Δύο χρόνια Equifund: Οι επενδύσεις και τα επόμενα βήματα στο «παράθυρο καινοτομίας»

Εξαρχής, βασική επιδίωξη του innovation window ήταν η καινοτομία που παράγεται από την έρευνα να οδηγήσει στην ανάπτυξη της οικονομίας της γνώσης, δηλαδή στην παραγωγή πλούτου με βάση τη γνώση που προκύπτει από την ερευνητική δραστηριότητα. Τα BigPi Ventures, Metavallon, Uni.Fund και Velocity.Partners είναι τα ταμεία μέσω των οποίων επενδύονται τα διαθέσιμα κεφάλαια, για αυτόν τον σκοπό. Άλλωστε, σύμφωνα και με τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Δημήτρη Σκάλκο, «είναι σημαντικό ότι το μεγαλύτερο μέρος της μέχρι σήμερα χρηματοδότησης αφορά σε νεοφυείς επιχειρήσεις (early stage window) σε ποσοστό 44%, ενώ το 38% χρηματοδοτεί καινοτόμα και ερευνητικά επιχειρηματικά σχέδια (innovation window)».

Η συνεισφορά του EquiFund στο ελληνικό οικοσύστημα

Κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση της προσπάθειας, ποια είναι η «επίδραση» που υπήρξε από το Equifund; Ο Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου, Co-Founder & General Partner του Velocity.Partners, τονίζει πως η σημασία του στην εξέλιξη της εγχώριας startup σκηνής τα τελευταία χρόνια είναι δεδομένη. Άλλωστε, όπως μας αναφέρει, «ο φορέας εκπροσώπησης των PE/VC σχημάτων στην Ευρώπη δημοσίευσε συγκεντρωτική έρευνα για την αγορά το 2019, στην οποία για πρώτη φορά η Ελλάδα έχει μετακινηθεί κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο αναφορικά με τα ποσά που επενδύονται σε startups, σε σχέση με το ΑΕΠ της κάθε χώρας». «Αν και βρισκόμαστε στην αρχή του Equifund, έχουν μόλις συμπληρωθεί δύο χρόνια από την εκκίνηση του, έχουμε ήδη δύο εξαγορές εταιρειών που στηρίχθηκαν από funds του Equifund (Pushme και Think Silicon), κάτι που επιβεβαιώνει τη δυνατότητα ελληνικών τεχνολογικών εταιρειών να αναπτύξουν τεχνολογίες ανταγωνιστικές στο διεθνές περιβάλλον» σημειώνει.

«Δημιουργήθηκε μια νέα δυναμική στο οικοσύστημα της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα με σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και την κοινωνία» αναφέρει ο Στέλιος Ηλιάκης, Partner του Uni.Fund. «Κεφάλαια διοχετεύτηκαν και συνεχίζουν να διοχετεύονται σε επιχειρήσεις - από τα πιο πρώιμα ως τα πιο ώριμα στάδια. Οι startups αυξήθηκαν αισθητά και αρχίζουν να αντιμετωπίζονται ως σημαντικοί παίχτες για την οικονομία, ενώ δημιουργούνται και στοχευμένες πρωτοβουλίες για τη στήριξή τους. Εγχώριοι θεσμικοί και ιδιώτες επενδυτές ενεργοποιήθηκαν στην ίδια κατεύθυνση, ενώ σταδιακά αυξάνεται και το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών να συμμετάσχουν σε ελληνικές εταιρείες. Tο Equifund έχει παίξει καταλυτικό ρόλο για την ελληνική αγορά των Venture Capitals και την παρουσία της χώρας στον ευρωπαϊκό χάρτη των VCs». Ακόμη κι αν είναι «σχετικά νωρίς» να κρίνουμε αν η συγκεκριμένη πρωτοβουλία πέτυχε τους στόχους της στο σύνολό τους, ο ίδιος θεωρεί ότι υπάρχει δυναμική εξέλιξη στη σωστή κατεύθυνση και ότι μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια θα δούμε περισσότερα απτά αποτελέσματα.

