Πώς η φιλοσοφία του Ζεν διαμόρφωσε τον τρόπο σκέψης του Steve Jobs

Η έννοια και ο ρόλος του προσωπικού υπολογιστή άλλαξαν μέσω της Apple και της NeXT, η μουσική βιομηχανία μεταμορφώθηκε από το iTunes και η κινηματογραφική βιομηχανία αναστατώθηκε από την Pixar. Δεν νομίζω ότι κανείς από την εποχή του Thomas Jefferson έχει αφήσει τόσο δραματική και διαρκή εντύπωση στον κόσμο.

Ο καινοτόμος ιερέας Οτόγκουα μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από την Ιαπωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Ο ίδιος δεν έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση για τους κανόνες -αντιθέτως, παθιαζόταν με την τέχνη και το σχέδιο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο βιβλίο, «ο Κομπούν ήταν για τον βουδισμό ό,τι ο Στιβ για τους υπολογιστές και τις επιχειρήσεις: ένας αποστάτης των παραδοσιακών μεθόδων». Επόμενο ήταν, λοιπόν, οι δύο άντρες να συνάψουν μια γερή φιλία, αν και η σχέση αυτή δεν άντεξε στο διηνεκές του χρόνου.
Το βιβλίο πρόκειται για ένα γραφικό μυθιστόρημα που εκδόθηκε το 2011 και επικεντρώνεται στον Steve Jobs και τη σχέση του με τη φιλοσοφία, συγκεκριμένα το Ζεν. Το βιβλίο είναι μονόχρωμο, απλό και σχεδιασμένο με τρόπο που παραλληλίζει τις έννοιες που περιέχει και αυτές του Ζεν Βουδισμού: αρνητικός χώρος, μινιμαλισμός, πειθαρχία και συγκέντρωση. 

Πολλές από τις αναφορές στις διδασκαλίες του Steve Jobs στο εν λόγω βιβλίο συνδυάζουν απλότητα με βάθος. Μία από αυτές είναι ο Jobs να μαθαίνει καλλιγραφία από τον Kundo roshi, ζωγραφίζοντας επανειλημμένα λάθος τον χαρακτήρα.

Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα πολύ σύντομο ανάγνωσμα, καταπιάνεται με εντυπωσιακή φινέτσα με τις κρίσιμες στιγμές της ζωής του Steve Jobs. Από τη διδασκαλία του κύκλου όλων των πραγμάτων στη δεκαετία του 1980 μέχρι τη συνάντησή του το 2011 με το Δημοτικό Συμβούλιο του Cupertino σχετικά με την κατασκευή του προτεινόμενου κτιρίου «Mothership» της Apple, το βιβλίο είναι ιδιαίτερα επεξηγηματικό, ρίχνοντας μια ολοκληρωμένη ματιά σε δεκαετίες της ζωής του Jobs.

Το Zen of Steve Jobs είναι μια σύντομη, δημιουργική αναπαράσταση της σχέσης του Jobs με τον μη παραδοσιακό δάσκαλο Ζεν του Σαν Φρανσίσκο, Kobun Chino Otogawa. Απεικονίζει τις προσπάθειες του εκκεντρικού μεγιστάνα της τεχνολογίας να κατανοήσει την απλότητα και το κενό και να ενσωματώσει αυτή τη Ζεν αντίληψη στην οικοδόμηση μιας πιο κερδοφόρας εταιρείας κατασκευής υπολογιστών.

Η ημι-φανταστική ιστορία αποδίδει τη φιλοσοφία της Apple να παράγει μόνο λίγα είδη υπολογιστών στην εμπειρία του Τζομπς με το Ζεν και αποδίδει το σχεδιασμό του iPod στην ανατολική αντίληψη ότι «less is more» για την αξία των κενών χώρων.

Κάνοντας εκτεταμένες περιόδους ζαζέν («απλά καθισμένος» διαλογισμός) με τον δάσκαλό του και επισκεπτόμενος το Tassajara, ένα μοναστήρι στην Καλιφόρνια, ο Jobs φέρεται να απέκτησε βαθιά γνώση, αναπτύσσοντας ευαισθησίες που διαμόρφωσαν το μέλλον του τεχνολογικού κόσμου.

Στην άλλη πλευρά αυτής της υποτιθέμενης διαφώτισης, αυτό το κόμικ αντιπαραβάλλει τη σκοτεινή πλευρά της φύσης του Jobs, δείχνοντας ότι η kensho (βαθιά διαίσθηση Ζεν) και η επιτυχία του με τα Mac δεν τον έκαναν, όπως θα περίμενε κανείς, έναν πολύ ευγενικό και γενναιόδωρο άντρα. Η συμπεριφορά του στα κεντρικά γραφεία της Apple στο Cupertino μαρτυρά ότι ήταν συχνά ανυπόμονος και αδίστακτος.

Το εν λόγω βιβλίο, το οποίο χαρακτηρίζεται από λιτούς διαλόγους και ταμπλό καλλιγραφίας, εξερευνά τον τρόπο κατά τον οποίο ο Steve Jobs διύλισε την αισθητική της σχεδίασης μέσω της μελέτης της θρησκείας της Ανατολής, μέχρι που αποφάσισε να πάρει από το Ζεν μόνο όσα χρειαζόταν, βάζοντας κατά μέρος τα υπόλοιπα.