Crypto και η νέα ελληνική οικονομική συμπεριφορά

Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία τρέχει με ρυθμούς SpaceX, αυτή η απόσταση γίνεται ακόμη πιο εμφανής. Η νέα γενιά αντιμετωπίζει το τραπεζικό κατάστημα ως κάτι σχεδόν τόσο απαραίτητο όσο και το… καρτοτηλέφωνο, ενώ οι πελάτες πλέον αναζητούν εμπειρίες ανάλογες με εκείνες των FinTech. 

Συχνά λέγεται ότι τα crypto αφορούν αποκλειστικά τους νέους. Αυτό είναι εν μέρει σωστό αλλά όχι ακριβές. Στην πραγματικότητα, αφορούν όλους όσους είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία που συνήθως είναι οι νεότεροι. Πρόκειται για χρήστες που αναζητούν ταχύτητα, έλεγχο, εναλλακτικές επενδυτικές επιλογές και αντιλαμβάνονται τα ψηφιακά πορτοφόλια ως πιο ευέλικτα και άμεσα εργαλεία σε σχέση με τις παραδοσιακές τραπεζικές εφαρμογές.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αυτοί οι χρήστες θέλουν να «φύγουν από τις τράπεζες».

Το αντίθετο. Θέλουν τα crypto μέσα στις τράπεζες. Μέχρι πρόσφατα, η συζήτηση γύρω από τα crypto στην Ελλάδα κινούνταν ανάμεσα σε θεωρητικά σενάρια και στο γνώριμο «να δω κι εγώ τι παίζει». Σήμερα, η εικόνα έχει αλλάξει αισθητά. Όροι όπως Bear market (περίοδος έντονης πτώσης των τιμών) και Bull market (περίοδος σταθερής ανόδου) δεν ακούγονται πια μόνο σε Forums ή στο Twitter(Χ), αλλά σε καφέ, γραφεία ακόμα και γύρω από οικογενειακά τραπέζια.

Και κυρίως, το ενδιαφέρον δεν περιορίζεται πλέον στην κερδοσκοπία ή τις παράνομες δραστηριότητες. Πολλοί Έλληνες ζητούν να μπορούν να αγοράζουν και να φυλάσσουν Bitcoin, Ether και άλλα ψηφιακά νομίσματα απευθείας από το mobile banking της τράπεζας τους, χωρίς πολύπλοκες διαδικασίες τρίτων πλατφορμών, χωρίς άγχος για το ποιο ανταλλακτήριο υποστηρίζει ποιο token και το σημαντικότερο χωρίς την αίσθηση ότι «παίζουν εκτός συστήματος». 

Αν το mobile banking θεωρείται αρκετά ώριμο για μισθοδοσίες, δάνεια και επενδυτικά προϊόντα, γιατί όχι και crypto;

Η Ευρώπη κινείται. Η Ελλάδα παρακολουθεί.

Πλέον το αφήγημα ότι «δεν γίνεται» δεν στέκει πια. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να ανακαλύψει τον τροχό από την αρχή.

Με την εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου MiCA και την ολοκλήρωση των μεταβατικών του περιόδων, οι ελληνικές τράπεζες φαίνεται ότι θα μπορούσαν να ενσωματώσουν επιλεγμένες υπηρεσίες σχετικές με τα κρυπτονομίσματα. Αυτές θα αφορούσαν κυρίως τη θεματοφυλακή ψηφιακών assets και την εκτέλεση συναλλαγών. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το crypto banking έχει ήδη περάσει από το στάδιο του πειραματισμού στην πράξη.

Στην Ισπανία, η Openbank (Santander Group) επιτρέπει στους πελάτες της να αγοράζουν και να πωλούν Bitcoin, Ether και Cardano απευθείας από το mobile app, με πλήρη συμμόρφωση στον κανονισμό MiCA (Markets in Crypto-Assets) και τις απαιτήσεις AML/KYC. Η τράπεζα προσφέρει και υπηρεσίες custody, αναλαμβάνουν δηλαδή την υπηρεσία ασφαλούς φύλαξης κρυπτονομισμάτων και ιδιωτικών κλειδιών εκ μέρους του χρήστη.

Στη Γερμανία, η Commerzbank επενδύει συστηματικά σε tokenized assets και συνεργάζεται με ρυθμιζόμενους custodians, ενώ η BBVA στην Ισπανία δίνει τη δυνατότητα αγοράς Bitcoin και Ether απευθείας από την τραπεζική εφαρμογή. Οι πελάτες βλέπουν σε πραγματικό χρόνο την αξία των crypto τους και τα διαχειρίζονται χωρίς να εγκαταλείπουν το γνώριμο τραπεζικό περιβάλλον. 

Πέρα όμως από τις ενσωματωμένες λειτουργίες trading, υπάρχει μια ευρύτερη τάση στις ευρωπαϊκές τράπεζες να εξερευνούν νέες μορφές ψηφιακών χρημάτων. Ο σχηματισμός κοινοπραξίας δέκα ευρωπαϊκών τραπεζών (με συμμετοχή ομίλων όπως ING, UniCredit και BNP Paribas) για την έκδοση stablecoin συνδεδεμένου με το ευρώ μέσα στο 2026 δείχνει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η συνεργασία μεταξύ τραπεζών και ψηφιακής οικονομίας, με στόχο μια ρυθμισμένη και χρηματοπιστωτικά ασφαλή μορφή ψηφιακού χρήματος. 

Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν ξεκάθαρα ότι η πλήρης ενσωμάτωση των crypto στην τραπεζική δεν είναι τεχνολογική φαντασία. Οι τράπεζες δεν ανταγωνίζονται τα crypto αλλά τα ενσωματώνουν, μειώνοντας το ρίσκο για τον χρήστη και διατηρώντας τον έλεγχο εντός εποπτευόμενου περιβάλλοντος.

Ο Ελέφαντας και το Κανονιστικό Πλαίσιο 

Όσο δελεαστική κι αν ακούγεται η ιδέα να αγοράζεις Bitcoin ή Ether με ένα tap στο κινητό, υπάρχει ένας μεγάλος, γκρίζος ελέφαντας στο δωμάτιο με όνομα: Kυβερνοασφάλεια.

Στον κόσμο των crypto, ένα λάθος δεν είναι ποτέ ένα «χαριτωμένο μικρό ατύχημα», όπως έλεγε και ο ζωγράφος Bob Ross τα μεσημέρια στην ΕΡΤ3. Ένα hacked wallet ή μια ανεπαρκής custody λύση δεν συγχωρούνται. Εδώ οι τράπεζες έχουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα με τον ανταγωνισμό, την εμπειρία στη διαχείριση ρίσκου, την κανονιστική συμμόρφωση και τις υποδομές ασφαλείας.

Συνδυάζοντας λοιπόν Regulated Custody, Real-Time Monitoring, και συμμόρφωση με MiCA, AML/KYC, PSD2 και τις οδηγίες της EBA, το crypto banking μπορεί να γίνει πιο ασφαλές εντός τράπεζας απ’ ό,τι εκτός. 

Η BBVA, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί υποδομές που διαχωρίζουν πλήρως τα ψηφιακά assets από τα υπόλοιπα τραπεζικά συστήματα, περιορίζοντας δραστικά τον κίνδυνο διαρροής ή κλοπής. Στην Openbank, οι crypto συναλλαγές παρακολουθούνται σε πραγματικό χρόνο με αυτοματοποιημένους ελέγχους AML, μειώνοντας τα ρίσκα που αντιμετωπίζει συνήθως ένας απλός χρήστης σε τρίτες πλατφόρμες. Συμπερασματικά η τεχνολογία και η ασφάλεια μπορούν να συνυπάρχουν αλλά μόνο με σοβαρό σχεδιασμό και επενδύσεις. 

2026: Πιλότοι ή αεροσυνοδοί;

Το ερώτημα δεν είναι αν τα crypto θα γίνουν μέρος της καθημερινότητας. Αυτό έχει ήδη απαντηθεί. 

Το πραγματικό ερώτημα είναι ποιος θα κρατήσει το τιμόνι.

Η εμπειρία της ευρωπαϊκής αγοράς δείχνει ότι δεν χρειάζεται να κινηθούν όλοι ταυτόχρονα. Θα αρκεί μία τράπεζα. Ίσως δύο.

Όποια κινηθεί πρώτη με σοβαρότητα και όχι με hype θα κερδίσει το πιο πολύτιμο asset της επόμενης δεκαετίας. Όχι επειδή «αγαπά» τα crypto, αλλά επειδή απαιτεί έλεγχο, διαφάνεια και εμπειρία επιπέδου 2026.

Αν οι ελληνικές τράπεζες κάνουν αυτό που γνωρίζουν καλά, δηλαδή να περιμένουν, να ζητήσουν αναφορές, να παρακολουθούν τις κινήσεις του ανταγωνισμού και να αξιολογούν τις εξελίξεις, θα βρεθούν αντιμέτωπες με μια νέα πραγματικότητα. Το χρήμα και το ενδιαφέρον θα έχει μετακομίσει σε άλλες εφαρμογές, wallets και ψηφιακά οικοσυστήματα και οι χρήστες δεν θα έχουν κάποιο ουσιαστικό λόγο να επιστρέψουν στο πατρικό τους.

Τα crypto δεν απειλούν τις τράπεζες. Η αδράνεια τις απειλεί.

Θα γίνουν οι τράπεζες πιλότοι του crypto banking στην Ελλάδα ή θα παραμείνουν για μία ακόμη χρονιά αεροσυνοδοί; 

Βιβλιογραφία  

1. European Commission (2020). Regulation on Markets in Crypto-assets (MiCA). ec.europa.eu 

2. European Banking Authority (2022). EBA Guidelines on Crypto Assets. eba.europa.eu 

3. European Parliament (2018). Directive (EU) 2015/2366 on PSD2. eur-lex.europa.eu 

4. BBVA (2023). Crypto Services. bbva.com 

5. Openbank / Santander (2023). Crypto Trading. openbank.com 

6. ING Group (2023). Digital Assets & Banking. ing.com