Κυθηραϊκά υφαντά: Το «Εύθραυστο Νήμα» με το παρελθόν [Έκθεση]

Τα τυράκια τα λέμε ”τοπικά”. Ενώ πολλές συνταγές στα εστιατόρια έχουν όνομα, το όνομα της κυρίας που την πρωτοέφτιαξε με τα χεράκια της. Ακόμη και οι διευθύνσεις είναι σχεδόν αόρατες, σπάνια βρίσκεις οδούς και ακόμα πιο δύσκολα αριθμούς. Αντί για αριθμούς υπάρχουν και πάλι ονόματα “το νέο cafe θα το βρείτε δίπλα στο αρχοντικό της κυράς Μαρίκας” και “εμφιαλωμένο νερό μπορείτε να αγοράσετε από το παντοπωλείο του κυρ Μανώλη”.

‘Όταν τα πράγματα συνδέονται με ένα όνομα, με τους ανθρώπους, η σχέση μαζί τους αλλάζει. Σταματά να είναι τόσο κενή και εφήμερη. Γεμίζει εικόνες, συζητήσεις, χαμόγελα, ιστορίες. Γεμίζει με ζωή.

Παραδοσιακά κυθηραϊκά υφαντά: Το παρελθόν που κρέμεται σε μια λεπτή κλωστή

Η έκθεση που βρίσκουμε αυτές τις ημέρες στην Αίθουσα της Φιλαρμονικής στα Κύθηρα ξεκίνησε… από τους κάδους απορριμμάτων του νησιού, όπου βρέθηκαν επανειλημμένα τμήματα κατεστραμμένων αργαλειών και παλιών χειροποίητων υφαντών.

Ακολουθώντας το νήμα μιας ξεχασμένης τέχνης, τα κλειστά σεντούκια με τους λησμονημένους θησαυρούς στις σοφίτες των σπιτιών άνοιξαν, και η σεμνή, αλλά ηρωική, εργασία των γυναικών της περιοχής, βγήκε στο φως.

Κάθε νοικοκυριό είχε έναν αργαλειό. Και κάθε κορίτσι ήξερε να πλέκει και να υφαίνει. Από τη φροντίδα των ζώων και τη συλλογή φυτών μέχρι την επεξεργασία νημάτων. Από βαμβακερά και λινά εσώρουχα, κλινοσκεπάσματα, διακοσμητικά καλύμματα κρεβατιών και τραπεζιών, μέχρι βαριές μάλλινες κουβέρτες και τραχιά σακιά για το μάζεμα της ελιάς...

Στη μακρά και περίπλοκη διαδικασία παραγωγής ενός υφαντού, τα πάντα συνδέονται, αλληλεξαρτώνται, μπορούν να βιωθούν ως εμπειρία και είναι, εξ ορισμού, βιώσιμα.

Η μοναδικότητα των “τόπων” στους οποίους ζούμε, γίνεται αντιληπτή αν “πιάσει κανείς το νήμα”.

Πιάνοντας το νήμα

Η έκθεση “Εύθραυστο Νήμα” δεν διεκδικεί να ερευνήσει την ιστορία των παραδοσιακών κυθηραϊκών υφαντών. Αντιθέτως αναδεικνύει την ιστορία της εξαφάνισής τους.

Η άμεση επαφή με τα τελευταία απομεινάρια των χειροποίητων υφασμάτων, αναδιαμορφώνει τη σχέση μας με την τοπική πολιτιστική κληρονομιά. Ντύνει με νόημα την απώλεια, του χειροποίητου και του “επώνυμου” με μια παντελώς, όχι νέα, αλλά “παλιά” σημασία.

Μπορεί να έχουμε κερδίσει την ελευθερία από τις επίπονες οικιακές εργασίες, τι έχουμε όμως χάσει;

Πληροφορίες για την έκθεση “Εύθραυστο Νήμα”

Στα δύο μέρη της έκθεσης θα βρείτε ένα κομμάτι αφιερωμένο στην ιστορία που κοιτάει προς το παρελθόν και ένα δεύτερο, απόλυτα σύγχρονο. Ένα γλυπτό έργο, το οποίο είναι στην πραγματικότητα ένας μεγάλος κοινόχρηστος "αργαλειός" με ένα στημόνι έτοιμο για χρήση στο σήμερα. Έτοιμο για την συλλογική εργασία των επισκεπτών της έκθεσης. Ενώ το νήμα αποτελείται από το ακατέργαστο μαλλί με την τοπική ρίζα, ριζάρι.

Η έκθεση οργανώνεται, επιμελείται και υλοποιείται από την εικαστική ομάδα "Chorus effect" - Valery Bolotin, Μαρία Σχινά και Masha Zusman - σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα των Κυθηρίων και το καλλιτεχνικό σωματείο Φιλαρμονική Ποταμού Κυθήρων, καθώς και με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.

Η Κινηματογραφική Σκηνή της Βόρειας Μακεδονίας έδωσε την άδεια για την προβολή των ντοκιμαντέρ "Γιαγιά Δέσποινα" και "Υφάντρες" των αδελφών Μανάκη.

Ώρες λειτουργίας: Κυριακή 10:00-14:00, Πέμπτη 18:00-21:00

Στην Αίθουσα της Φιλαρμονικής

Ποταμού, Κύθηρων