιση των χρεών, για τι εισφορές και πόσο χρονικό διάστημα. Το υπάρχον κεφαλαιοποιητικό σύστημα των 6 κατηγοριών εισφορών δεν λειτούργησε γιατί όπως όλοι γνωρίζουμε το 90% των ασφαλισμένων πήγαινε στη χαμηλή κατηγορία. Η έλλειψη σωστής μελέτης δεν έδινε στους ασφαλισμένους τα οφέλη των υψηλότερων εισφορών. Έτσι με χαμηλότερες και συχνά με πληρωτέες εισροές , άνοιξε περισσότερο η ‘τρύπα’

Εθνική Αναλογιστική Αρχή

Οι 4 παράμετροι που θα οδηγούσαν σε ισορροπία το σύστημα μάλλον στράβωσαν κατά το διάστημα (2ετία) της πανδημίας.

Η πρώτη παράμετρος είναι οι Ατομικοί Λογαριασμοί-Νοητή Απόδοση Εισφορών

Οι εισφορές των ασφαλισμένων τηρούνται σε ατομικούς λογαριασμούς και συσσωρεύονται ετησίως με μια εικονική/νοητή απόδοση (notional rate of return), η οποία προκύπτει ενδογενώς από το σύστημα και που έχει οριστεί ως η μεταβολή της βάσης εισφορών. Δηλαδή, το άθροισμα των εισφορίσιμων μισθών όλων των ασφαλισμένων για επικουρική ασφάλιση κάθε έτους συγκρίνεται με το αντίστοιχο άθροισμα των εισφορίσιμων μισθών του επόμενου έτους και η μεταβολή που προκύπτει αποτελεί την προαναφερόμενη απόδοση.

Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται ετησίως. Αν η μεταβολή της βάσης εισφορών είναι αρνητική, αρνητική θα είναι και η εικονική απόδοση. Στην παράμετρο αυτή λαμβάνονται υπόψη ενδογενώς τα μεγέθη που αφορούν τον ασφαλισμένο πληθυσμό για επικουρική ασφάλιση, δηλαδή τα δημογραφικά στοιχεία, η ανεργία και η εξέλιξη των μισθών τους.

Η 2η Παράμετρος-Παροχή κατά τη συνταξιοδότηση (pay as you go)

Κατά τη συνταξιοδότηση, για τον υπολογισμό της παροχής η συσσωρευμένη με την εικονική/νοητή απόδοση (μεταβολή της βάσης εισφορών) αξία των εισφορών, διαιρείται με κατάλληλο παράγοντα (ράντα) στον οποίο λαμβάνεται υπόψη το προσδόκιμο ζωής σύμφωνα με την ηλικία του συνταξιοδοτούμενου και ένα επιτόκιο προεξόφλησης ύψους 1,3%.

H 3η Παράμετρος- Αναπροσαρμογή των συντάξεων

Η αναπροσαρμογή των συντάξεων κατ΄έτος πραγματοποιείται με βάση την διαφορά της μεταβολής της βάσης εισφορών που αναλογεί στο έτος και του 1,3% (επιτόκιο προεξόφλησης ράντας κατά τη συνταξιοδότηση) ή με τον πληθωρισμό του έτους όποιο από τα δυο είναι μικρότερο (αναπροσαρμογή συντάξεων= min(μεταβολή βάσης εισφορών-1,3%, πληθωρισμός). Eδώ η αύξηση των επιτοκίων

Η 4η Παράμετρος- Αυτόματος μηχανισμός εξισορρόπησης

Εφαρμόζεται αυτόματα μηχανισμός εξισορρόπησης, (μη αναπροσαρμογή των συντάξεων εφόσον προκύπτουν ετήσια ελλείμματα), τα οποία καλύπτονται από την περιουσία.