Startups: Πώς ωριμάζει το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας - Άμυνα, venture debt και άλλες τάσεις

Πράγματι, υπάρχουν οι πιθανότητες να συμβεί την επόμενη διετία ένα μεγάλο deal, μιας και ολοκληρώνεται σταδιακά ο κύκλος ζωής (με αποεπενδύσεις) γνωστών VCs που στηρίζουν διαχρονικά την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα.

Από την άλλη πλευρά βέβαια δε πρέπει να λησμονούμε πως μιλάμε και μια αγορά με πληθυσμό 10 εκατ. Την ίδια ώρα τα funds μπορούν να βολιδοσκοπούν κάθε λογής αγορά, σε κάθε γωνιά του κόσμου, οχι μόνο την εγχώρια αγορά. Τι ιδέες υπάρχουν, τι καινοτομίες; Άρα, που βρισκόμαστε σήμερα και τι τάσεις καταγράφονται; 

Όπως αποτυπώθηκε στον πρόσφατο απολογισμό του Found.ation το 2025 κλείνει με μια ακόμη σημαντική αύξηση (35%) σε επίπεδο χρηματοδότησης σε σχέση με το 2024. Για την ακρίβεια, καταγράφονται περισσότερα από €732 εκατ. σε επενδύσεις - περί τα 95 deals, σε πάνω από 90 startups. Σημαντική ένδειξη της μεγέθυνσης του οικοσυστήματος είναι επίσης το γεγονός πως πλέον 18 VC funds και 10 επιπλέον επενδυτικοί οργανισμοί στοχεύουν ενεργά ελληνικές startups. 

Σήμερα δραστηριοποιούνται τα: Apeiron Ventures, Big Pi Ventures, Corallia Ventures, Evercurious, Forthtech, Genesis Ventures, iGrow Venture Capital Fund, L-Stone Capital, Loggerhead Ventures, Marathon Venture Capital, Metavallon, Phaistos Investment Fund (5G), Sporos Platform, TECS Capital, Uni.Fund, Velocity Partners, VentureFriends και Untethered Ventures.

Venture Debt financing και family offices

Μια ενδιαφέρουσα πτυχή είναι πως στην εξίσωση μπαίνει και η δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω Venture Debt το οποίο φαίνεται να κερδίζει σταδιακά έδαφος στο startup οικοσύστημα, προσθέτοντας μια ακόμη εναλλακτική επιλογή χρηματοδότησης πέρα από τους παραδοσιακούς γύρους equity. Εύλογα εταιρείες που διαχειρίζονται στόλο (οχήματα) και έχουν ανάγκη για μεγάλες σε αριθμό αγορές το προτιμούν. Παράδειγμα, η Spotawheel που σημείωσε το μεγαλύτερο γύρο της χρονιάς με €300M (μικτός γύρος: Series C & Venture Debt financing).

Την ίδια ώρα, πιο δυναμική είναι η παρουσία γνωστών και μη family offices που επενδύουν στην ελληνική καινοτομία. Αναμφίβολα, η ύπαρξη πολλαπλών εργαλείων χρηματοδότησης αποδεικνύει την ωρίμανση του οικοσυστήματος, προσελκύοντας νέες ιδέες και εν δυνάμει ιδρυτές που αναζητούν πιο ευέλικτες και στρατηγικές επιλογές ανάπτυξης, ενισχύοντας τη δυναμική των ελληνικών startups σε διεθνές επίπεδο.

Τομείς ενδιαφέροντος… στο βάθος ο τομέας της Άμυνας

Τεχνητή Νοημοσύνη, SaaS και HealthTech είναι τομείς με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ενώ το επόμενο διάστημα αναμένεται - και λόγω των έντονων ζυμώσεων σε επίπεδο Ε.Ε - σημαντική άνοδος σε επίπεδο Αμυντικής Βιομηχανίας. 

Αξίζει να αναφερθεί πως το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (Hellenic Center for Defence Innovation - ΕΛΚΑΚ), που ιδρύθηκε στα μέσα του 2024, αποτελεί ανώνυμη εταιρεία με μετοχική σύνθεση 67% του Ελληνικού Δημοσίου και 33% της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ). 

Λειτουργεί επίσης ως accelerator καινοτομίας, υποστηρίζοντας τη μετάβαση της Ελλάδας σε μια νέα εποχή τεχνολογικής υπεροχής στις εθνικές επιχειρήσεις ασφάλειας, κάτι που αποτελεί έξτρα στήριγμα στις καινοτόμες προσπάθειες που θα προκύψουν το επόμενο διάστημα.