O Γιώργος Καραντώνης, Partner της Metavallon VC, υπογραμμίζει κι εκείνος πως είναι νωρίς να μιλήσουμε για συνολική αποτίμηση, «καθώς έχουμε να κάνουμε με funds δεκαετούς διάρκειας, που βρίσκονται ακόμα στην αρχική επενδυτική τους περίοδο και διαμορφώνουν τα χαρτοφυλάκια τους». Σημειώνει, όμως, ότι στη χώρα μας έχουμε επιτέλους funds που εξειδικεύονται στην τεχνολογία και σε επενδύσεις αρχικού σταδίου. «Έχει δημιουργηθεί ένα δυναμικό οικοσύστημα από εξειδικευμένους επαγγελματίες με εμπειρία από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με έμφαση στην επιχειρηματικότητα και την τεχνολογία και όχι την τραπεζική και τα χρηματοοικονομικά, όπως είχαμε συνηθίσει τους διαχειριστές κεφαλαίων μέχρι τώρα. Νομίζω ότι το γεγονός αυτό έχει βοηθήσει να ανοιχτεί ένας πιο άμεσος διάλογος και μια δημιουργική αλληλεπίδραση μεταξύ των startuppers και των διαχειριστών κεφαλαίων». Αξιολογούνται επίσης σημαντικά οι ικανότητες των ομάδων να αναπτύξουν τις εταιρίες τους στις διεθνείς αγορές, ενώ πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο είναι οι σημαντικές συνεπενδύσεις που έχουν γίνει από ξένους επενδυτές και η πολύ καλή δικτύωση που φαίνεται να έχουν αναπτύξει οι διαχειριστές των funds.

Ο Δημήτρης Ιακωβίδης, Investment Associate του Big Pi Ventures, τονίζει πως «μέσω των έξι Venture Capital Funds, μέχρι στιγμής, έχουν επενδυθεί κεφάλαια σε περίπου 100 startups. Η συμβολή αυτών των επενδύσεων στην οικονομία έχει πολλαπλασιαστικό χαρακτήρα καθώς όχι μόνο δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας αλλά δίνει κίνητρο για νέες ιδέες και προσελκύει επενδύσεις από funds του εξωτερικού, αφου η Ελλάδα γίνεται συνολικότερα πόλος έλξης επενδύσεων και σε άλλους τομείς. Επομένως, φαίνεται ότι το EquiFund έχει πετύχει τους στόχους του όσον αφορά τη θετική επίδραση στην οικονομία.» Παρ όλα αυτά, σημειώνει ο κ. Ιακωβίδης, «αναμένεται να φανεί εάν αυτές οι επενδύσεις θα έχουν και την απόδοση (returns) που χρειάζονται για να υπάρχει το κίνητρο σύστασης επόμενου EquiFund με ακόμη μεγαλύτερα επενδυτικά διαθέσιμα».

Το Velocity.Partners με τη σειρά του ενδιαφέρεται να δει και άλλες πρωτοβουλίες στήριξης και χρηματοδότησης, στη φάση που λειτουργούν κυρίως οι Business Angels αλλά και οι Accelerators/Incubators. «Χρειαζόμαστε περισσότερες ομάδες και εταιρίες σε αυτό το stage, καθώς από αυτές θα προκύψει μεγαλύτερο αλλά πάνω από όλα ποιοτικότερο pipeline για τα δικά μας funds». Το Uni.Fund αναφέρει πως «αυτό που είναι κρίσιμο είναι να υπάρξει συνέχεια σε αυτή την προσπάθεια, ιδιαίτερα λόγω των ειδικών συνθηκών με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι επιχειρήσεις λόγω COVID. Ήδη σχετικές πρωτοβουλίες στήριξης βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο συζητήσεων και πιστεύω θα θέσουν τις βάσεις για να υπάρξει συνέχεια και για τις ελληνικές επιχειρήσεις και για την ελληνική αγορά των VCs» σύμφωνα με τον κ. Ηλιάκη. Από την Metavallon VC τονίζεται ότι «φαίνεται να πορευόμαστε στη σωστή κατεύθυνση, αλλά υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει. Πρέπει επίσης να αρχίσουν σταδιακά να δημιουργούνται και νέα αντίστοιχα funds για να μην υπάρξει χρηματοδοτικό κενό όταν η επενδυτική περίοδος των υφιστάμενων ολοκληρωθεί».

