Ποιες συνθήκες εργασίας οδηγούν στο στρες και την κατάθλιψη; μπορούμε να βρούμε λύσεις

Τα στοιχεία Δεν Ψεύδονται

Βάσει της έρευνας που πραγματοποιήσαμε τον Ιούλιο 2024 σε αντιπροσωπευτικό δείγμα εργαζομένων πλήρους απασχόλησης από τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

Η έρευνα έφερε στο φως ανησυχητικά στοιχεία που αφορούν όλα τα επίπεδα ιεραρχίας - από βασικό έως ανώτερο.

Πάνω από το 60% των συμμετεχόντων ανήκε στην ηλικιακή ομάδα 40-55 ετών - την πιο παραγωγική περίοδο της καριέρας τους - ενώ το 57% δήλωσε εισόδημα 12.000- 24.000€ ετησίως. Αυτοί είναι οι εργαζόμενοι που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των ελληνικών επιχειρήσεων.

Το πιο εντυπωσιακό εύρημα; Οι γυναίκες παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά οριακής και μέτριας κατάθλιψης, ενώ η συσχέτιση ανάμεσα σε συγκεκριμένες εργασιακές συνθήκες και διαταραχές διάθεσης ήταν τόσο ισχυρή που δεν αφήνει περιθώρια για αμφιβολίες. Οι δείκτες συσχέτισης στην στατιστική ανάλυση μας το απέδειξαν με σαφήνεια.

Οι Τρεις Κρίσιμοι Παράγοντες

Η έρευνα εντόπισε τρεις συνθήκες εργασίας με εξαιρετικά ισχυρή συσχέτιση με τις διαταραχές διάθεσης:

• το ενδιαφέρον για το αντικείμενο εργασίας,
• την αίσθηση δικαιοσύνης και
• την αναγνώριση.

Αντίθετα, η "έλλειψη σαφήνειας στο ρόλο" - που συχνά θεωρείται βασική αιτία άγχους - δεν παρουσίασε καμία συσχέτιση με διαταραχές διάθεσης. Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να διαχειριστούν την αβεβαιότητα, αλλά όχι την αδιαφορία, την αδικία και την έλλειψη αναγνώρισης.

Άλλες συνθήκες όπως η "συνεργασία με προϊστάμενο" και η "συνεργασία με συναδέλφους" παρουσίασαν μεν συσχέτιση, αλλά όχι τόσο ισχυρή όσο οι τρεις κρίσιμοι παράγοντες.

Από το Πρόβλημα στη Λύση

Η καλή είδηση; Αυτοί οι παράγοντες είναι πλήρως ελέγξιμοι από τη διοίκηση. Δεν χρειάζονται ριζικές αλλαγές στη δομή της εταιρείας ή μεγάλες επενδύσεις. Χρειάζονται όμως καλά σχεδιασμένες και στοχευμένες παρεμβάσεις.

1. Για το ενδιαφέρον στην εργασία: μπορούμε να εφαρμόσουμε τεχνικές job crafting που επιτρέπουν στους εργαζόμενους να αναδιαμορφώσουν τμήματα του ρόλου τους σύμφωνα με τα δυνατά τους σημεία και ενδιαφέροντα. Επίσης, να παρέχουμε Coaching sessions που εστιάζουν στην εύρεση νοήματος στην καθημερινή εργασία.

2. Για την δικαιοσύνη: Διαφανείς διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ξεκάθαρα κριτήρια αξιολόγησης και προαγωγών, και κυρίως συνέπεια στην εφαρμογή των κανόνων από όλα τα επίπεδα ιεραρχίας.

3. Για την αναγνώριση: Δομημένα συστήματα feedback που δεν περιορίζονται στην ετήσια αξιολόγηση. Εβδομαδιαίες στιγμές αναγνώρισης, peer-to-peer recognition προγράμματα, και κυρίως η κουλτούρα του "βλέπω και εκτιμώ τη συνεισφορά σου".

Η σπουδαιότητα αυτών των παρεμβάσεων γίνεται ακόμα πιο εμφανής όταν συνειδητοποιούμε ότι από την έρευνα εξαιρέθηκαν συνειδητά τα ανώτερα στελέχη διοίκησης - Γενικοί Διευθυντές, Πρόεδροι, ιδιοκτήτες - καθώς αυτοί έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώνουν τις συνθήκες εργασίας. Οι 214 συμμετέχοντες αντιπροσωπεύουν τους εργαζόμενους που βιώνουν τις συνθήκες χωρίς να μπορούν να τις αλλάξουν οι ίδιοι.

Το ROI του Well-being

Σε γενικές γραμμές, οι επιχειρήσεις που επενδύουν στην ψυχική ευημερία των εργαζομένων βλέπουν αύξηση παραγωγικότητας έως 21% και μείωση turnover έως 40%, σύμφωνα με διεθνείς έρευνες.

Καθώς το κόστος αντικατάστασης ενός εργαζομένου έχει πολλαπλά μειονεκτήματα, από το οικονομικό κόστος επανεπένδυσης, χρόνου αλλά και επίδρασης στο κλίμα, η επένδυση σε παρεμβάσεις coaching και consulting αποδίδει πολλαπλάσια.

Άμεσα Βήματα

Η εφαρμογή δεν χρειάζεται να είναι πολύπλοκη. Ξεκινήστε με ένα απλό survey στους εργαζόμενους για τις τρεις κρίσιμες διαστάσεις. Εισαγάγετε εβδομαδιαίες "recognition moments" στα meetings. Δημιουργήστε διαφανή boards με στόχους και πρόοδο.

Η ψυχική ευημερία δεν είναι πια "nice to have" benefit. Είναι competitive advantage. Οι εταιρείες που το κατανοήσουν πρώτες θα κερδίσουν στον πόλεμο των ταλέντων που ήδη έχει αρχίσει.

*Η Maria Biquet είναι σύμβουλος επιχειρήσεων και executive coach με εξειδίκευση στη νευροψυχολογία