Η Μαρία βρίσκεται στο διπλανό γραφείο. Αν τη ρωτήσεις ποιο είναι, αυτή τη στιγμή, το βασικό της πρόβλημα, αυτό μάλλον θα σχετίζεται με το κείμενο που διαβάζεις. Και όχι με το κείμενο αυτό καθαυτό, αλλά με τον θόρυβο που κάνει το πληκτρολόγιο καθώς το γράφω. Καλωσήρθατε σε ένα ανοικτού τύπου γραφείο.
Αν και οι απόψεις μπορεί να διίστανται, προβληματισμούς για το συγκεκριμένο θέμα δεν έχει μόνο η Μαρία αλλά και το ίδιο το Harvard. Και όχι για τον θόρυβο που κάνει το πληκτρολόγιο μου (αν και μια έρευνα επί του θέματος θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον) αλλά για τα αποτελέσματα που προσφέρουν σε έναν χώρο τα λεγόμενα open-plan offices, σε σύγκριση με τα «κλειστού» τύπου, όπου ο κάθε υπάλληλος βρίσκεται απομονωμένος και «περιφραγμένος» στον δικό του χώρο.
Η έρευνα έγινε σε δύο διαφορετικές πολυεθνικές με θέση στο Fortune 500 οι οποίες άλλαζαν από κλειστού σε ανοικτού τύπου. Στην πρώτη, κάνοντας χρήση μιας ειδικής bluetooth συσκευής με μικρόφωνο, οι ερευνητές κατέγραψαν τις πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις των εργαζομένων, πριν και μετά την αλλαγή. Την ίδια στιγμή, η έρευνα είχε πρόσβαση και στους servers της εταιρείας, ούτως ώστε να καταγραφεί η χρήση instant messaging και email. Η δεύτερη έρευνα ήταν παρόμοια, αλλά αυτήν την φορά η σύγκριση έγινε χωρίζοντας τους εργαζομένους σε ζευγάρια.
Τα στατιστικά και οι σχετικές έρευνες δείχνουν πως τα ανοικτού τύπου γραφεία είναι η απόλυτη καταστροφή
Τα αποτελέσματα δείχνουν εντυπωσιακά: Στην πρώτη εταιρεία, οι συμμετέχοντες δαπάνησαν κατά 73% λιγότερο χρόνο σε αλληλεπιδράσεις πρόσωπο με πρόσωπο, ενώ η χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και instant messaging αυξήθηκε κατά 67% και 75% αντίστοιχα μετά την υιοθέτηση ανοικτού τύπου διάταξης. Στη δεύτερη εταιρεία, ο χρόνος των κατά πρόσωπο αλληλεπιδράσεων μειώθηκε κατά περίπου 70% σε όλους τους συμμετέχοντες, κατά μέσο όρο, με την χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου να αυξάνεται κατά 22 έως 50%.
Την ίδια στιγμή, έχουν ενδιαφέρον και τα πορίσματα προηγούμενων ερευνών γύρω από τα ανοικτού τύπου γραφεία. Σύμφωνα με αυτές, υπάρχουν 16 τρόποι που σε κάνουν λιγότερο παραγωγικό, προκαλώντας: ταχύτερη εξάπλωση μεταδοτικών ασθενειών, σταδιακή κώφωση (από τα ακουστικά που χρησιμοποιείς για να βρίσκεις την ησυχία σου), χρόνιες ασθένειες, λιγότερη δυνατότητα συγκέντρωσης, χειρότερη αφοσίωση προσωπικού, λιγότερη διασκέδαση (διασκέδαση;), χαμηλότερης ποιότητας εργασία, χαμένες προθεσμίες, απουσίες, κουβεντούλα, περισσότερες μη παραγωγικές συναντήσεις, περισσότερες ενοχλητικές τηλεφωνικές κλήσεις, περισσότερες κακές μυρωδιές και χειρότερα επίπεδα επικοινωνίας.
Σεισμοί, λιμοί και καταποντισμοί. Τα στατιστικά και οι σχετικές έρευνες δείχνουν πως τα ανοικτού τύπου γραφεία είναι η απόλυτη καταστροφή, ό,τι χειρότερο έχει σκεφτεί ο ανθρώπινος νους (μετά τις spam τηλεφωνικές κλήσεις στις 8 το πρωί για κάτι που δεν χρειάζεσαι). Θα σε γεμίσουν αρρώστιες, θα κουφαθείς, θα είσαι λιγότερο παραγωγικός, θα έχεις λιγότερες αλληλεπιδράσεις πρόσωπο με πρόσωπο και θα στέλνεις περισσότερα mail και μηνύματα στο Messenger (που το κάνεις έτσι κι αλλιώς, το ξέρω). Έχει ενδιαφέρον όμως, σε αυτό το σημείο, να δούμε και μια λίγο διαφορετική άποψη.
Επί του θέματος, αναφέρθηκε η αρχιτέκτονας Ashley L. Dunn μέσω άρθρου της στο Fast Company. Αντί να αρχίσει να κατακεραυνώνει τα open-plan offices και τις εταιρείες που τα χρησιμοποιούν, λέγοντας ότι αποτελούν τον προάγγελο της Doomsday, η Dunn έκανε κάτι διαφορετικό: έστρεψε τα «βέλη» της στην παραπάνω έρευνα, αναφέροντας πως αυτή έλαβε υπόψιν της ακραίες περιπτώσεις και γραφεία χωρίς ξεχωριστά τμήματα ή τα απαραίτητα χωρίσματα με τοίχους.
Σύμφωνα με την ίδια, η συντριπτική πλειοψηφία των γραφείων που χρησιμοποιούνται από κορυφαίους οργανισμούς και που χαρακτηρίζονται ως «ανοικτού τύπου» έχουν χώρους συνεργασίας και χώρους για ιδιωτικές συνομιλίες. Οι ακραίες περιπτώσεις, όπου δεν υπάρχουν χώροι για συναντήσεις ή διαλείμματα, είναι απίθανο να υιοθετηθούν από μεγάλους και σοβαρούς οργανισμούς.
Όπως αναφέρει «ένας προσεγμένος συνδυασμός ανοιχτών και κλειστών χώρων είναι το κλειδί για κάθε επιτυχημένο σχεδιασμό γραφείου. Οι χώροι πρέπει να αξιολογούνται κατά περίπτωση και να μην συγκεντρώνονται σε ένα σύνολο "μεγάλων δεδομένων" που ανταμείβει ποσοτικά μέτρα σε σχέση με τα ποιοτικά. Υπάρχει μια σειρά από πιθανά σχέδια χώρων εργασίας ανάμεσα στους παραδοσιακούς και στους εντελώς ανοικτούς». Η Dunn υπογραμμίζει πως απαιτείται η υιοθέτηση ανοικτών χώρων και τοίχων/χωρισμάτων, η προσαρμογή του χώρου στα μέτρα του κάθε οργανισμού και η εκπαίδευση του προσωπικού ούτως ώστε να κάνει σωστή χρήση του χώρου.
Πριν λοιπόν διαβάσεις για τα ανοικτού τύπου γραφεία και αποφασίσεις πως ήρθε η ώρα για ριζικές αλλαγές στον χώρο σου, δες και τις δύο πλευρές του νομίσματος και βρες μια μέση λύση, την καταλληλότερη για τη δική σου περίπτωση.
Σχόλια