Εργασιακό άγχος: Η εικόνα στην Ελλάδα, οι συνέπειες και οι υπο πίεση κλάδοι

Ίσως οι νεότερες γενιές (Gen Z για παράδειγμα) - όπως ισχυρίζονται σε διάφορες έρευνες - να αλλάξουν το τοπίο προκρίνοντας πραγματικές αλλαγές που υποστηρίζουν μια πραγματική ισορροπία σε προσωπική και επαγγελματική ζωή, με συνθήκες πιο βιώσιμες και σύγχρονες.

Όμως για την ώρα, το αυξανόμενο στρες και η πίεση, όπως έχει αποδειχθεί, σχετίζεται με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία: επαγγελματική εξουθένωση, διαταραχές ύπνου, μείωση παραγωγικότητας, αύξηση λαθών και απουσιών, ακόμη και πρόωρη συνταξιοδότηση.

Αυτό δηλαδή, και υπό μια άλλη σκοπιά, μεταφράζεται ακόμη και σε υψηλό κόστος για τα συστήματα υγείας και κοινωνικής ασφάλισης.

Δύσκολες οι συνθήκες για την ώρα...

Σήμερα, το πρόβλημα στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα παραμένει αυξημένο, καθώς το στρες και το άγχος διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, ενώ οι ανισότητες είναι σοβαρές και η στήριξη ανεπαρκής.

Αυτό δηλώνουν 8 στους 10 σε πρόσφατα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ.

Το οξυμμένο πρόβλημα ποιότητας της εργασίας στην Ελλάδα είναι πολύ σοβαρό για την υγεία των εργαζομένων, σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, ενώ η ψυχολογική πίεση στην εργασία τους επηρεάζει την οικογενειακή και την ευρύτερη κοινωνική τους ζωή.

Υπό πίεση media, Υγεία, τεχνικές δραστηριότητες - κατασκευές

Ενημέρωση και επικοινωνία, υπηρεσίες υγείας, κοινωνική μέριμνα όπως και επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, μεταφορά και αποθήκευση, κατασκευές

θεωρούνται τομείς με πολύ υψηλή πίεση, όπως λένε οι εργαζόμενοι που απασχολούνται εκεί.

Σημαντικό είναι το άγχος και σε μεταποίηση, δραστηριότητες παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης και τέλος το χονδρικό και λιανικό εμπόριο και η επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας έρευνας.

Μεγάλοι Όμιλοι, υψηλές απαιτήσεις ίσον έξτρα άγχος

Οι απαιτήσεις εύλογα και τα επίπεδα στρες φαίνεται πως υπάρχουν σε μεγαλύτερο βαθμό σε Ομίλους και μεγάλες εταιρείες: Αυστηρά deadlines, KPIs, άλλα χρονοδιαγράμματα και ανάληψη ευθυνών είναι αναμφίβολα τα στοιχεία που δημιουργούν μεγαλύτερα άγχος σε σχέση με άλλες εργασίες σε μικρότερες επιχειρήσεις.

Οι εργαζόμενοι στις μεγάλες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν συνθήκες υψηλότερης έντασης εργασίας με αυστηρά χρονοδιαγράμματα και προθεσμίες, καθώς οι αρμοδιότητες που αναλαμβάνουν είναι προφανώς σύνθετες και υπεύθυνες.

Στην ερώτηση σχετικά με το εάν η εργασία τους απαιτεί την τήρηση αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων θετικά απάντησε το 65% των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που απασχολούσαν από 1 έως 9 άτομα, το 70% στις επιχειρήσεις από 10 έως 49 άτομα, το 77% στις επιχειρήσεις από 50 έως 250 άτομα και το 84% στις επιχειρήσεις άνω των 250 ατόμων.

Σχεδόν 9 στους 10 βιώνει στρες

Σύμφωνα με την έρευνα, το 87% των εργαζομένων βιώνει στρες και ένταση στην εργασία του, ενώ την ίδια στιγμή οι συνθήκες υπό τις οποίες οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα αναλαμβάνουν και εκτελούν τα καθήκοντά τους δημιουργούν υψηλό κίνδυνο πρόκλησης αρνητικών επιπτώσεων στη σωματική και ψυχική υγεία τους και στην οικογενειακή τους ζωή.

Ο απόηχος σε οικογένεια και κοινωνική ζωή

Η ψυχολογική πίεση στην εργασία επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την οικογενειακή και την ευρύτερη κοινωνική ζωή των ηλικιακών ομάδων 35-54 ετών (57%) και 55+ετών (52%). Στη νεότερη ηλικιακή ομάδα των 17-34 ετών το ποσοστό είναι χαμηλότερο (41%), προφανώς λόγω του χαμηλότερου ποσοστού έγγαμου βίου.

Εργασιακές συνθήκες υψηλού άγχους βιώνουν οι εργαζόμενοι με υψηλή μόρφωση και εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα, το 23% των κατόχων μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος και το 17% των αποφοίτων ΑΕΙ/ΤΕΙ δηλώνουν ότι εργάζονται «πάντα» υπό συνθήκες άγχους, το 32% «τις περισσότερες φορές» και το 38% «μερικές φορές».