Πάνω από 43 εκατ. ευρώ σε startups

Μέχρι σήμερα, το Uni.Fund έχει επενδύσει 10 εκατομμύρια ευρώ σε 23 εταιρείες, που τις διακρίνει σε Deep Tech/Research (7 εταιρείες), Artificial Intelligence, Internet of Things και Data (5 εταιρείες), SaaS και ICT (6 εταιρείες) και Market Innovation (5 εταιρείες). Κύριες αγορές-στόχοι είναι τα Business/Enterprise Software, FMCG, Market Intelligence, Λιανικό Εμπόριο, Υγεία και Ευεξία, Μάρκετινγκ και Τεχνολογίες Διαφήμισης, Τουρισμός και Ενέργεια. Η στόχευση στις διεθνείς αγορές υπήρξε κριτήριο για τις επενδύσεις και, ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξής, η κάθε εταιρεία έχει επιτύχει ήδη ή προετοιμάζεται για την έξοδό της σε ξένες αγορές. Οι εταιρείες του portfolio έχουν παρουσία σε 38 χώρες, ενώ 9 από τις 23 εταιρείες έχουν εγκαταστάσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό (σε Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Γαλλία, Κύπρο). Όσον αφορά στις εγκαταστάσεις τους στην Ελλάδα, 2 στις 3 έχουν έδρα στην Αττική, ενώ οι υπόλοιπες εδρεύουν σε άλλες πόλεις (Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ιωάννινα, Βόλο, Χανιά, Ηράκλειο). Οι εταιρίες έχουν αυξήσει τον αριθμό των ατόμων που απασχολούν σε περισσότερα από 250 άτομα μετά την επένδυση, ενώ αυτές που χρηματοδοτήθηκαν ως το τέλος του 2018 κατά μέσο όρο έχουν τριπλασιάσει τα έσοδά τους μέσα σε ένα χρόνο.

Η Metavallon VC έχει πραγματοποιήσει 20 επενδύσεις εκ των οποίων 7 θεωρεί ότι αφορούν το στάδιο pre-seed και οι υπόλοιπες το στάδιο seed. Έχει δώσει έμφαση σε B2B επιχειρηματικά μοντέλα, καθώς μόνο 2 από τις συνολικές επενδύσεις αφορούν B2C μοντέλα. Έχει συνολικά επενδύσει περίπου 9 εκ. ευρώ, έχει προσπαθήσει να ακολουθήσει τους Έλληνες του εξωτερικού και σημαντικός αριθμός από τις εταιρίες έχουν έδρα στο εξωτερικό, διατηρώντας πάντα σημαντικό τμήμα της δραστηριότητας τους στην Ελλάδα. Από το σύνολο των 20 που έχουν λάβει επένδυση, 5 σχήματα περιλαμβάνουν γυναίκες founders με συμμετοχή στο C-level executive team της startup (στατιστικό που γίνεται προσπάθεια να βελτιωθεί περαιτέρω). Ξεχωρίζει η Think Silicon που πρόσφατα εξαγοράστηκε από την Applied Materials έναντι σημαντικότατου τιμήματος. Ακολουθεί η Ferryhopper που έχει καταφέρει να γίνει leader στην Ελλάδα στα ηλεκτρονικά ακτοπλοϊκά εισιτήρια και που παρόλο που είδε σημαντικές επιπτώσεις στα οικονομικά της από την πρόσφατη πανδημία, κλείνει δυναμικά ένα νέο γύρο χρηματοδότησης. Τον ίδιο δρόμο ακολουθούν οι Speen, Purposeful & Useberry.

Μέχρι στιγμής, το Velocity.Partners έχει πραγματοποιήσει επενδύσεις σε 16 εταιρίες, τα 3/4 των οποίων έχουν γραφεία σε Ελλάδα και εξωτερικό, συνολικά 7,2 εκατ. ευρώ, ενώ έχει μιλήσει συνολικά με πάνω από 1700 εταιρείες και ομάδες Ελλήνων ιδρυτών από όλο τον κόσμο. Από το χαρτοφυλάκιο του, ξεχωρίζει το PushMe, το οποίο εξαγοράστηκε από τη γερμανική TIER Mobility στις αρχές του 2020, αλλά και τα MyJobNow και Instacar. Το μεν MJN έχει εδραιωθεί στην αγορά των αγγελιών εργασίας για blue collar jobs, ενώ λίγο πριν την πανδημία λάνσαρε μια νέα υπηρεσία παροχής προσωπικού προσωρινής απασχόλησης, αρχικά στο χώρο του delivery, δίνοντας λύσεις σε πολλές εταιρίες εστίασης αλλά και λιανικής εν μέσω της πανδημίας. Το δε Instacar, παρέχει λύσεις ευέλικτης μίσθωσης αυτοκινήτων για ιδιώτες και επαγγελματίες, ακόμα και σε ημερήσια βάση.