Οι οργανισμοί μπροστά στην AI: προσαρμογή, δοκιμές και νέοι ρόλοι

Σύμφωνα με τα στοιχεία του απολογισμού, η τεχνητή νοημοσύνη αρχίζει να επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας των οργανισμών, όχι όμως ως μια άμεση ή πλήρως καθορισμένη αλλαγή. Βρισκόμαστε σε μια περίοδο πειραματισμού, όπου επιχειρήσεις δοκιμάζουν νέα εργαλεία και μοντέλα εργασίας, αξιολογώντας τι μπορεί πραγματικά να βελτιώσει την παραγωγικότητα και τις διαδικασίες τους. Σε αυτό το πλαίσιο, αρχίζουν να διαμορφώνονται και νέα οργανωτικά μοντέλα: ο ρόλος του middle management, οι αρμοδιότητες των ομάδων και οι δεξιότητες των υψηλόβαθμων στελεχών εξετάζονται εκ νέου, καθώς οι οργανισμοί διερευνούν πώς η AI μπορεί, ή αν μπορεί, να ενσωματωθεί ουσιαστικά στις λειτουργίες τους.

Η εμφάνιση νέων ρόλων γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη, από τη στρατηγική έως τη διακυβέρνηση, αποτελεί ήδη μια ορατή διεθνή τάση, η οποία σταδιακά βρίσκει έδαφος και στην Ελλάδα. Το πώς θα εξελιχθούν όλα αυτά σε βάθος χρόνου θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των ανθρώπων και των ομάδων να προσαρμόζονται και από το ποιες πρακτικές θα αποδειχθούν πραγματικά αποτελεσματικές.

Ένα ευρύτερο και πιο διεθνοποιημένο επενδυτικό κοινό

Το 2025 καταγράφονται 18 ενεργά VC funds και ακόμη 10 επενδυτικοί οργανισμοί που στοχεύουν ελληνικές startups. Συνολικά, πάνω από 143 μοναδικοί επενδυτές συμμετείχαν στους γύρους χρηματοδότησης, προερχόμενοι από διαφορετικές χώρες και επενδυτικά προφίλ. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ποικιλία κεφαλαίων, μείωση του ρίσκου εξάρτησης από λίγους μεγάλους παίκτες και ενίσχυση της διεθνούς ορατότητας της Ελλάδας. 

Το μεγαλύτερο ποσοστό, 33%, προέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναδεικνύοντας τη σταθερή εμπιστοσύνη που δείχνουν οι Αμερικανοί επενδυτές στην ελληνική καινοτομία και τις δυνατότητες κλιμάκωσης διεθνώς.

Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση με 27%, στοιχείο που δείχνει ότι, παρά την αυξημένη διεθνοποίηση, οι εγχώριοι επενδυτές συνεχίζουν να παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός Ελλάδας, συμμετέχει με 26%, επιβεβαιώνοντας τη σημασία της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και των θεσμικών κεφαλαίων για την ενίσχυση των ελληνικών startups.

Μικρότερα, αλλά όχι αμελητέα, ποσοστά προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο (8%) και από τη Μέση Ανατολή και άλλες περιοχές του κόσμου (6%), υπογραμμίζοντας ότι το ενδιαφέρον για την ελληνική καινοτομία επεκτείνεται πέρα από Ευρώπη και Αμερική.

Ενίσχυση στα πρώτα στάδια, ενδυνάμωση στα μεγαλύτερα

Τα Pre-seed και Seed rounds αποτελούν το 75% των συμφωνιών, δείχνοντας ότι το πολύ πρώιμο κομμάτι του οικοσυστήματος ανακάμπτει μετά από μια περίοδο συγκρατημένης δραστηριότητας. Ταυτόχρονα, οι Series A και άνω συγκεντρώνουν πάνω από €600 εκατ., δείχνοντας μια αγορά που πλέον μπορεί να στηρίξει εταιρείες σε στάδια ανάπτυξης και διεθνούς επέκτασης. 

Η παρουσία μεγάλων γύρων αποτελεί κρίσιμο στοιχείο ώριμων οικοσυστημάτων και η Ελλάδα φαίνεται να αρχίζει να παρουσιάζει, πλέον, τέτοια χαρακτηριστικά. Αυτή η διπλή δυναμική, δηλαδή υψηλός όγκος πολύ πρώιμων γύρων και ταυτόχρονα ρεκόρ κεφαλαίων σε γύρους πιο αναπτυγμένων startups, επιβεβαιώνει ότι η χώρα μεταβαίνει σε ένα πιο σύνθετο και πολυεπίπεδο επενδυτικό περιβάλλον.