Το ΤΜΕΔΕ φέρνει πρώτο την νέα εποχή στην μικροχρηματοδότηση

Με τις - μετέπειτα - κατάλληλες τροποποιήσεις ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης (2006) οικονομολόγος απέδειξε πως ακόμη και οι φτωχοί μπορεί να είναι «χρηματοδοτήσιμοι».

Στην ίδια γραμμή κινήθηκε και ο οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν που πρέσβευε ότι: «Οι φτωχοί παραμένουν φτωχοί όχι επειδή είναι τεμπέληδες, αλλά επειδή δεν έχουν πρόσβαση σε κεφάλαιο», υπογράμμισε - μεταξύ άλλων - ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γιάννης Στουρνάρας κάνοντας μια μίνι αναδρομή του θεσμού της μικροχρηματοδότησης, κατά την παρουσίαση του πρώτου αδειοδοτημένο φορέα μικροχρηματοδοτήσεων στην Ελλάδα: του ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions

Πολλά (ίσως και όχι τόσα) μπορεί να έχουν αλλάξει από τότε (το μακρινό 1970), το μόνο βέβαιο είναι πως ο θεσμός της μικροχρηματοδότησης έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, αποτελώντας ένα χρήσιμο εργαλείο για φυσικά πρόσωπα και μικρές επιχειρήσεις που αναζητούν χρηματοδοτική στήριξη.

Σε κάθε περίπτωση, σήμερα, τα εγγεγραμμένα μέλη του ΤΜΕΔΕ θα είναι οι πρώτοι που θα έχουν την ευκαιρία να αποκομίσουν τα οφέλη του εν λόγω εργαλείου, ενώ σε δεύτερη φάση ο φορέας σκοπεύει να διευρύνει τους πελάτες του και σε άλλους κλάδους.

Το ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions θα μπορεί να συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά επενδυτικά προγράμματα, εγγυοδοτικά προγράμματα της Αναπτυξιακής Τράπεζας ή άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Τα οφέλη του ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions - Οι λεπτομέρειες

Πρακτικά, το ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, είναι ο πρώτος θεσμικός Φορέας, που αδειοδοτήθηκε από την ΤτΕ και δραστηριοποιείται στον κλάδο των μικροχρηματοδοτήσεων.

Κύριος στόχος του είναι η στήριξη του επιχειρείν, για τους νέους και υφιστάμενους επαγγελματίες του Τεχνικού κόσμου.

Το ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, θυγατρική εταιρεία του Ταμείου Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΜΕΔΕ), παρέχει προσιτές και προσαρμοσμένες χρηματοοικονομικές λύσεις σε ιδιώτες και πολύ μικρές νομικές οντότητες - μέλη του ΤΜΕΔΕ, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες τους και να πραγματοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια.

Ειδικότερα, προσφέρει ολοκληρωμένες ψηφιακές υπηρεσίες μικροχρηματοδοτήσεων, σε συνεργασία με το ΤΜΕΔΕ σε όλη την Ελληνική Επικράτεια, παρέχοντας μικροχρηματοδοτήσεις ενίσχυσης κεφαλαίου κίνησης και επενδυτικού σκοπού, έως 25.000 ευρώ για δάνεια κεφαλαίου κίνησης ή/και δάνεια επενδυτικού σκοπού, με μηδενικά έξοδα δανείου. Συνεργαζόμενη τράπεζα είναι η Attica Bank, ενώ σε τεχνικό επίπεδο το χρηματοδοτικό εργαλείο του ΤΜΕΔΕ δημιουργήθηκε από την Profile.

«Η δική μας απάντηση στις σημερινές - μεγάλες - αλλαγές»

Όπως εξήγησε από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνος Μακέδος η έναρξη λειτουργίας της TMEDE ΜICROFINANCE SOLUTIONS σηματοδοτεί την απάντηση των μηχανικών στο πλαίσιο των σημερινών μεγάλων αλλαγών και αναγκών του τεχνικού κόσμου.