Το BigPi Ventures έχει επενδύσει €17.2 εκατ. σε συνολικά 14 εταιρίες. Ανά τομέα επένδυσης: Λογισμικό (software tools): €11.2 εκατ. (TileDB, Balena, Fieldscale, Intelligencia, Phenometry, Accusonus, Navenio), Υλισμικό (hardware tools): €2.6 εκατ. (Space Talos, 2Bull MediTherapy, Athroa Innovations, PCN Materials), Υλισμικό και λογισμικό (hardware and software tools): €3.4 εκατ. (Kinems, Vivante Health, PD Neurotechnology). Ανάλυση ανά κλάδο: Υγεία (Life Sciences / Health-tech): €5.9 εκατ. (Vivante Health, Intelligencia, 2Bull MediTherapy, PD Neurotechnology), Λογισμικό προσομοίωσης (Software simulation): €3.0 εκατ. (Fieldscale, Phenometry, Navenio), Internet of Things (IoT): €5.0 εκατ. (Balena), Space Tech / Materials: €1.1 εκατ. (Space Talos, PCN Materials), Άλλα: €2.1 εκατ. (Athroa Innovations, TileDB). Από τις 14 εταιρίες, οι 7 έχουν ιδρυθεί από Έλληνες του εξωτερικού και η βάση τους είναι το εξωτερικό (5 στην Αμερική και 2 στο Ηνωμένο Βασίλειο). Οι υπόλοιπες 7 είναι αμιγώς ελληνικές. Οι εταιρίες που ξεχωρίζει μέχρι στιγμής από το portfolio του είναι η Balena, που εστιάζει στη διαχείριση στόλων IoT και έχει εξασφαλίσει περίπου $31 εκατ. (συμπεριλαμβανομένου της επένδυσης από τη Big Pi), αλλά και η TileDB, που έχει αναπτύξει μία καινοτόμα μέθοδο για τη διαχείριση δομημένων δεδομένων που προκύπτουν σε ένα εύρος εφαρμογών, όπως γονιδιωματική, οικονομικές χρονοσειρές, cloud δεδομένα και άλλα.

Τα επόμενα βήματα

Ποια είναι όμως τα επόμενα βήματα των funds αυτού του window; Η περίοδος πραγματοποίησης αρχικών επενδύσεων της Metavallon είναι προγραμματισμένη να διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2021, αν και το lockdown έχει φέρει σκέψεις για ενδεχόμενο επέκτασης της για κάποιους μήνες. «Το γεγονός ότι καταφέραμε να κάνουμε ένα σημαντικό αριθμό επενδύσεων στα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας, μας δίνει την ευκαιρία να επικεντρωθούμε ακόμα πιο πολύ στα στοιχεία που γνωρίζουμε και είδαμε και από την εμπειρία μας την προηγούμενη διετία, ότι αυξάνουν τις πιθανότητες επιτυχίας». Το fund θα δώσει έμφαση σε ομάδες που ξεχωρίζουν από πλευράς γνώσεων, επιχειρηματικών εμπειριών και φιλοδοξίας να χτίσουν διεθνείς εταιρίες και θα δει με ενδιαφέρον μικτές ομάδες, όπου Έλληνες συνεργάζονται δημιουργικά με συναδέλφους τους από άλλα μέρη της Ευρώπης και του κόσμου. Από πλευράς κλάδων, θα ήθελε να πραγματοποιήσει επενδύσεις στο χώρο της ναυτιλίας και της γαλάζιας οικονομίας γενικότερα, αλλά και στις ψηφιακές υπηρεσίες govtech, ενώ θα συνεχίσει την αναζήτηση ευκαιριών σε healthtech, deeptec και hardtech, αλλά και σε hardware, εφόσον τα απαιτούμενα κεφάλαια είναι διαχειρίσιμα και υπάρχει σαφής στόχευση. Στη στόχευση είναι επίσης και άλλες επενδύσεις σε agrotech και κυκλική οικονομία.