Edenred: Σοβαρές συνέπειες για την ευημερία και την παραγωγικότητα

Το διαρκώς αυξανόμενο εργασιακό άγχος και οι επιπτώσεις του στην ψυχική υγεία και την απόδοση των εργαζομένων αναδεικνύει επίσης και μια άλλη έρευνα της πλατφόρμας Reward Gateway – Edenred που δημοσιεύτηκε πρόσφατα επίσης με στοιχεία συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας (από 45 χώρες συνολικά)

Ειδικότερα, η έρευνα με τίτλο «Workplace Wellbeing 2025» φέρνει στο φως ανησυχητικά ευρήματα: το 36% των εργαζομένων βιώνει καθημερινό άγχος, με αρνητικές συνέπειες τόσο στην προσωπική τους υγεία όσο και στην απόδοση της επιχείρησης. Παρά τον διαδεδομένο μύθο ότι το στρες μπορεί να είναι δημιουργικό, στην πράξη δρα ως τροχοπέδη στην παραγωγικότητα και επιβαρύνει σημαντικά την ευεξία. Επιπλέον, ένας στους τέσσερις εργαζόμενους δηλώνει ότι έχει βιώσει ή βιώνει επαγγελματική εξουθένωση (burnout), ενώ σχεδόν οι μισοί (46%) αναφέρουν ότι το αυξημένο κόστος ζωής επιτείνει την πίεση που νιώθουν στην εργασία.

Οι συνέπειες της πίεσης: Από την αποστασιοποίηση μέχρι την κατάρρευση της εμπιστοσύνης

Το υπερβολικό άγχος αποδεικνύεται διαβρωτικό: το 48% των εργαζομένων που υποφέρουν από άγχος αναφέρει σημαντική μείωση της ευεξίας του, ενώ το 40% παραδέχεται ότι περιορίζεται σε μηχανική εκτέλεση των καθηκόντων του. Το 36% νιώθει ότι δεν έχει τη στήριξη των εργοδοτών, ενώ ένας στους πέντε δηλώνει πλήρη αποσύνδεση από την κουλτούρα και τους στόχους του οργανισμού.

Αντίθετα, οι εργαζόμενοι που δηλώνουν ότι βιώνουν σπάνια άγχος, εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα δέσμευσης και αυτοπεποίθησης. Το 58% αυτών αισθάνεται άνετα να αναλάβει πρωτοβουλίες και να δοκιμάσει νέες ιδέες, χωρίς να φοβάται τιμωρητική ή επικριτική αντίδραση. Παράλληλα, το 52% προσεγγίζει χωρίς δισταγμό το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού, ενώ το 56% θεωρεί ικανοποιητικές τις παροχές και τις απολαβές που λαμβάνει — ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από το 37% των πιο στρεσαρισμένων συναδέλφων του.

Τι γίνεται στην Ελλάδα: Το άγχος κυριαρχεί στο εργασιακό περιβάλλον - διαδεδομένη η δυσαρέσκεια

Σύμφωνα με ξεχωριστή έρευνα της Edenred για την Ελλάδα, η δυσαρέσκεια στον χώρο εργασίας είναι ευρέως διαδεδομένη. Ένας στους τρεις εργαζόμενους δηλώνει μη ικανοποιημένος, με τους νέους, όσους εργάζονται αποκλειστικά με φυσική παρουσία και όσους απασχολούνται στο εμπόριο, τις κατασκευές και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες να εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά δυσαρέσκειας.

Το εργασιακό άγχος έχει γίνει καθημερινότητα για πάνω από 70% των εργαζομένων. Το 35% δηλώνει ότι βιώνει καθημερινό στρες, το 39% το νιώθει συχνά, ενώ μόνο το 25% καταφέρνει να διατηρεί χαμηλά επίπεδα άγχους. Ιδιαίτερα επιβαρυμένες ομάδες είναι τα διευθυντικά στελέχη και οι εργαζόμενοι σε τηλεπικοινωνίες, χρηματοοικονομικά και εμπόριο.

Η «κανονικοποίηση» του στρες: Ένα επικίνδυνο φαινόμενο

«Σε πολλούς εργασιακούς χώρους, το άγχος έχει γίνει αποδεκτό ως μέρος της καθημερινότητας», επισημαίνει ο Κρις Μπρίτον από τη Reward Gateway-Edenred, ειδικός στις εργασιακές σχέσεις. Όπως τονίζει, πρόκειται για μια λανθασμένη και επικίνδυνη προσέγγιση, που οδηγεί σε αποστασιοποίηση, ευερεθιστότητα και πλήρη εξάντληση των εργαζομένων.

Παρότι οι νεότερες γενιές δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ψυχική υγεία, πολλές επιχειρήσεις εξακολουθούν να αγνοούν το πρόβλημα. Ο ειδικός προειδοποιεί για «σοβαρές συνέπειες στην εταιρική κουλτούρα και την παραγωγικότητα».

Πώς να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο: Προτάσεις ειδικών

Η καταπολέμηση του εργασιακού άγχους απαιτεί μια ολιστική στρατηγική, όπως σημειώνουν οι ειδικοί. Τι προτείνουν:

• Καλλιέργεια κουλτούρας ανοιχτής επικοινωνίας: Ένα περιβάλλον όπου οι εργαζόμενοι νιώθουν άνετα να μιλήσουν για τα προβλήματά τους χωρίς φόβο στιγματισμού.

• Ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής: Με ευέλικτες μορφές εργασίας, όπως υβριδικά μοντέλα ή παροχή ρεπό όταν χρειάζεται.

• Ρεαλιστικοί στόχοι και σωστή διαχείριση του φόρτου εργασίας.

• Αναγνώριση και επιβράβευση: Καίρια για την ενίσχυση της δέσμευσης και του ηθικού.

• Εκπαίδευση των ηγετικών στελεχών ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν έγκαιρα τα σημάδια στρες και να υποστηρίζουν τις ομάδες τους αποτελεσματικά.