Γ. Κρασαδάκης: Μετά την κρίση, οι καινοτόμες εταιρείες θα έχουν τεράστιο προβάδισμα

Θα έλεγα να ξεκινήσουμε από το βιβλίο σας, το «The Innovation Mode». Μιλήστε μας για την συγκεκριμένη συγγραφική προσπάθεια. Τι θα βρει κάποιος σε αυτό και ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ώθησαν στην συγγραφή του;

Η ιδέα για το «The Innovation Mode» ωρίμασε μέσα από την 20ετή πορεία μου σε εταιρείες τεχνολογίας – startups αλλά και big tech companies. Μέσα από αυτή την πορεία, διαπίστωσα ότι υπάρχει ένα μεγάλο κενό σχετικά με τον τρόπο που οι εταιρείες αντιλαμβάνονται και προσεγγίζουν την καινοτομία. Ακόμα και στις πλέον σύγχρονες επιχειρήσεις υπάρχει πολύ συχνά σύγχυση μεταξύ των στελεχών σχετικά με τον ορισμό της καινοτομίας, την μέτρησή της και τις μεθόδους για την ενίσχυσή της.

Με το βιβλίο αυτό φιλοδοξώ να καλύψω αυτό το κενό - παρουσιάζω τι είναι η καινοτομία -- μεθόδους, διαδικασίες και τεχνολογίες για την επιτάχυνσή της, τρόπους για την μέτρησή της καθώς και ένα αναλυτικό πρόγραμμα μετασχηματισμού μιας επιχείρησης σε μία νέα μορφή γρήγορου, ευέλικτου οργανισμού. Το βιβλίο παρουσιάζει όλα εκείνα τα στοιχεία και τους πόρους που πρέπει να διαθέτει μία σύγχρονη εταιρεία ώστε να μπορέσει να καινοτομήσει πραγματικά. Και τονίζω το πραγματικά, καθώς ο όρος «καινοτομία» χρησιμοποιείται πολύ συχνά επιφανειακά - χωρίς την ουσιαστική του έννοια.

Τι είναι και τι δεν είναι καινοτομία; Συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε πολύ συχνά τον συγκεκριμένο όρο τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει, τελικά, τόση καινοτομία στις μέρες μας;

Ένας σύντομος αλλά και εύστοχος ορισμός της καινοτομίας είναι «value through novelty» – σημαντική αξία που προκύπτει μέσα από κάτι «νέο». Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία, ωστόσο, είναι η ερμηνεία της καινοτομίας ανάλογα με το περιβάλλον. Για παράδειγμα, η «αξία» σε κάποιες περιπτώσεις ορίζεται σε οικονομικούς όρους (κέρδη, ανάπτυξη εταιρικών μεγεθών κτλ), ενώ σε κάποιες άλλες μπορεί να είναι το κοινωνικό όφελος από ένα προϊόν ή υπηρεσία. Επίσης η έννοια του «νέου» είναι σχετική – για παράδειγμα μία ιδέα μπορεί να είναι «νέα για τον κόσμο» ή «νέα» στα πλαίσια της επιχείρησης μόνο.

Πέρα από τα buzzwords της εποχής, θα έλεγα ότι ο κόσμος καινοτομεί περισσότερο από ποτέ: είναι η δυνατότητα άμεσης ανταλλαγής ιδεών, γνώσης και τεχνολογίας που επιταχύνει την καινοτομία και την κάνει περισσότερο ορατή και προσβάσιμη. Ειδικότερα στον χώρο της τεχνολογίας, οι καινοτομίες που παρουσιάζονται σε σχέση με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις εφαρμογές της είναι πραγματικά εντυπωσιακές και αλλάζουν ριζικά κάθε πτυχή του σύγχρονου τρόπου ζωής.