«Στο σημερινό ανταγωνιστικό περιβάλλον, οι ΜμΕ - στην πλειοψηφία τους εταιρείες του τεχνικού κόσμου - δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς φυσιολογική ροή χρηματοδότησης. Επιχειρώντας, κάθε φορά, να διαβλέπουμε, και να στοιχιζόμαστε με τις νέες προκλήσεις που γεννούν, οι ραγδαίες οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντολογικές και τεχνολογικές εξελίξεις, ως Όμιλος ΤΜΕΔΕ προχωρούμε σε στρατηγικές επιλογές που διευρύνουν το επιχειρησιακό μας portfolio», τόνισε.

Την ίδια ώρα, αναγνώρισε ως μεγάλες προκλήσεις σήμερα την κλιματική κρίση και την ανάγκη να απορροφηθούν καθολικά και ισόνομα τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ παράλληλα μίλησε και για την ανάγκη αναστροφής του brain drain των μηχανικών.

Λήψη δανείου live... σε λίγα λεπτά

Άξιο αναφοράς πάντως έχει το γεγονός πως κατά την χθεσινή επίσημη παρουσίαση του νέου εργαλείου στο ΤΜΕΔΕ, έλαβε χώρα και η πρώτη αποταμίευση δανείου, όταν ένας νέος μηχανικός, μέλος του ΤΜΕΔΕ, έλαβε το ποσό των 18.000 ευρώ σε λίγα μόνο λεπτά μέσω ειδικής εφαρμογής - που υποστηρίζεται και από smartphones.

Λίγο πριν την live διαδικασία, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, κ. Χάρης Αγκυρόπουλος επεσήμανε πως αποτελεί δέσμευση για το ΤΜΕΔΕ η ψηφιακή καινοτομία.

«Στην TMEDE Microfinance Solutions, κατανοούμε τη σημασία της ευκολίας στη χρήση και της προσβασιμότητας στον σημερινό ταχέως εξελισσόμενο κόσμο. Ολόκληρο το φάσμα των υπηρεσιών μας είναι διαθέσιμο μέσω της πρωτοποριακής εφαρμογής μας για κινητά τηλέφωνα, επιτρέποντας μια απρόσκοπτη και αποτελεσματική εμπειρία από την αρχή μέχρι το τέλος», όπως τόνισε.

Παράλληλα, εξήγησε πως στις παρεχόμενες μικροπιστώσεις υπάρχει ευρεία γκάμα δυνατοτήτων, με κεφάλαια που μπορούν να φανούν υποστηρικτικά για διάφορους σκοπούς σε έναν επαγγελματία: τεχνολογική αναβάθμιση, αγορά εξοπλισμού, κάλυψη φορολογικών - ασφαλιστικών εισφορών κ.α.

Επιβεβλημένη η ενίσχυση του θεσμού - τι συμβαίνει σήμερα στον κόσμο

Αν και κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν πως οι δανειολήπτες χρησιμοποιούν τα χρήματα που λαμβάνουν για να ανταπεξέλθουν στις βασικές τους ανάγκες, αντί να τα επενδύσουν σε επιχειρηματικές δραστηριότητες, με αποτέλεσμα να μην παράγεται νέο εισόδημα, η ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμού κρίνεται επιβεβλημένη. Κίνδυνοι υπάρχουν, αλλά τα οφέλη υπερτερούν, συμπλήρωσε ο διοικητής της ΤτΕ.

Όπως εξήγησε, στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου έχει δομηθεί, το εναλλακτικό χρηματοοικονομικό μοντέλο της μικροχρηματοδότησης αποτελεί κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη και, πάνω απ’ όλα, ένα εργαλείο για την καταπολέμηση της φτώχειας.