Τα συνολικά διαθέσιμα του BigPi Ventures είναι 45 εκατ. ευρώ. Το πλάνο του fund είναι να επενδύσει 10-12 εκατ. ευρώ σε 8-10 νέες εταιρίες στους επόμενους 3-5 μήνες. Από αυτές τις υπολογίζεται ότι 3-4 θα είναι hardware και οι υπόλοιπες 5-6 θα είναι software. Σε αυτό το σημείο το fund θα έχει επενδύσει συνολικά περίπου 27-29 εκατ. ευρώ. Άρα, τα διαθέσιμα θα είναι 16-18 εκατ. ευρώ, τα οποία θα επενδυθούν στην υποστήριξη του υφιστάμενου portfolio (με follow-on επενδύσεις). Το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον μέχρι στιγμής βρίσκεται σε εταιρίες του εξωτερικού που έχουν ιδρυθεί από Έλληνες και το R&D τους βρίσκεται στην Ελλάδα (λόγω χαμηλότερου κόστους προσωπικού σε σύγκριση με το εξωτερικό και της θέλησης συνεισφοράς στο οικοσύστημα στην Ελλάδα). Επίσης, ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό, όπως αναφέρεται, είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των startups που κάνουν αίτηση για επένδυση ή λαμβάνουν επένδυση εστιάζονται σε υψηλή τεχνολογία λογισμικού (high tech software) και κυρίως τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence), ανάλυση δεδομένων (data analytics) και μηχανική μάθηση (machine learning). Αυτοί είναι και οι τομείς που θα επικεντρωθεί στις επερχόμενες επενδύσεις του.

Το Uni.Fund διαθέτει επιπλέον 14 εκατ. ευρώ προς επένδυση. Προτεραιότητά του είναι η υποστήριξη των εταιρειών του portfolio του και η ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών για τα επόμενα στάδια ανάπτυξης και χρηματοδότησής τους, όμως συνεχίζει να εξετάζει νέες προτάσεις. Στην επενδυτική στρατηγική του δεν προβλέπονται μεγάλες αλλαγές. Η στόχευση, όπως μας αναφέρει ο κ. Ηλιάκης, «ήταν και παραμένει σε εταιρείες με τεχνολογική καινοτομία που προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες με αξία για τον χρήστη και προσανατολίζονται στις διεθνείς αγορές». Ιδιαίτερα σημαντικός παραμένει για το Uni.Fund ο χώρος των Πανεπιστημίων και των Ερευνητικών Κέντρων, «γιατί πιστεύουμε πολύ στη δυναμική και τις προοπτικές της επιχειρηματικής αξιοποίησης της έρευνας».

Το Velocity.Partners αναφέρει πως βρίσκεται λίγο πάνω από το 30% στο επενδυμένο του κεφάλαιο. Αν και έχει προδιαγράψει ένα ακόμα 30-40% για followons, έχει στο πλάνο του ακόμα περίπου 10-12 τοποθετήσεις μέσα στους επόμενους 18 με 24 μήνες. Παραμένει industry-agnostic, αλλά παρακολουθεί τομείς που επηρεάζονται θετικά και επιταχύνονται στη μετά-COVID εποχή, όπως το Ed-Tech, το μέλλον της Εργασίας (Future of Work), η ψηφιοποίηση/αυτοματοποίηση της βιομηχανίας αλλά και το μέλλον της υγείας.

Στη συνέχεια του αφιερώματος μας στα δύο χρόνια του Equifund θα συζητήσουμε και με τα ταμεία από τα υπόλοιπα επενδυτικά «παράθυρα», παρουσιάζοντας τις επενδύσεις που έχουν πραγματοποιήσει και τα επόμενα βήματα τους. Στο πρώτο μέρος, ο κ. Δημήτρης Σκάλκος (Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων) και ο κ. Pablo Millan-Cantero (Head of Division, Structural Funds and FoF, EIF) μας έκαναν έναν απολογισμό, παρουσιάζοντας και τα επόμενα βήματα του Ταμείου.