Ποιος είναι ο ρόλος της καινοτομίας στην σημερινή τεχνολογική αγορά και η «επόμενη μέρα»; Ποια η επίδραση τομέων όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το IoT στην επιχειρηματικότητα αλλά και στον απλό χρήστη/πολίτη;

Στην εποχή μας η «δυνατότητα καινοτομίας» έχει εξελιχθεί σε χαρακτηριστικό επιβίωσης για τις επιχειρήσεις – και ιδίως στον τεχνολογικό χώρο: για να παραμείνει μια εταιρία σε ισχύουσα θέση, θα πρέπει να επινοεί συνεχώς νέους τρόπους για καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα. Διαφορετικά, είναι θέμα χρόνου να αναδειχτούν νέοι, αποδοτικότεροι και περισσότερο ευέλικτοι ανταγωνιστές που θα καινοτομήσουν και θα ανατρέψουν την αγορά.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη υπάρχει πλέον τόσο στην καθημερινότητά μας όσο και στο επαγγελματικό μας περιβάλλον. «Έξυπνα» συστήματα επηρεάζουν το περιεχόμενο που «ανακαλύπτουμε» online, επιτρέπουν την επικοινωνία ανθρώπου – μηχανής σε φυσική γλώσσα και δίνουν την δυνατότητα «όρασης» στις μηχανές. Παράλληλα, το ΙοΤ παραμένει στο προσκήνιο καθώς αναμένεται έκρηξη του αριθμού διασυνδεδεμένων συσκευών. Με το 5G και το Intelligent Edge οι εμπειρίες για τους τελικούς χρήστες θα γίνονται όλο και πιο έξυπνες, προσωποποιημένες και θα παρέχονται σε πραγματικό χρόνο. Η αναζήτηση και ανάκτηση πληροφορίας γίνεται συνεχώς απλούστερη, τα συστήματα επικοινωνίας περισσότερο φυσικά και άμεσα, και η μετακίνηση μας σε «έξυπνες» πόλεις με νέες μορφές μέσων μεταφοράς – αυτόνομα, συνδεδεμένα οχήματα - γρηγορότερη και ασφαλέστερη.

Αυτή η νέα πραγματικότητα – δισεκατομμύρια συνδεδεμένων συσκευών που αποστέλλουν δεδομένα συνεχώς, σε συνδυασμό με την τεχνολογική δυνατότητα ανάλυσης των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο – δημιουργεί τη βάση για νέες εμπειρίες, εφαρμογές, υπηρεσίες και, τελικά, επιχειρηματικές ευκαιρίες. Ταυτόχρονα, η διαδικασία διαμόρφωσης επιχειρηματικών ευκαιριών επιταχύνεται σημαντικά μέσω των σύγχρονων τεχνολογιών: μία καλή ιδέα και πρόσβαση στο ίντερνετ μπορούν να οδηγήσουν σε επιχειρηματικές ευκαιρίες παγκόσμιας κλίμακας. Φιλόδοξοι επιχειρηματίες μπορούν σχετικά εύκολα να πειραματιστούν με τις ιδέες τους, να βρουν συνεργάτες και να συνθέσουν ομάδες με την κατάλληλη εξειδίκευση και ταλέντο – ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης.

Εστιάζοντας στην επιχειρηματικότητα, πώς μπορεί ένας οργανισμός να επενδύσει σε καινοτόμες ιδέες; Ποια θα πρέπει να είναι η στρατηγική, η φιλοσοφία αν θέλετε, που θα πρέπει να ακολουθήσει;

Θεωρώ ότι η στρατηγική είναι εξαιρετικά απλή: ένας σύγχρονος οργανισμός πρέπει να αυξήσει την δυνατότητα «εντοπισμού ευκαιριών» – πρέπει να αναλύει συνεχώς την αγορά, να είναι σε εγρήγορση, σε ετοιμότητα να αντιδράσει σε αλλαγές που πραγματοποιούνται στο τεχνολογικό επίπεδο, στην ζήτηση συγκεκριμένων υπηρεσιών ή και στην δομή της αγοράς. Πιο συγκεκριμένα, η επιχείρηση πρέπει να ενθαρρύνει και να καθοδηγεί την «συνεχή» παραγωγή ιδεών και, ταυτόχρονα, να παρέχει τις μεθόδους και τα εργαλεία για την γρήγορη, αποτελεσματική αξιολόγησή τους.