Στην Ευρώπη, αντίθετα, η προώθηση του θεσμού των μικροχρηματοδοτήσεων εντάσσεται περισσότερο σε πολιτικές πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και τη δημιουργία ευκαιριών για επιστροφή στην απασχόληση. Με έμμεσο τρόπο, η μικροχρηματοδότηση παρουσιάζεται ως ένας μοχλός για την καταπολέμηση της φτώχειας, προσφέροντας σε εκείνους που επωφελούνται από αυτήν, την ευκαιρία να ξεφύγουν από τον κοινωνικό αποκλεισμό μέσω της δημιουργίας ή της ανάληψης μιας επιχείρησης.

Η μικροχρηματοδότηση είναι ένας αναπτυσσόμενος τομέας δραστηριότητας τα τελευταία χρόνια, ιδίως στην Ανατολική Ευρώπη. Παραμένει ακόμα μεγάλη η δυναμική διείσδυσής της, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της τρέχουσας χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης στους μη προνομιούχους πληθυσμούς και την ανάγκη εξασφάλισης της κοινωνικής και χρηματοοικονομικής τους ένταξης.

Στην Ευρώπη, ο τομέας είναι ετερογενής, λόγω της ποικιλίας των φορέων και των επιχειρηματικών μοντέλων, και των διαφορετικών νομικών και θεσμικών πλαισίων που εφαρμόζονται σε κάθε χώρα. Συνεπώς, οι πρακτικές δανεισμού στον τομέα ποικίλουν σημαντικά αναλόγως του είδους του ιδρύματος που χορηγεί τις μικροπιστώσεις, του νομικού καθεστώτος του, του θεσμικού περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργεί και της ικανότητάς του να εφαρμόζει διαδικασίες χρηστής και αποτελεσματικής διαχείρισης.

Το 94% των μικροπιστώσεων από μη τραπεζικά ιδρύματα

Όπως ανέδειξε ο κ. Στουρνάρας, η πλειοψηφία των παρόχων μικροχρηματοδότησης είναι μη τραπεζικά ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων (94%), τα οποία λειτουργούν ως ΜΚΟ, μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (NBFIs), κυβερνητικοί φορείς και συνεταιρισμοί.

Στην Ανατολική Ευρώπη, η μικροχρηματοδότηση παρέχεται κυρίως από συνεταιρισμούς και μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ενώ ο τομέας της μικροχρηματοδότησης στη Δυτική Ευρώπη κυριαρχείται από τράπεζες και MKO.

Μικροχρηματοδοτήσεις 4,3 δισ. ευρώ το 2021

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2021, η αξία του συνολικού χαρτοφυλακίου μικροχρηματοδοτήσεων στην Ευρώπη εκτιμάται σε €4,3δισ. από €3,9δισ. ευρώ το 2020 (+9%) και ο αριθμός των ενεργών δανειοληπτών ήταν 1,4εκ. από 1,2εκ. το 2020 (+20%).

Το 84% των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων διαθέτει ψηφιακές λύσεις που υποστηρίζουν τους πελάτες στην υποβολή αίτησης και τη διαχείριση ή την αποπληρωμή ενός δανείου.

Τέλος, σύμφωνα με την μελέτη του Δικτύου Ευρωπαϊκής Μικροχρηματοδότησης, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση θεωρείται από τις ΜΚΟ ως σημαντική πρόκληση. Αλλά και για τις τράπεζες η θέσπιση σχετικών ρυθμιστικών κανόνων γεννά ποικίλους προβληματισμούς.

Οι προκλήσεις, η πανδημία και ο Νόμος 4701/2020

Έχοντας έντονη τάση για ανάπτυξη, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων θεωρούν τις χαμηλές δυνατότητες των πελατών ως κύριο εμπόδιο για την ανάπτυξη του τομέα τους, υπογράμμισε ο κ. Στουρνάρας.

Χαμηλά και ασταθή εισοδήματα, περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες και η χαμηλή ψηφιακή ικανότητα των πελατών εκλαμβάνονται από πολλά ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων ως οι κύριες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η τάση της ψηφιοποίησης, επιταχυνόμενη από το lockdown και την ανάγκη για εξ αποστάσεως εργασία και επικοινωνία με τους πελάτες, οδήγησε στην εισαγωγή νέων ψηφιακών λύσεων.