Για παράδειγμα, στο Innovation Mode περιγράφω το Prototype Factory ως μία νέα οντότητα – μία εξειδικευμένη ομάδα μέσα στην επιχείρηση – που μπορεί να αναπτύξει «πρωτότυπα» σε ελάχιστο χρόνο και να αξιολογήσει την προοπτική τους. Ιδέες που μέσω αυτής της διαδικασίας χαρακτηρίζονται ως «high-potential» μπαίνουν σε επόμενες φάσεις σχεδιασμού και ανάπτυξης. Μετά από ικανό αριθμό επαναλήψεων, κάποιες από αυτές τις ιδέες θα οδηγηθούν στην αγορά ως καινοτόμα προϊόντα, νέες υπηρεσίες, ή ακόμα και νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Μία τέτοια υπηρεσία στα πλαίσια της σύγχρονης επιχείρησης – το Prototype Factory - μπορεί να αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες εντοπισμού σημαντικών ευκαιριών και ταυτόχρονα να βοηθήσει στην διαμόρφωση μιας ισχυρής κουλτούρας καινοτομίας.

Πώς αυτό το πλαίσιο επηρεάζεται από την τρέχουσα πανδημία; Θα πρέπει να υπάρχει η ίδια «προσήλωση» στην καινοτομία, τη στιγμή που πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικές αλλαγές και ενδεχόμενους κινδύνους;

Εν μέσω της πανδημίας πολλά στελέχη αντιμετωπίζουν την καινοτομία ως «πολυτέλεια» – με την έννοια ότι δίνουν προτεραιότητα σε κρίσιμες λειτουργίες όπως παραγωγή και διανομή προϊόντων, εξυπηρέτηση πελατών και στην διαχείριση της κρίσης γενικότερα. Και ενώ αυτό είναι εύλογο – οι ζωτικές λειτουργίες τις επιχείρησης έχουν προτεραιότητα – η λειτουργία της καινοτομίας στην επιχείρηση πρέπει να παραμείνει ενεργή. Θα έλεγα μάλιστα, ότι η ενίσχυση των εταιρικών προγραμμάτων καινοτομίας κατά τη διάρκεια αυτής της παρατεταμένης κρίσης, είναι πιο σημαντική από ποτέ - για δύο βασικούς λόγους.

Ο πρώτος λόγος αφορά στην δυνατότητα «εντοπισμού ευκαιριών» εν μέσω της κρίσης: με την έκταση των αλλαγών που συμβαίνουν στον γενικότερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, οι εταιρείες θα πρέπει να ενισχύσουν τα αντανακλαστικά τους – θα πρέπει να διαμορφώσουν ένα «χαρτοφυλάκιο» νέων επιχειρηματικών ευκαιριών. Στην «μετά την πανδημία» εποχή, ο κόσμος θα είναι εντελώς διαφορετικός – και οι εταιρείες θα πρέπει να προετοιμάζονται για αυτή την νέα κατάσταση – ή ακόμα καλύτερα, να αρχίσουν να την διαμορφώνουν. Μία συντηρητική πολιτική, απλά δίνει πλεονέκτημα στους ανταγωνιστές – φανταστείτε τις εταιρείες που εν μέσω κρίσης πειραματίζονται με νέες ιδέες σε σχέση με εκείνες που απλά υποστηρίζουν την «κανονική τους ατζέντα» και «περιμένουν» να τελειώσει η κρίση. Στην έξοδο από την κρίση οι καινοτόμες εταιρείες θα έχουν ένα τεράστιο προβάδισμα.