H αυξανόμενη ζήτηση για νέες εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, όπως αποτυπώνεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δημιούργησε την ανάγκη ύπαρξης θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα για δύο λόγους:

• τη διευκόλυνση των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην πρόσβαση χρηματοδότησης και
• την ενίσχυση κοινωνικών ομάδων για την αντιμετώπιση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Ο νόμος 4701 του 2020, υπό το πνεύμα του Ευρωπαϊκού Κώδικα Καλής Πρακτικής για τη χορήγηση Μικροπιστώσεων, έθεσε τα θεμέλια για την ανάπτυξη του κλάδου.

Όπως τόνισε ο διοικητής της ΤτΕ, «θεσπίστηκε κατά κύριο λόγο για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό το οποίο υπάρχει στην επιχειρηματική δραστηριότητα και πλήττει κυρίως όσους βρίσκονται στο ξεκίνημα της επιχειρηματικής τους δραστηριοποίησης, γιατί ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, είναι η πρόσβαση τους στον τραπεζικό δανεισμό, ιδίως λόγω αδυναμίας παροχής των εξασφαλίσεων που απαιτεί η τραπεζική ενωσιακή νομοθεσία. Επίσης, κατά τη θέσπιση του νόμου αναγνωρίστηκε η σημασία που έχει η δυνατότητα παροχής από τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων συμβουλευτικών υπηρεσιών επιχειρηματικής εκπαίδευσης στους δικαιούχους των μικροχρηματοδοτήσεων. Έτσι, και στο πνεύμα αυτό, ο νόμος καθιέρωσε υποχρεωτική τη δυνατότητα αυτή».

Κατά αυτόν τον τρόπο, ο νόμος για τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων έχει ως στόχο την διαμόρφωση ενός νέου πυλώνα, παράλληλου με το τραπεζικό σύστημα, για την άντληση κεφαλαίων από φυσικά και νομικά πρόσωπα που αναπτύσσουν ή έχουν δυνατότητα να αναπτύξουν επαγγελματική δραστηριότητα.

Αυτός ο νέος πυλώνας λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά ως προς τις τράπεζες και έρχεται να καλύψει ανάγκες που οι τράπεζες δεν κάλυπταν έως σήμερα.

Επιπλέον, με τον νόμο αυτόν παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης πιστώσεων που αποβλέπουν στην ενίσχυση δημόσιων πολιτικών ή την κοινωνική και οικονομική ένταξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων ιδίως μέσω της κάλυψης δαπανών που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την εκπαίδευση ή μετεκπαίδευσή τους. Στόχος είναι να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα, να περιοριστεί η παραοικονομία, να προωθηθεί η υγιής επιχειρηματική κουλτούρα και να υποστηριχθεί η ανάπτυξη.

Ποιοι έχουν πάρει άδεια στην Ελλάδα - πρώτο το ΤΜΕΔΕ

Ως προς τη δραστηριοποίηση των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων στην Ελλάδα από την έναρξη ισχύος του νόμου μέχρι σήμερα έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος τρία ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων.

Πρόκειται για τα ιδρύματα «Τ.Μ.Ε.Δ.Ε. Microfinance Solutions», «Μicrosmart» και «AΦΗ Microfinance Α.Ε.» που έλαβαν άδεια τον Ιανουάριο του 2022, το Μάρτιο και το Μάιο του 2023 αντίστοιχα και αναμένεται να ξεκινήσουν τη δραστηριοποίησή τους στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Σημειώνεται πως από το 2014 η AΦΗ και από το 2018 η Μicrosmart (ως Microstar) δραστηριοποιούνταν ως αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες στο χώρο των μικροχρηματοδοτήσεων, μεσολαβώντας προς συγκεκριμένες τράπεζες για την εκταμίευση από αυτές μικροδανείων προς πελάτες, που οι ίδιες οι εταιρείες είχαν προσεγγίσει και καταρχάς αξιολογήσει.