Ο δεύτερος λόγος αφορά στην συνοχή του ανθρώπινου δυναμικού και στην κουλτούρα της επιχείρησης. Στην διάρκεια της πανδημίας, με την αναγκαστική τήλε-εργασία και την γενικότερη αβεβαιότητα, το ηθικό και η ενέργεια των εργαζομένων βρίσκεται συχνά σε χαμηλά επίπεδα. Αυτή η πρωτόγνωρη κατάσταση απαιτεί αποτελεσματική ηγεσία και ενίσχυση των μηνυμάτων σχετικά με τον σκοπό της επιχείρησης και το ρόλο της καινοτομίας ως μέσο επίτευξής του. Ένα γενικευμένο και ουσιώδες «κάλεσμα για καινοτομία» από την διοίκηση της εταιρείας μπορεί να βελτιώσει σημαντικά το ηθικό και την απόδοση του προσωπικού – ενισχύοντας έτσι, όχι μόνο την «λειτουργία της καινοτομίας» αλλά και την «κανονική» λειτουργία της επιχείρησης.

Υπάρχουν συχνά λάθη που βλέπετε να πραγματοποιούνται από τους οργανισμούς, στην προσπάθεια τους να καινοτομήσουν, σε διαδικασίες, προϊόντα κτλ;

Ένα από τα πιο συχνά λάθη που παρατηρώ σχετίζεται με την προσέγγιση της καινοτομίας: σε πολλές περιπτώσεις εταιρείες αντιμετωπίζουν την καινοτομία ευκαιριακά. Για παράδειγμα, διοργανώνουν διαγωνισμούς και προγράμματα καινοτομίας που δεν είναι εναρμονισμένα με την γενικότερη στρατηγική της επιχείρησης – δεν εξυπηρετούν άμεσα το σκοπό του οργανισμού. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο αρχικός ενθουσιασμός μετατρέπεται γρήγορα σε απογοήτευση – όταν για παράδειγμα οι συσσωρευμένες ιδέες μετά από ένα μεγαλεπήβολο hackathon παραμένουν ανενεργές και χωρίς εποικοδομητικό feedback για τους συμμετέχοντες.

Επίσης, στην κορυφή της λίστας με τα πιο συνηθισμένα λάθη είναι η αντίληψη σχετικά με την «αποτυχία». Οι εταιρίες αποδεικνύονται συχνά ανέτοιμες να αποδεχτούν την «αποτυχία» ως μέρος της διαδικασίας καινοτομίας και κατ’ επέκταση τα στελέχη αποφεύγουν το ρίσκο και εστιάζουν σε «σίγουρες» λύσεις – μία στάση που μπορεί να έχει μεγάλο κόστος ευκαιρίας. Αντίθετα, οι πραγματικά καινοτόμοι οργανισμοί αποδέχονται την «αποτυχία» - εφόσον αυτή συμβαίνει νωρίς στην διαδικασία και υπό ελεγχόμενες συνθήκες – μία προσέγγιση που περιγράφω και στο βιβλίο μου ως «fail safe, fail fast».

Κλείνοντας, είστε ένας Έλληνας που έχει βρεθεί επικεφαλής σημαντικών τομέων σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Ποια είναι τα «tips» καριέρας που μπορείτε να μας μεταδώσετε;

Μία αξιόλογη καριέρα σε σύγχρονες πολυεθνικές επιχειρήσεις απαιτεί ικανότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας και δυνατότητα «πλοήγησης» σε πολύπλοκες εταιρικές δομές. Έχω δει πολλές καλές ιδέες να χάνονται και ταλαντούχους επαγγελματίες να μην πετυχαίνουν την επιθυμητή ανέλιξη, ακριβώς λόγω αναποτελεσματικής επικοινωνίας.

Επίσης, πιστεύω ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει δραστηριότητα πέρα από τίτλους, ρόλους και job descriptions – τα στελέχη πρέπει να εντοπίζουν ευκαιρίες και να λαμβάνουν πρωτοβουλίες ακόμα και αν αυτές δεν «προβλέπονται» από τον αντίστοιχο ρόλο. Σε εταιρίες με την ανάλογη κουλτούρα, αυτή η στρατηγική μπορεί να αναδείξει σημαντικές ευκαιρίες εξέλιξης και ανόδου.